Viêm gan tự miễn - Căn bệnh nguy hiểm cần phát hiện sớm
Viêm gan tự miễn là một bệnh lý nguy hiểm mà hệ miễn dịch của cơ thể tấn công chính tế bào gan, gây viêm và tổn thương gan. Bệnh này không lây truyền nhưng có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Hiểu rõ về viêm gan tự miễn là rất quan trọng để phòng ngừa và giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực của nó.
Viêm gan tự miễn là gì và nguy cơ của bệnh
Viêm gan tự miễn là tình trạng viêm gan xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể nhầm lẫn và tấn công vào các tế bào gan lành mạnh. Nguyên nhân chính xác gây nên bệnh vẫn chưa được xác định rõ ràng nhưng có thể liên quan đến yếu tố di truyền và các tác động môi trường như nhiễm virus, tiếp xúc với một số hóa chất hay thậm chí là do các rối loạn miễn dịch khác.
Nếu không được điều trị kịp thời, viêm gan tự miễn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, giãn tĩnh mạch thực quản gây xuất huyết tiêu hóa, suy gan không hồi phục và thậm chí là ung thư gan. Đây là căn bệnh không lây truyền trực tiếp từ người sang người, tuy nhiên hiện vẫn chưa có loại thuốc điều trị đặc hiệu triệt để cho bệnh.
Đặc điểm lâm sàng của viêm gan tự miễn
Viêm gan tự miễn có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, cả nam lẫn nữ giới. Tuy nhiên, bệnh thường gặp nhiều hơn ở nữ giới từ 10 - 30 tuổi và cũng thường gặp ở người lớn trên độ tuổi trung niên.
Các đặc điểm lâm sàng điển hình của viêm gan tự miễn bao gồm:
- Khoảng 30% trường hợp gây ra viêm gan cấp tính giống như bệnh viêm gan siêu vi. Các trường hợp còn lại thường khởi phát với triệu chứng mơ hồ, không rõ ràng cho đến khi tổn thương gan đã ở giai đoạn phát triển.
- Khoảng 10 - 40% bệnh nhân có triệu chứng đau bụng, liên quan đến sự tăng cao của men gan trong máu. Khoảng 20% bệnh nhân có biểu hiện sốt.
- 50% bệnh nhân có dấu hiệu gan to và lách to khi khám lâm sàng.
- 30 - 80% bệnh nhân dẫn đến xơ gan trong giai đoạn khởi phát bệnh. Trong số này, 10 - 20% bệnh nhân xơ gan tiến triển đến giai đoạn mất bù, báng bụng và hiếm gặp hơn là bệnh lý não gan. Số còn lại có biểu hiện dãn tĩnh mạch thực quản.
- Các triệu chứng phổ biến khác như vàng da, chán ăn, mệt mỏi và mất kinh nguyệt (ở nữ giới) cũng thường gặp ở bệnh nhân viêm gan tự miễn.
- Viêm gan tự miễn thường đi kèm với các bệnh tự miễn khác như bệnh lý khớp, hồng ban, viêm mao mạch dị ứng, viêm loét đại tràng, viêm túi mật xơ hóa nguyên phát, bệnh ống thận, viêm xơ phế nang, bệnh lý thần kinh ngoại biên, viêm cầu thận...
Tầm soát ung thư gan định kỳ là cần thiết
Do viêm gan tự miễn không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể dẫn đến nguy cơ cao mắc ung thư gan, việc tầm soát ung thư gan định kỳ 6 tháng/lần là rất cần thiết để phát hiện sớm và can thiệp điều trị ngay từ giai đoạn đầu. Ngay cả khi chưa có biểu hiện rõ ràng, việc khám tầm soát vẫn nên được thực hiện đối với những người có nguy cơ cao như mắc viêm gan tự miễn, xơ gan hay các bệnh viêm gan mãn tính khác.
Điều trị viêm gan tự miễn
Hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu triệt để cho viêm gan tự miễn. Tuy nhiên, các phác đồ điều trị nhằm kiểm soát tình trạng viêm và ngăn ngừa tổn thương gan tiến triển thường bao gồm:
- Sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch như corticosteroid và các thuốc ức chế miễn dịch khác để kiểm soát phản ứng miễn dịch tự thân.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và sinh hoạt hợp lý, tránh các yếu tố gây tổn thương gan thêm như sử dụng rượu bia, hút thuốc lá, tiếp xúc với hóa chất độc hại.
- Theo dõi và điều trị các bệnh tự miễn khác đi kèm nếu có để ngăn ngừa các biến chứng.
- Trong trường hợp suy gan giai đoạn cuối không hồi phục, phương pháp ghép gan sẽ được cân nhắc.
Viêm gan tự miễn là một bệnh lý nguy hiểm nhưng không lây lan trực tiếp từ người sang người. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như xơ gan tiến triển, suy gan và ung thư gan. Do đó, cần tầm soát ung thư gan định kỳ, lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và tuân thủ các hướng dẫn y tế để kiểm soát bệnh hiệu quả. Với sự quan tâm đúng mức từ các chuyên gia y tế và chính bản thân người bệnh, viêm gan tự miễn hoàn toàn có thể được kiểm soát và những người mắc bệnh vẫn có thể duy trì cuộc sống chất lượng.