Cảnh báo nguy cơ suy gan do ngộ độc paracetamol ở trẻ em khi dùng sai liều lượng
Ngộ độc paracetamol ở trẻ em là một tình trạng đáng lo ngại, đặc biệt khi cha mẹ tùy tiện cho trẻ dùng liều dành cho người lớn. Một số ca bệnh nhi bị suy gan cấp tính sau khi uống quá liều thuốc hạ sốt paracetamol đã được các bác sĩ ghi nhận và cảnh báo.
Ca bệnh cảnh báo về nguy cơ sử dụng sai thuốc hạ sốt paracetamol cho trẻ
Tại Bệnh viện Đa khoa T, một trường hợp bệnh nhi 27 tháng tuổi đã rơi vào tình trạng nguy hiểm sau khi được cho uống liền 4 viên thuốc hạ sốt paracetamol 500mg - liều dành cho người lớn. Bé trai này bị sốt cao, ho khò khè trong 4 ngày, và mỗi ngày được uống 4 viên paracetamol liều 500mg.
Chỉ sau 2 giờ nhập viện, bé đã rơi vào tình trạng hôn mê, đồng tử co nhỏ, phản xạ ánh sáng kém, tim nhịp nhanh, huyết áp tụt. Kết quả xét nghiệm cho thấy bé bị suy gan cấp, rối loạn đông máu nặng với men gan rất cao (GOT > 10.000UI/L, GPT > 4.000 UI/L), bilirubin tăng cao. Bệnh nhi đã phải được chuyển lên tuyến trung ương cấp cứu.
Nguy cơ ngộ độc paracetamol ở trẻ em và cảnh báo từ các chuyên gia
Trước đó, Bệnh viện Đa khoa T cũng từng tiếp nhận một trường hợp bệnh nhi 3 tuổi tử vong do ngộ độc paracetamol. Điều này cho thấy nguy cơ rất cao nếu cha mẹ không tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ.
Các bác sĩ khuyến cáo rằng khi trẻ sốt, ho, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa và chỉ sử dụng thuốc theo đơn, đúng liều lượng và hướng dẫn. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc dành cho người lớn. Nếu tự ý dùng thuốc mà không có sự chỉ dẫn từ bác sĩ thì rất dễ xảy ra tình trạng quá liều hoặc kết hợp sai thuốc, gây nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ.
Đối với các bà mẹ đang cho con bú, cần có sự tư vấn của bác sĩ điều trị trước khi dùng thuốc, vì một số loại thuốc có thể truyền qua sữa mẹ gây ngộ độc cho trẻ khi bú sữa. Do đó, các bà mẹ cần thông báo với bác sĩ về tình trạng đang cho con bú và lắng nghe tư vấn về việc có nên dùng thuốc hay không, loại thuốc nào an toàn.
Ngoài ra, cha mẹ cũng cần cất giữ thuốc ngoài tầm tay của trẻ, tốt nhất là trong tủ có khóa an toàn. Điều này không chỉ phòng ngừa trẻ vô tình dùng phải thuốc mà còn giúp thuốc giữ được hiệu lực tốt hơn khi không để lâu ngoài môi trường.
Nguyên nhân và hậu quả của ngộ độc paracetamol ở trẻ em
Paracetamol là loại thuốc hạ sốt phổ biến, và chính điều này khiến tình trạng ngộ độc paracetamol ngày càng gia tăng.
Tại Việt Nam cũng đã ghi nhận nhiều ca ngộ độc paracetamol ở trẻ em do sử dụng thuốc hạ sốt quá bừa bãi. Một phần nguyên nhân là do có rất nhiều loại thuốc khác nhau cùng chứa hoạt chất paracetamol, khiến nhiều cha mẹ vô tình cho con uống quá liều khi kết hợp các loại thuốc này.
Ví dụ, một số cha mẹ vừa cho con uống thuốc hạ sốt Efferalgan, lại uống thêm Decolgen để chữa sổ mũi, trong khi loại thuốc này cũng chứa paracetamol. Hoặc khi chưa đến 4 giờ sau lần uống trước, trẻ đã sốt lại và được cho uống thêm một liều mới vì nhiều người vẫn nghĩ "cứ sốt là uống" mà không biết đến nguy cơ của việc lạm dụng thuốc.
Khi bị ngộ độc, người bệnh sẽ có các triệu chứng như chán ăn, buồn nôn, vã mồ hôi, khó chịu, đau hạ sườn phải. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng sẽ trở nên nguy hiểm hơn với các biến chứng suy gan, suy thận cấp tính và thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Do đó, cần hết sức thận trọng khi cho trẻ dùng paracetamol để hạ sốt.
Hướng dẫn sử dụng paracetamol an toàn cho trẻ
Nếu trẻ sốt cao từ 38,5°C trở lên, cha mẹ có thể cho trẻ dùng paracetamol nhưng không được vượt quá liều 15mg/kg cân nặng/lần và chỉ dùng tối đa 4 lần/ngày, mỗi lần cách nhau 4 - 6 giờ.
Cụ thể, cha mẹ cần tính toán chính xác liều lượng phù hợp với cân nặng của trẻ. Ví dụ, với trẻ 10kg, liều paracetamol tối đa là 150mg/lần (15mg x 10kg). Không nên vượt quá liều này hoặc sử dụng liều trẻ em với tần suất nhiều hơn khuyến cáo.
Bên cạnh đó, cần lưu ý đến việc kết hợp paracetamol với các loại thuốc khác cũng có chứa hoạt chất này để tránh tình trạng quá liều. Luôn đọc kỹ thành phần ghi trên nhãn thuốc trước khi sử dụng.
Cuối cùng, cần theo dõi sát tình trạng của trẻ và phản ứng với thuốc. Nếu thấy trẻ có dấu hiệu bất thường như nôn mửa, vàng da, đau bụng thì cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và xử lý kịp thời.
Sử dụng sai liều lượng thuốc hạ sốt paracetamol có thể gây ra hậu quả nguy hiểm cho trẻ em, đặc biệt là ngộ độc, suy gan cấp tính. Vì vậy, cha mẹ cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn sử dụng, chỉ cho trẻ dùng thuốc theo đơn và đúng liều lượng. Đồng thời, cần thường xuyên theo dõi sát tình trạng của trẻ và đưa trẻ đi khám bác sĩ kịp thời nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào.