Viêm gan B mạn tính - Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị
Viêm gan B là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, gây ra bởi virus viêm gan B (HBV). Khi virus xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ tấn công và phá hủy các tế bào gan. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, HBV có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 2 tỷ người trên thế giới đã từng mắc viêm gan B. Tại Việt Nam, cứ 100 người lại có khoảng 20 người mang virus viêm gan B, bệnh liên tục gia tăng trong những năm gần đây. Viêm gan B trở thành gánh nặng cho xã hội và là mối đe dọa cho sức khỏe của rất nhiều người.
Viêm gan B mạn tính là gì?
Viêm gan B mạn tính là giai đoạn mà virus HBV tồn tại và nhân lên trong cơ thể trên 6 tháng. Ở giai đoạn này, hệ miễn dịch không thể loại bỏ hoàn toàn khỏi cơ thể. Kết quả xét nghiệm máu vẫn cho thấy HBV có mặt, nhưng ở mức thấp hơn giai đoạn cấp tính.
Nguyên nhân gây viêm gan B mạn tính
- Do không được điều trị đúng cách ở giai đoạn cấp tính: Khi bị viêm gan B cấp tính, nếu không được điều trị thích hợp, virus có thể ở lại trong cơ thể hơn 6 tháng và chuyển sang giai đoạn mạn tính.
- Tiêm chủng vaccine không đầy đủ: Trẻ tiêm chủng dưới 6 tháng tuổi cần tiêm đủ 3-4 mũi để tạo miễn dịch. Nếu không tiêm đủ, trẻ vẫn có nguy cơ mắc bệnh.
- Lây truyền từ mẹ sang con: Phụ nữ mang thai nhiễm HBV có thể lây truyền cho con trong quá trình sinh nở.
Triệu chứng của viêm gan B mạn tính
- Mệt mỏi, chán ăn, sụt cân
- Đau tức vùng gan
- Vàng da, vàng mắt
- Nước tiểu sẫm màu
- Tổn thương gan nhẹ (men gan tăng cao)
- Các triệu chứng khác: buồn nôn, nôn, sốt nhẹ, đau khớp, phân sáp ong,...
Lưu ý, nhiều người bị viêm gan B mạn tính không có triệu chứng rõ ràng hoặc chỉ xuất hiện các triệu chứng nhẹ. Chính điều này khiến bệnh nhân chủ quan, không đi khám và dễ dẫn tới biến chứng.
Viêm gan B mạn tính có chữa khỏi được không?
Viêm gan B mạn tính là bệnh truyền nhiễm mà hiện nay chưa có thuốc chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và tuân thủ điều trị, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được tình trạng bệnh và hạn chế đến mức thấp nhất nguy cơ biến chứng.
Điều trị viêm gan B mạn tính nhằm mục đích:
- Ức chế sự nhân lên của virus trong cơ thể
- Giảm tổn thương gan, hỗ trợ phục hồi chức năng gan
- Ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan
Phác đồ điều trị viêm gan B mạn tính
Các phương pháp điều trị viêm gan B mạn tính được khuyến cáo bao gồm:
Điều trị bằng thuốc kháng vi-rút
Các loại thuốc được sử dụng phổ biến gồm: Entecavir, Tenofovir, Lamivudin. Thuốc kháng vi-rút có tác dụng ức chế sự nhân lên của HBV, giảm tải lượng virus trong cơ thể xuống mức thấp nhất.
Điều trị bằng thuốc kháng vi-rút cần thực hiện trong thời gian dài, có thể kéo dài cả đời. Liệu trình điều trị thường khoảng 5-10 năm hoặc lâu hơn tùy thuộc vào tình trạng bệnh của mỗi người.
Tuy nhiên, thuốc kháng vi-rút cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như: nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn,...Bệnh nhân cần được bác sĩ theo dõi sát sao trong suốt quá trình điều trị.
Điều trị bằng phương pháp interferon
Pegylated Interferon kết hợp với Ribavirin là phác đồ điều trị thường được lựa chọn cho bệnh nhân viêm gan B mạn tính. So với kháng vi-rút, phương pháp này cho hiệu quả cao hơn trong việc ức chế sự nhân lên của virus. Tuy nhiên, đây cũng là liệu pháp "nặng" hơn, dễ gây ra các tác dụng phụ.
Thời gian điều trị bằng interferon ngắn hơn so với thuốc kháng vi-rút, khoảng 48 tuần. Sau đó, bệnh nhân cần được theo dõi sát sao để đánh giá hiệu quả và tái phát bệnh.
Ngoài 2 phương pháp trên, bệnh nhân viêm gan B mạn tính cũng có thể kết hợp với các biện pháp điều trị hỗ trợ như chế độ dinh dưỡng, sử dụng thuốc bổ gan, tránh rượu bia, thuốc lá,.... để nâng cao hiệu quả điều trị.
Viêm gan B có chữa khỏi hoàn toàn được không?
- Đối với trẻ em và một số người lớn khỏe mạnh, nếu được phát hiện và điều trị sớm ở giai đoạn cấp tính, viêm gan B hoàn toàn có thể chữa khỏi. Khi đó, xét nghiệm máu âm tính với HBV và kháng thể bảo vệ cơ thể tăng cao.
- Tuy nhiên, với hầu hết những bệnh nhân viêm gan B mạn tính, việc loại bỏ hoàn toàn virus ra khỏi cơ thể là điều khó khăn. Các phương pháp điều trị hiện tại chỉ giúp ức chế virus không cho nhân lên và hạn chế tối đa nguy cơ tổn thương gan.
Như vậy, có thể thấy bệnh viêm gan B mạn tính vẫn chưa thể chữa khỏi triệt để. Tuy nhiên, nếu người bệnh tuân thủ điều trị và được theo dõi chặt chẽ, họ vẫn có thể kiểm soát được bệnh và sống chung lâu dài với HBV.
Cách phòng ngừa viêm gan B hiệu quả
Do viêm gan B mạn tính chưa thể chữa khỏi hoàn toàn, biện pháp phòng ngừa vẫn là vô cùng quan trọng. Dưới đây là các cách phòng tránh viêm gan B hiệu quả:
- Tiêm phòng vaccine đầy đủ cho trẻ sơ sinh và trẻ em
- Tiêm vaccine bổ sung cho người lớn chưa miễn dịch với HBV
- Không dùng chung các vật dụng cá nhân như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, khăn mặt,...
- Quan hệ tình dục an toàn, đúng cách
- Không sử dụng chung bơm kim tiêm
- Sử dụng găng tay y tế khi tiếp xúc với máu, dịch cơ thể người bệnh
- Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm
Như vậy, viêm gan B mạn tính là căn bệnh nguy hiểm, chưa có thuốc điều trị triệt để. Tuy nhiên, nếu phát hiện và can thiệp kịp thời, bệnh nhân vẫn có thể kiểm soát tốt tình trạng bệnh. Điều quan trọng là mọi người cần có ý thức phòng ngừa viêm gan B từ sớm để bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng.