Uống nhiều đồ uống có ga làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ
Trong xã hội hiện đại, đồ uống có ga trở thành một phần không thể thiếu trong thói quen sinh hoạt hằng ngày của nhiều người. Chúng mang lại cảm giác tươi mát, giải khát cùng hương vị ngọt ngào hấp dẫn. Tuy nhiên, sau vỏ bọc quyến rũ đó là những nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không cồn (NAFLD) - một căn bệnh ngày càng phổ biến hiện nay. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về mối liên hệ giữa đồ uống có ga và căn bệnh này.
Giới thiệu về bệnh gan nhiễm mỡ không cồn (NAFLD)
NAFLD là viết tắt của Bệnh gan nhiễm mỡ không cồn (Non-alcoholic fatty liver disease), một tình trạng y tế mà chất béo được tích tụ bất thường trong gan. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh gan mạn tính không do rượu.
NAFLD được chia thành hai giai đoạn chính:
Bệnh gan nhiễm mỡ đơn thuần (Simple fatty liver): Tình trạng này thường không gây hại cho gan và có khả năng đảo ngược nếu bệnh nhân thay đổi chế độ ăn uống và lối sống.
Bệnh gan nhiễm mỡ không cồn (NASH): Đây là giai đoạn tiến triển với tình trạng viêm và tổn thương tế bào gan. Nếu không được điều trị, NASH có thể dẫn đến xơ gan, suy gan và ung thư gan.
Các yếu tố nguy cơ của NAFLD bao gồm béo phì, đặc biệt là béo bụng, lối sống ít vận động, ăn uống không lành mạnh và các bệnh lý như tiểu đường, tăng huyết áp, cholesterol cao.
Mối liên hệ giữa đồ uống có ga và NAFLD
Nghiên cứu của Đại học Tufts (Mỹ) đã chỉ ra mối liên hệ đáng lo ngại giữa việc uống nhiều đồ uống có ga và nguy cơ mắc NAFLD. Cụ thể:
- Nghiên cứu đánh giá chế độ ăn uống của hơn 2.600 người.
- Kết quả cho thấy những người uống nhiều hơn 1 lon đồ uống có ga mỗi ngày đều có nguy cơ cao bị NAFLD hơn so với những người không uống.
- Nguy cơ vẫn tồn tại mà không phụ thuộc vào các yếu tố như giới tính, tuổi tác, trọng lượng cơ thể hay các yếu tố dinh dưỡng khác.
- Đồ uống có ga chứa nhiều đường fructose, một loại đường nghi ngờ khiến cơ thể khó xử lý và làm tăng nguy cơ NAFLD.
Theo tác giả nghiên cứu, Tiến sĩ Jiantao Ma: "Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng đồ uống có ga có thể được liên kết với NAFLD và các bệnh mãn tính khác như tiểu đường và bệnh tim mạch".
Cơ chế gây bệnh của đồ uống có ga
Vì sao đồ uống có ga lại đóng vai trò then chốt khiến tăng nguy cơ NAFLD? Tác nhân chính là đường fructose. Cơ chế cơ bản như sau:
- Fructose được hấp thụ nhanh chóng vào máu sau khi uống đồ uống có ga.
- 100% lượng fructose được hấp thụ sẽ được đưa thẳng vào gan để được chuyển hóa.
- Quá trình chuyển hóa fructose gây ra sự tích tụ chất béo triglyceride và các sản phẩm phụ độc hại trong gan.
- Sự tích tụ này gây viêm và tổn thương tế bào gan, dẫn đến bệnh NAFLD.
Ngoài ra, đồ uống có ga thường chứa nhiều calo, không có chất xơ hay chất dinh dưỡng quan trọng khác. Việc uống chúng thường xuyên làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì là yếu tố nguy cơ hàng đầu của NAFLD.
Nguy cơ và hậu quả của NAFLD
NAFLD không chỉ đơn thuần là một căn bệnh về gan mà còn liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe khác:
Gây xơ gan: Tình trạng viêm gan mãn tính có thể dẫn đến xơ hóa và tổn thương vĩnh viễn cho gan.
Suy gan: Xơ gan nặng có thể gây suy giảm chức năng của gan và thậm chí suy gan não.
Ung thư gan: Bệnh nhân NAFLD có nguy cơ cao bị ung thư biểu mô tế bào gan (HCC).
Bệnh lý về tim mạch: Mối liên hệ chặt chẽ giữa NAFLD, béo phì và bệnh tim mạch.
Tăng nguy cơ đái tháo đường type 2: Người mắc NAFLD có khả năng cao bị đái tháo đường.
Rối loạn chuyển hóa: Bệnh có thể gây ra chứng kháng insulin, tăng cholesterol, tăng triglyceride.
Vậy nên nếu không được kiểm soát, căn bệnh tưởng chừng nhẹ nhàng như NAFLD có thể trở thành mối đe dọa lớn đối với cả sức khỏe gan lẫn nhiều cơ quan trong cơ thể.
Các biện pháp phòng ngừa NAFLD từ đồ uống có ga
Trước nguy cơ cao mắc NAFLD từ việc lạm dụng đồ uống có ga, các bạn nên thực hiện những biện pháp sau:
- Hạn chế uống đồ uống có đường, ga: Không nên uống quá 1 lon mỗi ngày.
- Tăng cường uống nước lọc: Nước giúp thải độc tố, bài xuất chất béo và duy trì chức năng gan khỏe mạnh.
- Lựa chọn đồ uống thay thế lành mạnh hơn: Trà không đường, nước trái cây tự làm, sữa hạt, sinh tố rau củ....
- Kiểm soát cân nặng: Giảm béo thừa, kiểm soát lượng chất béo bão hòa và đường tiêu thụ.
- Tập thể dục đều đặn: Vận động giúp cơ thể duy trì vóc dáng cân đối và khỏe mạnh.
- Khám sức khỏe định kỳ: Phát hiện và can thiệp sớm NAFLD.
Nếu đã bị NAFLD, ngoài thực hiện các biện pháp trên, bạn cần tuân thủ chế độ ăn uống và điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Tóm lại, đồ uống có ga không chỉ đơn giản là nguồn cung cấp lượng calo và đường vô ích cho cơ thể, mà còn mang đến nhiều nguy cơ sức khỏe rất nghiêm trọng, đặc biệt là bệnh gan nhiễm mỡ không cồn. Căn bệnh nguy hiểm này có thể tiến triển thành xơ gan, suy gan hoặc ung thư gan nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách. Vì vậy, hãy cân nhắc thói quen uống đồ uống có ga của bản thân và gia đình để bảo vệ sức khỏe hiệu quả. Đừng vì những giọt ngon ngọt thoáng qua mà phải trả giá bằng những hậu quả đáng tiếc về sau. Hãy chọn lối sống lành mạnh để có một cơ thể khỏe mạnh!