Vai trò quan trọng của khai thác tiền sử bệnh gan trong khám sức khỏe tổng quát
Khám sức khỏe tổng quát được khuyến cáo thực hiện định kỳ 6 tháng - 1 năm, giúp phát hiện sớm các bất thường về sức khỏe, trong đó có gan. Trong quá trình khám, bước khai thác tiền sử, tập trung vào tiền sử bệnh gan có vai trò vô cùng quan trọng.
Tại sao cần thực hiện?
Khai thác và ghi chép tiền sử bệnh gan một cách chi tiết sẽ giúp bác sĩ:
- Phát hiện sớm những bất thường về gan mà người bệnh chưa hay biết.
- Đưa ra chẩn đoán sớm và chính xác các bệnh lý về gan đang tiềm ẩn ở giai đoạn sớm.
- Định hướng thăm khám, chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng phù hợp.
- Xây dựng phác đồ điều trị và tư vấn chăm sóc sức khỏe gan hiệu quả cho từng cá nhân.
- Tư vấn, chỉ định di truyền, tầm soát cho những người có tiền sử gia đình mắc bệnh gan di truyền.
Những thông tin cần thu thập
Thông tin cá nhân
- Họ và tên, tuổi, giới tính, số điện thoại, địa chỉ liên hệ.
- Nghề nghiệp, điều kiện kinh tế, trình độ học vấn.
- Tình trạng hôn nhân: có thể ảnh hưởng đến một số bệnh lý lây truyền qua đường tình dục.
Tiền sử bệnh gan cá nhân
Cần tập trung vào:
- Các yếu tố nguy cơ, tiền căn bệnh gan như tiền sử xơ gan, viêm gan virus, viêm gan do rượu.
- Triệu chứng lâm sàng: vàng da, chán ăn, buồn nôn, nôn, sốt, đau bụng, phân lỏng.
- Kết quả xét nghiệm, siêu âm, chụp cắt lớp đã từng làm liên quan đến gan.
Tiền sử gia đình
Xem xét tiền sử gia đình có người bị các bệnh lý gan như viêm gan virus, bệnh Wilson, bệnh gan di truyền.
Thói quen sinh hoạt
Cần nắm rõ các thông tin về:
- Chế độ ăn uống và tập luyện thể thao
- Nghiện rượu bia, hút thuốc
- Tiền sử quan hệ tình dục không an toàn, xăm mình, xỏ khuyên
Triệu chứng toàn thân
Ngoài các biểu hiện điển hình của gan, bác sĩ cũng cần thăm khám và ghi nhận tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh.
Như vậy, khai thác tiền sử bệnh gan một cách chi tiết, đầy đủ sẽ giúp bác sĩ nắm bắt được bức tranh tổng thể về tình trạng sức khỏe gan của người bệnh. Từ đó có những bước điều trị và phòng ngừa bệnh gan phù hợp, hiệu quả nhất.
Các bệnh gan cần được phát hiện sớm qua khám sức khỏe định kỳ
Khi đã nắm được tiền sử bệnh gan của người bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành các bước thăm khám và chỉ định xét nghiệm cần thiết để phát hiện sớm các bệnh lý sau:
Viêm gan virus
Viêm gan virus là nguyên nhân phổ biến nhất gây tổn thương gan. Cụ thể:
- Viêm gan A: Lây qua đường tiêu hóa, phân, nước bọt.
- Viêm gan B, C: Lây qua đường máu, quan hệ tình dục không an toàn.
Khi khám sức khỏe định kỳ, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm máu để tầm soát các kháng thể viêm gan virus.
Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
Đây là tình trạng gan bị tích tụ quá nhiều chất béo do nhiều nguyên nhân như:
- Rối loạn chuyển hóa lipid
- Tiểu đường typ 2
- Béo phì
Bệnh thường gặp ở người trên 40 tuổi, thừa cân, béo phì. Siêu âm, chụp cộng hưởng từ sẽ giúp phát hiện bệnh.
Viêm gan do rượu
Rượu bia chứa nhiều ethanol - chất gây tổn thương gan. Do đó, người nghiện rượu có nguy cơ mắc các bệnh như viêm gan, xơ gan rất cao.
Tại khám sức khỏe định kỳ, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm liver profile (AST/ALT, bilirubin) để đánh giá chức năng gan ở những người có tiền sử lạm dụng rượu bia.
Ngoài ra, một số bệnh lý gan di truyền, tự miễn cũng cần được phát hiện qua khám sức khỏe định kỳ ở những bệnh nhân có yếu tố di truyền.
Khai thác kỹ lưỡng tiền sử bệnh gan là bước quan trọng, quyết định đến hiệu quả của việc khám sức khỏe tổng quát. Điều này giúp phát hiện sớm nhiều bệnh lý ở giai đoạn đầu, tăng hiệu quả điều trị, giảm nguy cơ biến chứng và tử vong.