Béo phì - Nguy cơ lớn dẫn đến gan nhiễm mỡ
Tình trạng thừa cân, béo phì ngày càng gia tăng, ảnh hưởng đến sức khỏe của rất nhiều người. Theo thống kê, tỷ lệ béo phì ở Việt Nam tăng gấp đôi trong vòng 20 năm qua. Điều đáng lo ngại là béo phì không chỉ ảnh hưởng thẩm mỹ mà còn là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như tim mạch, tiểu đường, huyết áp, gan nhiễm mỡ... Trong đó, gan nhiễm mỡ là một trong những biến chứng phổ biến và nguy hiểm của béo phì.
Gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ tích tụ quá mức trong gan. Ban đầu, bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng, không ảnh hưởng nhiều đến hoạt động của các cơ quan trong cơ thể cũng như sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Tuy nhiên, nếu không phát hiện và can thiệp kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành gan nhiễm mỡ nặng, gây tổn thương gan nghiêm trọng như xơ gan, ung thư gan, suy gan... thậm chí đe dọa tính mạng.
Nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ, trong đó các yếu tố nguy cơ chính bao gồm:
- Béo phì, thừa cân: Người thừa cân, béo phì thường có lượng calo tiêu thụ vượt quá nhu cầu cơ thể. Lượng dư thừa này sẽ được cơ thể chuyển hóa thành triglyceride và tích tụ dưới dạng mỡ trong gan. Do vậy, béo phì là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.
- Rối loạn chuyển hóa lipid: Khi cơ thể không thể chuyển hóa lipid một cách bình thường, chất béo sẽ tích tụ trong gan và gây ra gan nhiễm mỡ.
- Tiểu đường: Bệnh nhân tiểu đường thường bị rối loạn chuyển hóa lipid, dễ dẫn đến gan nhiễm mỡ.
- Lạm dụng rượu bia: Rượu bia chứa nhiều calo và làm tăng quá trình ôxy hóa chất béo trong gan. Điều này làm tổn thương gan và góp phần gây ra gan nhiễm mỡ.
- Sử dụng một số loại thuốc: Một số loại thuốc như corticoid, thuốc chống co giật, thuốc kháng vi-rút... có thể gây tăng triglyceride máu và làm tổn thương gan.
- Di truyền: Nếu gia đình có người mắc bệnh gan nhiễm mỡ thì nguy cơ mắc bệnh của các thành viên khác cũng tăng cao.
Triệu chứng ban đầu của bệnh gan nhiễm mỡ
Ở giai đoạn đầu, bệnh gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, một số người bệnh có thể gặp các dấu hiệu sau:
- Đau tức vùng hạ sườn phải: Do gan bị phình to ép vào các cơ quan xung quanh.
- Chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn: Do chức năng gan bị suy giảm.
- Da vàng, nước tiểu sẫm màu: Do gan không thể thải trừ đủ lượng bilirubin.
- Có thể xuất hiện các triệu chứng khác như sốt nhẹ, đau khớp, đau cơ...
Những biến chứng nguy hiểm của gan nhiễm mỡ
Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến các biến chứng sau:
- Viêm gan: Do quá trình ôxy hóa chất béo bị rối loạn, gây tổn thương và viêm nhiễm gan.
- Xơ gan: Sự tích tụ mỡ và viêm nhiễm kéo dài sẽ khiến tế bào gan bị phá hủy và thay thế bằng mô sẹo. Đây là giai đoạn cuối của bệnh gan nhiễm mỡ, không thể phục hồi.
- Ung thư gan: Người bệnh có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp 5-10 lần so với người bình thường.
- Gan nhiễm mỡ cấp tính: Xuất hiện các biến chứng như suy gan cấp tính, vàng da tiến triển, rối loạn tâm thần... rất nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Cách phòng ngừa và điều trị gan nhiễm mỡ hiệu quả
Để ngăn ngừa và điều trị bệnh gan nhiễm mỡ, người bệnh cần:
- Giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý: Đây là biện pháp quan trọng và hiệu quả nhất để kiểm soát bệnh.
- Áp dụng chế độ ăn lành mạnh: Hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đường, nên ăn nhiều rau xanh và trái cây.
- Hạn chế rượu bia, các chất kích thích: Giúp bảo vệ gan khỏi tổn thương.
- Điều trị bệnh lý nền: Kiểm soát tốt bệnh tiểu đường, rối loạn lipid máu...
- Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Thuốc giúp điều hòa chuyển hóa mỡ, bảo vệ tế bào gan.
Như vậy, gan nhiễm mỡ là hậu quả nguy hiểm của tình trạng thừa cân, béo phì. Do đó, giảm cân và duy trì cân nặng là điều cần thiết để ngăn ngừa bệnh. Khi phát hiện bệnh, người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, đồng thời thay đổi lối sống để bảo vệ sức khỏe.