3 dấu hiệu "đỏ - vàng - đen" cảnh báo xơ gan giai đoạn cuối
Xơ gan là tình trạng tổn thương lan tỏa và thâm nhiễm vào phần nhu mô gan, làm biến đổi cấu trúc giải phẫu bên trong gan. Nó thường xảy ra sau các đợt tấn công lặp đi lặp lại của một hoặc nhiều bệnh gan nguyên phát như: viêm gan virus, viêm gan do rượu, viêm gan tự miễn, gan nhiễm mỡ không do rượu, bệnh Wilson, bệnh tắc mật...
Xơ gan là một bệnh gan mạn tính nghiêm trọng, có khả năng gây tử vong cao. Bệnh cũng có thể dẫn đến ung thư biểu mô tế bào gan - một dạng ung thư gan phổ biến và có tiên lượng xấu.
Điều đáng lo ngại là xơ gan thường không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Do gan có khả năng dự trữ và bù đắp rất tốt nên người bệnh có thể cảm thấy bình thường như không có vấn đề gì, kể cả khi gan đã bị tổn thương nghiêm trọng.
Tuy nhiên, khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng, người bệnh sẽ xuất hiện một số dấu hiệu cảnh báo. Dưới đây là 3 dấu hiệu then chốt cần lưu ý, cho thấy gan đã bị hư hại nghiêm trọng và có nguy cơ không thể phục hồi.
Lòng bàn tay chuyển sang màu đỏ
Trong trạng thái bình thường, da ở lòng bàn tay của chúng ta có màu hồng nhạt đồng nhất. Nhưng ở người bệnh xơ gan, khu vực này sẽ xuất hiện nhiều đốm, mảng hoặc vệt lõm màu đỏ.
Điều này xảy ra do chức năng gan suy giảm dẫn đến rối loạn nội tiết, làm tăng nồng độ estrogen trong máu. Estrogen kích thích các mao mạch giãn nở, dẫn đến hiện tượng giãn mao mạch ở lòng bàn tay. Khi quan sát kỹ, có thể thấy rõ các mạch máu nhỏ đỏ au nổi lên.
Đây là triệu chứng đặc trưng của bệnh xơ gan. Nếu thấy lòng bàn tay có màu đỏ bất thường, bạn nên đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Vàng mắt
Vàng mắt hay còn gọi là vàng da là một trong những dấu hiệu phổ biến của bệnh gan nói chung và xơ gan nói riêng. Đây cũng là biểu hiện dễ nhận biết nhất của căn bệnh này.
Khi tình trạng xơ hóa gan tiến triển, các tế bào gan bị phá hủy dần khiến khả năng giải độc và chuyển hóa bilirubin của gan bị suy giảm nghiêm trọng. Lúc này lượng bilirubin trong máu tăng cao, dẫn đến hiện tượng bilirubinemia (vàng da, vàng mắt).
Ban đầu bệnh nhân chỉ vàng nhẹ ở đuôi mắt. Nhưng khi bệnh chuyển nặng, bilirubin tích tụ nhiều hơn, khiến vàng lan rộng ra phần giác mạc và toàn bộ mắt. Da và niêm mạc của cơ thể cũng dần chuyển vàng theo.
Vàng mắt thường xảy ra ở giai đoạn cuối xơ gan và cho thấy bệnh đã tiến triển nghiêm trọng. Khi phát hiện ra biểu hiện này, bệnh nhân cần nhập viện điều trị khẩn cấp để ngăn chặn biến chứng và nguy cơ tử vong.
Nước da sẫm màu
Một dấu hiệu muộn khác của xơ gan là sắc tố da sẫm màu khác thường, đặc biệt ở mặt và cổ. Điều này còn được gọi là hội chứng Nelson.
Khi gan bị tổn thương nặng sẽ dẫn đến rối loạn nội tiết tố nghiêm trọng. Lúc này, nồng độ neuraminidase (NA) trong cơ thể tăng cao kích thích quá trình oxy hóa tyrosine thành melanin (sắc tố da). Sắc tố melanin sau đó tích tụ quá mức trên da mặt và cơ thể, gây nên tình trạng da sạm màu.
Ngoài ra, do rối loạn chức năng tuyến thượng thận cũng khiến cơ thể mất cân bằng hormone. Người bệnh có thể sẽ xuất hiện nhiều quầng thâm, mao mạch giãn nở quá mức ở mũi và má.
Da sẫm màu thường chỉ đến khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn xơ gan hoàn toàn và khó có khả năng phục hồi. Lúc này, bệnh nhân cần được chăm sóc y tế tích cực và điều trị triệu chứng để giảm bớt các biến chứng nguy hiểm của bệnh.
Biện pháp bảo vệ và giữ gan khỏe mạnh
Để ngăn ngừa tình trạng xơ gan và bảo vệ gan khỏe mạnh, mọi người cần chú ý áp dụng những biện pháp sau đây:
- Ngủ đủ giấc và điều độ giữa làm việc và nghỉ ngơi. Giấc ngủ là thời gian quan trọng để gan được phục hồi và tái tạo tế bào. Cố gắng ngủ từ 7-8 tiếng mỗi ngày, tránh thức quá khuya.
- Uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày để cơ thể đủ độ ẩm, giúp quá trình trao đổi chất và đào thải độc tố của gan diễn ra tốt hơn.
- Kiên trì tập luyện thể dục thể thao 3-4 lần/tuần. Luyện tập nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, yoga, các bài tập cardio... sẽ hỗ trợ tốt cho sức khỏe gan.
- Bỏ thói quen uống rượu bia, hút thuốc lá để giảm gánh nặng độc hại cho gan. Kiêng các chất kích thích có hại khác.
- Ăn uống lành mạnh, chọn nhiều rau xanh, trái cây tươi và các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt... Điều này giúp cung cấp dưỡng chất, vitamin và khoáng chất thiết yếu cho gan hoạt động tốt.
Xơ gan là căn bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời. Một số dấu hiệu muộn của bệnh như lòng bàn tay đổi màu đỏ, vàng mắt, da sẫm màu cần được chú ý, đây là những tín hiệu báo động cho thấy gan đã bị tổn thương nghiêm trọng khó có khả năng phục hồi.
Để ngăn ngừa bệnh xơ gan, mọi người cần thực hiện lối sống lành mạnh, tránh các chất độc hại, tăng cường hoạt động thể chất và bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể. Hãy luôn quan tâm và chăm sóc gan của bạn thật tốt. Chúc bạn luôn có một lá gan khỏe mạnh!