Bệnh men gan cao có lây không? Nguyên nhân và cách phòng tránh hiệu quả
Theo thống kê tại các bệnh viện, số ca mắc bệnh men gan cao ngày càng gia tăng, có xu hướng trẻ hóa. Bệnh không chỉ gây ra những ảnh hưởng về thể chất mà còn tác động tiêu cực đến tinh thần, đời sống của người bệnh. Vậy men gan cao là gì? Bệnh men gan cao có lây không? Nguyên nhân và cách phòng tránh hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu cụ thể qua bài viết sau đây
Men gan cao là gì?
Men gan là nhóm các enzyme được sản xuất bởi gan, giúp thực hiện quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Cụ thể, men gan bao gồm các loại enzym sau:
ALT (Alanine Aminotransferase): Phát hiện tổn thương tế bào gan
AST (Aspartate Aminotransferase): Phát hiện tổn thương mô gan
ALP (Alkaline Phosphatase): Liên quan đến tắc nghẽn ống mật
GGT (Gamma-Glutamyl Transferase): Liên quan đến rối loạn chức năng ống mật
Bình thường, nồng độ các loại men gan này trong máu ở người khỏe mạnh như sau:
ALT: < 40 U/L
AST: < 40 U/L
ALP: 50-136 U/L
GGT: <60 U/L ở nam giới, <40 U/L ở nữ giới
Khi gan bị tổn thương hoặc viêm nhiễm, các tế bào gan bị phá hủy giải phóng men gan vào máu, dẫn đến tăng nồng độ các loại men gan so với mức bình thường. Tình trạng này gọi là men gan cao.
Nguyên nhân gây men gan cao
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng men gan tăng cao, cụ thể:
Viêm gan virus
Các loại viêm gan virus như viêm gan A, B, C, D, E đều có thể gây tổn thương gan, làm tăng men gan. Trong đó, viêm gan B và C là hai nguyên nhân phổ biến nhất. Khi virus xâm nhập vào gan, chúng phá hủy tế bào gan, giải phóng men gan ra máu.
Sử dụng rượu bia
Rượu bia chứa nồng độ cồn cao, khi uống vào sẽ được gan chuyển hóa. Việc lạm dụng rượu bia sẽ làm tổn thương gan, dẫn đến men gan tăng.
Thuốc
Một số loại thuốc giảm đau, kháng sinh, thuốc chống viêm khi sử dụng quá liều hoặc kéo dài có thể gây tổn thương gan, men gan tăng.
Béo phì, tiểu đường
Người béo phì và mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao hơn, dẫn tới tổn thương gan và men gan tăng.
Nhiễm độc thực phẩm
Một số loại thực phẩm bị nấm mốc, dư thừa thuốc trừ sâu, phân bón,... có chứa nhiều độc tố. Khi ăn phải các loại thực phẩm này sẽ khiến gan phải hoạt động nhiều hơn để đào thải chất độc, dẫn đến tổn thương gan và men gan tăng cao.
Bệnh lý về gan mật
Một số bệnh lý như xơ gan, ung thư gan, sỏi mật, viêm đường mật,... đều có thể làm tổn thương gan và gây ra hiện tượng men gan tăng.
Bệnh lý toàn thân
Một số bệnh lý như thấp khớp, nhiễm trùng huyết, sốt xuất huyết, sốt rét, bệnh tim mạch,... cũng làm tăng men gan.
Triệu chứng của bệnh men gan cao
Ở giai đoạn đầu, hầu hết bệnh nhân men gan cao không có triệu chứng rõ ràng. Khi bệnh chuyển nặng, mới xuất hiện các dấu hiệu như:
Mệt mỏi, chán ăn
Buồn nôn, nôn
Đau tức vùng hạ sườn phải
Vàng da, vàng mắt
Nước tiểu sẫm màu
Phân nhạt màu hoặc màu đất sét
Ngứa da khắp người
Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan, tổn thương thận, thần kinh,... thậm chí đe dọa tính mạng.
Bệnh men gan cao có lây không?
Theo các bác sĩ, men gan cao không phải là bệnh lây nhiễm. Nghĩa là sẽ không lây truyền từ người bệnh sang người lành qua đường tiếp xúc thông thường.
Tuy nhiên, một số bệnh lý là nguyên nhân gây men gan cao như viêm gan virus lại có khả năng lây nhiễm cao qua đường máu, đường tình dục, từ mẹ sang con. Vì vậy, đối với những bệnh nhân men gan cao do viêm gan virus cần có biện pháp phòng lây nhiễm thích hợp.
Cách phòng tránh bệnh men gan cao hiệu quả
Để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh men gan cao, mọi người cần lưu ý:
Tiêm phòng vaccine ngừa viêm gan A, B đầy đủ, đúng lịch. Những người có nguy cơ cao nhiễm viêm gan B, C nên thực hiện xét nghiệm định kỳ 6-12 tháng/lần để phát hiện sớm.
Không sử dụng các sản phẩm có chứa chất gây nghiện, chất kích thích như ma túy, rượu bia,...
Kiểm soát cân nặng, luyện tập thể dục thể thao đều đặn, tránh tình trạng béo phì. Đối với người bệnh tiểu đường cần tuân thủ điều trị, kiểm soát đường huyết tốt.
Chế độ ăn uống khoa học, đa dạng rau xanh, hoa quả. Hạn chế đồ chiên rán, dư thừa dầu mỡ, đồ ngọt, đồ uống có ga.
Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm các vấn đề về gan, đường mật.
Không tự ý sử dụng thuốc mà chưa có sự chỉ định của bác sĩ.
Như vậy, bệnh men gan cao có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, không phải bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp, tiếp xúc. Tuy nhiên, một số bệnh nhân men gan tăng do viêm gan virus lại có nguy cơ lây nhiễm cao. Để phòng bệnh, mọi người cần thực hiện lối sống lành mạnh, tầm soát sức khỏe định kỳ.