6 Dấu hiệu cảnh báo gan đang gặp vấn đề mà bạn không hay biết

Tìm hiểu ý nghĩa của xét nghiệm men gan và thời điểm nên làm

Xét nghiệm men gan là một trong những xét nghiệm quan trọng nhằm đánh giá tình trạng sức khỏe của gan. Gan là cơ quan lọc và thải độc tố quan trọng trong cơ thể, vì vậy việc kiểm tra chức năng của nó thường xuyên là điều cần thiết để phát hiện sớm bất kỳ vấn đề nào có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về ý nghĩa của xét nghiệm men gan và thời điểm nên thực hiện xét nghiệm này.

Tìm hiểu về men gan

Khái niệm men gan

Men gan là tên gọi chung của các enzyme có trong gan, chẳng hạn như AST, ALT, GGT, và ALP. Những enzyme này đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ gan đào thải độc tố, tổng hợp và chuyển hóa các chất dinh dưỡng như lipit, gluxit, protid,… Trong quá trình chuyển hóa thức ăn, gan đóng vai trò trung tâm, xử lý tất cả các chất dinh dưỡng và độc tố từ thức ăn khi nạp vào cơ thể.

Hoạt động của men gan trong cơ thể

Thông thường, các enzyme trong gan hoạt động trong khoảng giới hạn bình thường nhất định. Tuy nhiên, khi có quá nhiều chất độc hại, gan phải làm việc quá tải, các enzyme sẽ được giải phóng và hòa vào trong máu, khiến chỉ số men gan tăng lên. Điều này là dấu hiệu cảnh báo rằng gan đang gặp vấn đề.

Ý nghĩa của xét nghiệm men gan

Đo chỉ số men gan

Xét nghiệm men gan được thực hiện bằng cách trích một lượng máu nhỏ từ cơ thể để định lượng nồng độ và các yếu tố liên quan khác. Thông thường, xét nghiệm này được sử dụng để đo 4 chỉ số chính:

- Chỉ số ALT: mức độ bình thường là <= 37 UI/l.

- Chỉ số AST: giới hạn bình thường <= 40 UI/l.

- Chỉ số GGT: giới hạn bình thường là từ 5 đến <60 UI/l.

- Chỉ số ALP: chỉ số bình thường từ 35 - 115 UI/l.

Những chỉ số này được đánh giá là mức cho phép và bình thường. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các chỉ số có thể thay đổi nhưng không nhất thiết là bất thường. Ví dụ, chỉ số ALT, AST có thể tăng gấp 2 đến 3 lần mức bình thường, và chỉ số GGT có thể tăng gấp đôi mà vẫn không ảnh hưởng đến sức khỏe và chức năng gan.

Xác định tình trạng bất thường của gan

Thông qua chỉ số men gan, bác sĩ có thể đánh giá tình trạng gan của bạn:

- Chỉ số men gan từ 40 - 80UI/L: Tăng nhẹ, người bệnh chưa có triệu chứng bên ngoài, nhưng xét nghiệm đã thấy sự gia tăng của nồng độ men gan trong máu.

- Chỉ số men gan từ 80 - 200 UI/L: Tăng ở mức độ trung bình. Gan chưa có vấn đề nghiêm trọng, nhưng người bệnh đã có những dấu hiệu bất thường về sức khỏe.

- Chỉ số men gan tăng hơn 200 UI/L: Tăng cao, cảnh báo những dấu hiệu bất thường về chức năng gan và có thể có bệnh lý nào đó.

Tìm ra nguyên nhân khiến men gan tăng cao

Nguyên nhân tăng men gan phổ biến nhất là do lạm dụng các loại thuốc tây y quá nhiều, đặc biệt là thuốc giảm đau, hạ sốt, thuốc kháng viêm,... Ngoài ra, xét nghiệm men gan cũng có thể phát hiện sớm bệnh viêm gan A, B, C, bởi vì tăng men gan có thể là do hoạt động của virus gây hại tế bào gan.

Thời điểm nên làm xét nghiệm men gan

Khi cơ thể có những biểu hiện bất thường

Nếu bạn gặp phải những dấu hiệu bất thường về sức khỏe như chán ăn, mệt mỏi, mất ngủ, tiểu nhiều, nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu, bụng chướng, tức bụng khó chịu, vàng da,... thì đây là lúc nên đi xét nghiệm men gan. Những dấu hiệu này có thể cảnh báo tình trạng tăng men gan ở giai đoạn đầu, và xét nghiệm sớm sẽ giúp phát hiện và điều trị kịp thời.

Những người có nguy cơ cao mắc bệnh về gan

Một số nhóm người có nguy cơ cao mắc bệnh về gan và nên thực hiện xét nghiệm men gan thường xuyên hơn:

- Những người có bệnh lý về gan như viêm gan virus A, B, C.

- Những người nghiện rượu, bia, hút thuốc lá.

- Người có khả năng di truyền bệnh về gan do trong gia đình trước đó có người mắc bệnh gan.

- Người thừa cân, béo phì, tình trạng sức khỏe không ổn định, nhất là khi có biểu hiện về tiểu đường, cao huyết áp.

- Những người đang phải điều trị thuốc kháng sinh dài ngày.

Ngoài ra, tốt nhất mỗi người nên duy trì khám sức khỏe định kỳ ít nhất mỗi năm 1 - 2 lần và làm xét nghiệm men gan thường xuyên khi đã có tiền sử men gan tăng cao hoặc nhận thấy những bất thường về sức khỏe. Đây là điều cần thiết để kịp thời phát hiện và điều trị các bệnh lý bất thường về gan, bảo vệ chức năng gan.

Xét nghiệm men gan là một xét nghiệm quan trọng giúp đánh giá tình trạng sức khỏe của gan. Bằng cách đo chỉ số men gan, bác sĩ có thể xác định tình trạng bất thường của gan và tìm ra nguyên nhân gây tăng men gan. Việc thực hiện xét nghiệm men gan là cần thiết khi có các dấu hiệu bất thường về sức khỏe hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao mắc bệnh về gan. Bằng cách chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ và làm xét nghiệm men gan thường xuyên, chúng ta có thể phát hiện sớm các vấn đề về gan và điều trị kịp thời, từ đó bảo vệ chức năng quan trọng này của cơ thể.