Những dấu hiệu và biến chứng nghiêm trọng của bệnh gan do rượu
Gan là một cơ quan quan trọng trong cơ thể con người, đảm nhiệm nhiều chức năng sống còn như lọc máu, tổng hợp protein và chuyển hóa các chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, gan cũng là một trong những cơ quan dễ bị tổn thương nhất bởi các yếu tố lối sống không lành mạnh, đặc biệt là lạm dụng rượu bia. Bệnh gan do rượu (ARLD - Alcohol-Related Liver Disease) là một tình trạng nghiêm trọng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về bệnh gan do rượu, các dấu hiệu và biến chứng liên quan, cũng như cách phòng ngừa hiệu quả nhất.
Bệnh gan do rượu là gì?
Bệnh gan do rượu (ARLD) là một thuật ngữ chung để chỉ các tổn thương gan gây ra bởi việc lạm dụng rượu trong thời gian dài. Có hai cách lạm dụng rượu có thể dẫn đến ARLD:
1. Uống một lượng lớn rượu trong một khoảng thời gian ngắn: Điều này có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ và viêm gan cấp do rượu (ít gặp).
2. Uống rượu quá mức giới hạn khuyến cáo trong một thời gian dài: Thói quen này có thể dẫn đến viêm gan, xơ gan và các bệnh gan liên quan đến rượu nghiêm trọng hơn.
Mặc dù gan có khả năng tái tạo, nhưng mỗi lần lọc rượu, một số tế bào gan sẽ bị chết đi. Điều này đồng nghĩa với việc gan có thể phát triển tế bào mới, nhưng lạm dụng rượu kéo dài trong nhiều năm sẽ làm giảm dần khả năng tái tạo của gan, dẫn đến tổn thương nghiêm trọng và khó phục hồi.
Dấu hiệu của bệnh gan do rượu
Trong giai đoạn đầu, bệnh gan do rượu thường không gây ra bất kỳ triệu chứng đáng kể nào cho đến khi gan bị tổn thương nặng. Tuy nhiên, khi tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, sẽ xuất hiện các dấu hiệu sau:
1. Triệu chứng ban đầu:
- Đau bụng
- Ăn không có cảm giác ngon miệng
- Mệt mỏi
- Cảm thấy người không khỏe
- Bệnh tiêu chảy
2. Triệu chứng nặng:
- Vàng da và vàng mắt
- Sưng ở chân, mắt cá chân và bàn chân do tích tụ chất lỏng
- Sưng bụng (cổ trướng) do tích tụ chất lỏng
- Da bị ngứa nặng
- Đầu ngón tay và móng tay cong bất thường
- Lòng bàn tay đỏ
- Giảm cân mất kiểm soát
- Yếu và mất cơ
- Trí nhớ suy giảm hay nhầm lẫn
- Khó ngủ và thay đổi tính cách
- Nôn ra máu
- Chảy máu và bầm tím dễ dàng
- Chảy máu chân răng
- Chảy máu nướu răng
Đáng chú ý, chảy máu nướu răng là một trong những dấu hiệu nặng của bệnh gan do rượu, cảnh báo tình trạng tổn thương gan đã nghiêm trọng.
Các biến chứng của bệnh gan do rượu
Nếu bệnh gan do rượu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng sau đây:
Tăng áp cửa
Tăng áp cửa là một biến chứng phổ biến của bệnh xơ gan và viêm gan do rượu. Nó xảy ra khi áp lực máu bên trong gan tăng đến mức nghiêm trọng do sẹo xơ làm cản trở dòng chảy máu. Điều này dẫn đến sự gia tăng áp lực của máu xung quanh ruột, gây giãn tĩnh mạch và nguy cơ chảy máu nội. Nếu áp lực tĩnh mạch cửa tăng quá cao, có thể gây ra chảy máu lâu dài và dẫn đến tình trạng thiếu máu nguy hiểm.
Cổ trướng
Người bệnh bị tăng áp cửa cũng có thể phát triển sự tích tụ chất lỏng trong bụng và xung quanh ruột, gọi là cổ trướng. Ban đầu, có thể điều trị bằng thuốc lợi tiểu, nhưng nếu tình trạng nghiêm trọng, sẽ cần phải chích hút để thoát dịch ra ngoài. Một trong những vấn đề liên quan đến cổ trướng là nguy cơ nhiễm trùng trong chất lỏng (viêm phúc mạc do vi khuẩn tự phát), một biến chứng nặng liên quan đến việc tăng nguy cơ suy thận và tử vong.
Bệnh não gan
Khi gan không thể loại bỏ độc tố ra khỏi máu do viêm gan hoặc xơ gan, mức độ độc tố trong máu sẽ tăng lên, gây ra tình trạng bệnh não gan. Các triệu chứng bao gồm kích động, hoang mang, mất phương hướng, cơ bắp cứng, run cơ, khó nói và hôn mê trong trường hợp nghiêm trọng. Bệnh não gan có thể đe dọa tính mạng và cần phải nhập viện để hỗ trợ các chức năng cơ thể và sử dụng thuốc để loại bỏ độc tố khỏi máu.
Nhiễm trùng
Tổn thương gan có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng hơn, đặc biệt là nhiễm trùng đường tiết niệu và đường hô hấp như viêm phổi. Nhiễm trùng cũng có thể là hậu quả của các biến chứng khác như cổ trướng.
Ung thư gan
Tổn thương gan do lạm dụng rượu trong nhiều năm có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan. Ước tính 3-5% số người mắc bệnh xơ gan sẽ phát triển thành ung thư gan mỗi năm. Ung thư gan là một trong những loại ung thư nguy hiểm nhất, với tỷ lệ tử vong cao nếu không được phát hiện và điều trị sớm.
Phòng ngừa bệnh gan do rượu
Để phòng ngừa hiệu quả bệnh gan do rượu và các biến chứng liên quan, cách tốt nhất là không sử dụng bất kỳ loại rượu, bia nào. Nếu đã bị tổn thương gan do rượu, việc ngừng uống rượu hoàn toàn là rất quan trọng để cho phép gan có cơ hội phục hồi.
Đối với những người nghiện rượu nặng, họ cần được hỗ trợ cai nghiện và điều trị tâm lý để giúp kiểm soát thói quen lạm dụng rượu. Các phương pháp điều trị bổ trợ như liệu pháp gia đình, trị liệu nhận thức hành vi cũng có thể giúp ích trong quá trình cai nghiện.
Ngoài ra, duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tập thể dục đều đặn và kiểm soát căng thẳng cũng góp phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe lá gan.
Bệnh gan do rượu là một tình trạng nghiêm trọng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như tăng áp cửa, cổ trướng, bệnh não gan, nhiễm trùng và thậm chí ung thư gan. Mặc dù gan có khả năng tái tạo, nhưng lạm dụng rượu kéo dài sẽ làm giảm dần khả năng này, gây ra tổn thương không thể phục hồi.
Các dấu hiệu cảnh báo như da vàng, sưng phù, chảy máu dễ dàng cần được chú ý để phát hiện sớm bệnh gan do rượu. Nếu được điều trị kịp thời, một số trường hợp có thể phục hồi hoàn toàn. Tuy nhiên, cách phòng ngừa tốt nhất vẫn là không sử dụng rượu bia và duy trì lối sống lành mạnh.
Bảo vệ lá gan là bảo vệ sức khỏe toàn diện. Hãy cùng nhau nâng cao nhận thức về tác hại của rượu bia và thúc đẩy một cộng đồng khỏe mạnh, không lạm dụng rượu bia. Sức khỏe của chúng ta đáng được đầu tư và bảo vệ.