Các bệnh lý thường gặp ở gan và cách phòng ngừa
Gan là cơ quan lớn nhất trong cơ thể, đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều hòa chức năng trao đổi chất và giải độc cho cơ thể. Tuy nhiên, do chức năng phức tạp, gan rất dễ bị tổn thương bởi nhiều bệnh lý nguy hiểm như viêm gan virus, béo phì, lạm dụng rượu bia...
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu cụ thể về 5 bệnh lý về gan thường gặp là viêm gan virus, suy gan, ung thư gan, xơ gan và gan nhiễm mỡ. Đồng thời, đưa ra lời khuyên hữu ích để ngăn ngừa và phòng tránh các bệnh lý nguy hiểm này.
Viêm gan virus
Viêm gan virus là tình trạng nhiễm trùng và viêm tổn thương gan do virus gây ra. Các loại virus viêm gan phổ biến gồm viêm gan A, B, C, D và E. Trong đó, viêm gan B và C là 2 loại phổ biến và nguy hiểm nhất.
Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch tiết cơ thể người bệnh. Bên cạnh đó, việc sử dụng chung dao cạo râu, bàn chải đánh răng, kim tiêm... cũng có thể lây nhiễm các loại viêm gan virus.
Triệu chứng điển hình của viêm gan virus là sốt, mệt mỏi, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, vàng da, vàng mắt... Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn tới các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan và tử vong.
Để phòng tránh viêm gan virus, người dân cần chú ý vệ sinh cá nhân, tránh tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch tiết người bệnh. Đặc biệt, tiêm phòng vacxin ngừa viêm gan B là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe.
Suy gan
Suy gan là tình trạng gan bị tổn thương nghiêm trọng dẫn đến mất khả năng hoạt động và thực hiện các chức năng sinh lý bình thường.
Suy gan được chia làm 2 loại là:
- Suy gan cấp tính: Xảy ra đột ngột, diễn biến nhanh chóng trong vòng vài ngày hoặc vài tuần.
- Suy gan mãn tính: Diễn biến chậm, kéo dài, có thể mất vài tháng hoặc nhiều năm mới có biểu hiện.
Các triệu chứng điển hình của suy gan gồm vàng da, móng tay mỏng và dễ gãy, tóc rụng nhiều, rối loạn giấc ngủ, thiếu năng lượng... Nếu không được theo dõi và điều trị phù hợp, suy gan có thể đe dọa tính mạng.
Để ngăn ngừa suy gan, bạn cần chú ý những việc sau:
- Không sử dụng quá nhiều thuốc giảm đau, kháng sinh
- Không lạm dụng rượu bia, chất kích thích
- Điều trị triệt để các bệnh nhiễm trùng, viêm gan virus
- Duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh
Ung thư gan
Ung thư gan - hay còn gọi là ung thư biểu mô tế bào gan là khối u ác tính hình thành trong gan, có khả năng di căn và lan rộng.
Đây là loại ung thư nguy hiểm, tỷ lệ tử vong cao nếu không được phát hiện sớm và can thiệp y tế kịp thời. Cụ thể, ung thư gan có thể xuất phát từ các bệnh lý như xơ gan, viêm gan mãn tính do virus hoặc do lạm dụng rượu bia.
Triệu chứng điển hình của ung thư gan là đau tức vùng gan, sốt không rõ nguyên nhân, chán ăn, sút cân, buồn nôn, nôn, vàng da, vàng mắt... Tuy nhiên, giai đoạn đầu bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng.
Để giảm nguy cơ mắc ung thư gan, bạn nên:
- Tiêm phòng đầy đủ các loại vacxin ngừa viêm gan virus
- Kiêng rượu bia, không hút thuốc lá
- Duy trì cân nặng hợp lý, chống béo phì
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ hàng năm
Xơ gan
Xơ gan là tình trạng mô gan bị sẹo hóa và bị thay thế bởi các mô xơ, dẫn tới suy giảm chức năng gan. Đây là giai đoạn cuối của các bệnh lý viêm gan virus, rối loạn chuyển hóa hoặc do lạm dụng rượu bia.
Một số triệu chứng cảnh báo bệnh xơ gan như da vàng, mệt mỏi, chán ăn, sút cân, đầy bụng, phù chân... Ở giai đoạn muộn, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như xuất huyết tiêu hóa, hôn mê gan và tử vong.
Mặc dù xơ gan không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể làm chậm quá trình hình thành xơ bằng cách:
- Kiêng rượu bia, không dùng chất kích thích
- Duy trì lối sống lành mạnh, tránh căng thẳng mãn tính
- Điều trị triệt để các bệnh lý gây tổn thương gan
Gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ là tình trạng gan tích tụ quá nhiều chất béo, chiếm hơn 5% tổng trọng lượng. Điều này làm suy giảm chức năng gan và có nguy cơ chuyển thành xơ gan.
Nguyên nhân hàng đầu gây nên bệnh là do béo phì, rối loạn chuyển hóa mỡ và lạm dụng rượu bia. Một số yếu tố nguy cơ khác có thể kể đến như tiểu đường, tăng lipid máu, người cao tuổi...
Một số biểu hiện cảnh báo gan nhiễm mỡ như đau nhức vùng gan, mệt mỏi, buồn nôn, táo bón, khó tiêu, đầy hơi... Khi bệnh chuyển biến xấu, người bệnh sẽ xuất hiện các dấu hiệu của xơ gan.
Để ngăn ngừa tình trạng này, bạn nên:
- Giảm cân nếu bị thừa cân, béo phì
- Hạn chế sử dụng rượu bia, đồ uống có ga
- Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, giàu chất xơ
- Tập luyện thể dục đều đặn, tránh sống quá tĩnh
Như vâỵ, gan là cơ quan quan trọng, dễ bị tổn thương trước nhiều bệnh lý nguy hiểm. Do đó, bạn cần nâng cao ý thức phòng bệnh, thực hiện lối sống lành mạnh, hạn chế các yếu tố nguy cơ. Đồng thời, đi tầm soát sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về gan.