2 biến chứng nguy hiểm của bệnh gan nhiễm mỡ cần biết
Gan nhiễm mỡ là một bệnh lý ngày càng phổ biến trong cộng đồng, đặc biệt ở những người có thói quen ăn uống không lành mạnh và lối sống ít vận động. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa nhận thức đầy đủ về các biến chứng nguy hiểm mà bệnh gan nhiễm mỡ có thể gây ra nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về hai biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh gan nhiễm mỡ: xơ gan và ung thư gan.
Tổng quan về bệnh gan nhiễm mỡ
Định nghĩa gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ là thuật ngữ dùng để mô tả tình trạng mỡ bị tích tụ quá nhiều trong gan, vượt quá mức cho phép. Ở người khỏe mạnh, lượng mỡ trong gan rất thấp, chỉ chiếm từ 2% đến 4% trọng lượng của gan. Tuy nhiên, trong bệnh gan nhiễm mỡ, mỡ sẽ chiếm từ 5% trọng lượng của gan trở lên.
Các giai đoạn của gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ được phân chia thành ba giai đoạn chính:
- Gan nhiễm mỡ độ 1: Lượng mỡ tích tụ trong gan chiếm khoảng 5%-10% trọng lượng gan. Đây là giai đoạn đầu tiên của bệnh, lúc này tích tụ mỡ chưa nhiều và chưa ảnh hưởng đáng kể đến chức năng gan.
- Gan nhiễm mỡ độ 2: Lượng mỡ trong gan chiếm khoảng 10%-20% trọng lượng gan. Ở giai đoạn này, người bệnh sẽ bắt đầu có các triệu chứng rõ ràng hơn như chán ăn, ăn không ngon, khó tiêu, đầy bụng, buồn nôn và cảm thấy mệt mỏi thường xuyên.
- Gan nhiễm mỡ độ 3: Lượng mỡ tích tụ trong gan đã chiếm hơn 30% trọng lượng gan. Đây là giai đoạn cuối cùng và nguy hiểm nhất của bệnh lý gan nhiễm mỡ. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có nguy cơ cao bị các biến chứng nguy hiểm như viêm gan, xơ gan và ung thư gan.
Triệu chứng của gan nhiễm mỡ
Ở giai đoạn đầu, gan nhiễm mỡ thường không gây ra nhiều triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển sang giai đoạn nặng hơn, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng sau:
- Mệt mỏi, chán ăn, sút cân
- Đau tức hạ sườn phải
- Vàng da, vàng mắt
- Sao mạch (u mạch hình nhện nổi trên da)
- Khó tiêu, đầy bụng, buồn nôn
Hai biến chứng nguy hiểm của gan nhiễm mỡ
Xơ gan
Xơ gan là một trong hai biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh gan nhiễm mỡ. Khi lượng mỡ tích tụ quá nhiều trong gan (thường là trên 30% trọng lượng gan), tế bào gan sẽ bị tổn thương và gây ra phản ứng viêm. Nếu tình trạng này kéo dài, các sợi xơ sẽ hình thành và làm biến đổi cấu trúc của gan, suy giảm chức năng không thể phục hồi.
Quá trình xơ hóa gan diễn ra dần dần và thường không gây ra triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi xơ gan trở nên nặng hơn, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng sau:
- Mệt mỏi, sút cân
- Đau bụng, sưng bụng
- Vàng da, vàng mắt
- Chảy máu dạ dày, trĩ
- Suy thận
- Hôn mê
Nếu không được điều trị kịp thời và đúng đắn, xơ gan có thể dẫn đến suy gan và thậm chí là tử vong. Do đó, việc phát hiện và điều trị sớm bệnh gan nhiễm mỡ là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng xơ gan.
Ung thư gan
Ung thư gan là một biến chứng khác của bệnh gan nhiễm mỡ, đặc biệt là khi bệnh tiến triển đến giai đoạn xơ gan. Quá trình diễn biến từ gan nhiễm mỡ sang ung thư gan diễn ra như sau:
- Lượng mỡ trong gan tích tụ gây tình trạng viêm gan
- Viêm gan kéo dài dẫn đến xơ gan nặng dần
- Các tế bào Kupffer (tế bào gan đặc biệt) bị kích hoạt quá mức, tiết nhiều chất gây viêm
- Tế bào gan bị chết hàng loạt
- Tế bào ung thư hình thành và phát triển
Ung thư gan là một bệnh lý nghiêm trọng và khó điều trị. Triệu chứng của ung thư gan thường không rõ ràng trong giai đoạn đầu, nhưng khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng sau:
- Đau bụng, sưng bụng
- Vàng da, vàng mắt
- Sút cân, chán ăn
- Sốt, gầy sút
- Khối u có thể sờ thấy ở vùng bụng
Việc điều trị ung thư gan còn phụ thuộc vào mức độ bệnh, tình trạng sức khỏe và đáp ứng điều trị của từng người. Nhìn chung, nếu ung thư gan do gan nhiễm mỡ được phát hiện sớm, khi kích thước khối u còn nhỏ, thì việc điều trị sẽ đạt hiệu quả tích cực hơn. Tuy nhiên, nếu phát hiện ung thư giai đoạn cuối, chức năng gan đã suy kiệt, khối u đã lan rộng, thì điều trị sẽ rất khó khăn.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của gan nhiễm mỡ
Để có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả bệnh gan nhiễm mỡ, cần hiểu rõ về các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh này.
Thừa cân, béo phì
Thừa cân và béo phì là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ. Khi cơ thể có quá nhiều mỡ thừa, một phần mỡ này sẽ tích tụ trong gan, gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ.
Lối sống ít vận động
Lối sống ít vận động, thường xuyên ngồi một chỗ cũng là một yếu tố nguy cơ quan trọng của gan nhiễm mỡ. Khi ít vận động, quá trình trao đổi chất trong cơ thể sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến tích tụ mỡ thừa trong gan.
Chế độ ăn uống không lành mạnh
Ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo, đường, thực phẩm chế biến sẵn cũng làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ. Những thực phẩm này cung cấp quá nhiều calo và chất béo, dễ dàng tích tụ trong gan.
Uống rượu bia
Uống rượu bia thường xuyên và quá mức cũng là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến gan nhiễm mỡ. Rượu bia gây ra tình trạng viêm gan, làm tăng quá trình tích tụ mỡ trong gan.
Một số bệnh lý khác
Ngoài ra, một số bệnh lý khác như đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid, sử dụng một số loại thuốc nhất định cũng có thể làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ.
Phòng ngừa và điều trị gan nhiễm mỡ
Để phòng ngừa và điều trị hiệu quả bệnh gan nhiễm mỡ, cần thực hiện các biện pháp sau:
Thay đổi lối sống
- Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì
- Tăng cường hoạt động thể lực
- Ăn uống lành mạnh, hạn chế thực phẩm giàu chất béo, đường
- Kiêng rượu bia hoàn toàn
Điều trị các bệnh lý liên quan
Nếu bị đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid hay các bệnh lý khác có liên quan, cần được điều trị đúng đắn để kiểm soát và ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ.
Sử dụng các loại thuốc điều trị
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc điều trị gan nhiễm mỡ như thuốc giảm mỡ máu, thuốc hạ đường huyết, thuốc bảo vệ gan để hỗ trợ quá trình điều trị.
Phẫu thuật gan
Trong trường hợp bệnh gan nhiễm mỡ đã tiến triển đến giai đoạn nặng, biến chứng xơ gan hoặc ung thư gan, phẫu thuật cắt bỏ một phần gan hoặc ghép gan có thể được áp dụng tùy từng trường hợp cụ thể.
Gan nhiễm mỡ có thể gây ra hai biến chứng nguy hiểm là xơ gan và ung thư gan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Xơ gan làm biến đổi cấu trúc gan, suy giảm chức năng không thể phục hồi, trong khi ung thư gan là một bệnh lý nghiêm trọng và khó điều trị. Do đó, việc thay đổi lối sống lành mạnh, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và tuân thủ điều trị là rất quan trọng để phòng ngừa và điều trị hiệu quả bệnh gan nhiễm mỡ, hạn chế biến chứng nguy hiểm.