Bệnh gan nhiễm mỡ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa
Gan nhiễm mỡ (steatosis) là một vấn đề phổ biến gây ra bởi sự tích tụ của một số chất béo trong gan. Mặc dù trong hầu hết các trường hợp, bệnh này không gây ra những triệu chứng nghiêm trọng, nhưng nó vẫn có thể dẫn đến tổn thương gan nếu không được chăm sóc phù hợp. Hãy cùng tìm hiểu kỹ lưỡng về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả nhất.
Định nghĩa bệnh gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ (steatosis) là một vấn đề phổ biến gây ra bởi sự tích tụ của một số chất béo trong gan. Gan thường chứa một lượng nhỏ chất béo. Tuy nhiên, nếu chất béo chiếm hơn 5 đến 15% trọng lượng gan, người đó được coi là mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Có hai dạng bệnh gan nhiễm mỡ chính:
- Gan nhiễm mỡ không do rượu: Chất béo tích tụ trong gan không liên quan đến việc uống rượu.
- Gan nhiễm mỡ do rượu: Chất béo tích tụ trong gan là do uống một lượng lớn rượu trong thời gian dài.
Trong hầu hết các trường hợp, bệnh gan nhiễm mỡ không gây ra bất kỳ vấn đề nghiêm trọng nào hoặc ngăn cản gan hoạt động bình thường. Tuy nhiên, nếu không được điều trị và chăm sóc phù hợp, bệnh có thể dẫn đến tổn thương gan, làm giảm chức năng và tiến triển thành các bệnh gan mãn tính nghiêm trọng hơn như xơ gan và ung thư gan trong một số trường hợp.
Triệu chứng của bệnh gan nhiễm mỡ
Những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ thường không có bất kỳ triệu chứng nào hoặc chỉ có triệu chứng nhẹ. Nếu các triệu chứng xuất hiện, chúng có thể bao gồm:
- Cảm giác đầy hoặc nặng ở vùng giữa hoặc phía trên bên phải của bụng do gan bị tăng kích thước vì tích tụ chất béo.
- Đau bụng, đặc biệt là đau quặn thắt ở vùng gan.
- Ăn không ngon hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Buồn nôn và chán ăn.
- Cảm giác mệt mỏi, uể oải.
- Vàng da và tròng trắng mắt do suy giảm chức năng gan.
- Phù ở bụng hoặc chân do tình trạng cơ thể giữ nước.
- Cảm giác khó chịu, mất sức và sút cân.
Nếu xuất hiện các triệu chứng trên kéo dài, bạn nên đi khám và tư vấn với bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp.
Những người dễ mắc bệnh gan nhiễm mỡ
Những người có nguy cơ cao mắc bệnh gan nhiễm mỡ bao gồm:
- Người nghiện rượu. Chất cồn được chuyển hóa trong gan có thể gây ra trở ngại trong việc phân giải và chuyển hóa acid béo, dẫn đến tích tụ chất béo trong gan.
- Người thừa cân hoặc béo phì do cơ thể tích tụ quá nhiều mỡ thừa.
- Người mắc đái tháo đường type 2 hoặc kháng insulin, làm tăng nguy cơ tích tụ chất béo trong gan.
- Người mắc hội chứng chuyển hóa (bao gồm thừa cân hoặc béo phì, kháng insulin, huyết áp cao và mức triglyceride cao).
- Người mắc một số bệnh hoặc dùng các loại thuốc như amiodarone, diltiazem, steroid và tamoxifen cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
- Người lớn tuổi có tỷ lệ mắc bệnh và mức độ bệnh gan nhiễm mỡ tăng theo tuổi tác.
- Nam giới có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao gấp đôi so với nữ giới.
Phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ
Để phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:
- Duy trì cân nặng phù hợp. Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, hãy giảm cân dần dần bằng các biện pháp lành mạnh như ăn uống khoa học và tăng cường vận động.
- Ăn một chế độ ăn uống cân bằng, giàu rau xanh, trái cây tươi và chất béo tốt (chất béo không bão hòa đơn như dầu oliu, dầu hạnh nên, dầu bơ...). Điều này giúp giảm mức cholesterol xấu và triglyceride, hạn chế tích tụ chất béo trong gan.
- Tập thể dục đều đặn như đi bộ, chạy bộ, bơi lội... giúp giảm cân, tăng cường tuần hoàn máu và chuyển hóa chất béo hiệu quả hơn.
- Hạn chế hoặc không uống rượu, bia để tránh tích tụ chất béo trong gan.
- Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ về việc dùng thuốc. Một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Gan nhiễm mỡ là một vấn đề phổ biến gây ra bởi sự tích tụ của chất béo trong gan. Mặc dù hầu hết các trường hợp không gây ra triệu chứng nghiêm trọng, nhưng bệnh vẫn có thể dẫn đến tổn thương gan. Những người thừa cân, béo phì, mắc bệnh đái tháo đường, uống nhiều rượu bia, sử dụng một số loại thuốc nhất định và người lớn tuổi đều có nguy cơ cao mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Để phòng ngừa, bạn nên duy trì cân nặng lý tưởng, ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, hạn chế rượu bia và tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ về dùng thuốc. Những biện pháp phòng ngừa hiệu quả sẽ giúp bảo vệ sức khỏe gan và ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ.