Đường lây và cách phòng tránh viêm gan siêu vi D hiệu quả
Viêm gan siêu vi D là bệnh nhiễm trùng gan nguy hiểm do virus HDV gây ra. Đặc điểm của viêm gan D là chỉ xảy ra ở người đã mắc viêm gan B. Do được phát hiện muộn, viêm gan D thường tiến triển thành viêm gan mạn, xơ gan và ung thư gan.
Virus viêm gan D lây lan qua đường máu, dịch cơ thể và đường tình dục giống như viêm gan B. Vì vậy để ngăn ngừa viêm gan D, việc phòng tránh viêm gan B là vô cùng quan trọng.
Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về cách lây lan, triệu chứng, biến chứng và cách để phòng tránh viêm gan siêu vi D trong bài viết sau đây
Giới thiệu về bệnh viêm gan siêu vi D
Viêm gan D là bệnh nhiễm trùng gan cấp tính hoặc mạn tính do virus viêm gan delta (HDV) gây ra. Đặc điểm của HDV là chỉ nhân lên và gây bệnh khi có sự hiện diện đồng thời của virus viêm gan B (HBV) trong cơ thể. Hiện tượng hai virus HBV và HDV cùng tồn tại và gây bệnh được gọi là “đồng nhiễm”.
Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới, khoảng 15-20 triệu người trên thế giới bị nhiễm đồng thời virus viêm gan B và D. Tỷ lệ mắc viêm gan D ở người bệnh viêm gan B mạn tính khoảng 5%.
Viêm gan siêu vi D phổ biến ở các nước Đông Âu, Nam Âu, vùng Địa Trung Hải, Trung Đông, Châu Phi và Châu Á. Tại Việt Nam, tỷ lệ viêm gan D chiếm khoảng 11,6% số ca viêm gan B mạn tính.
Người bệnh viêm gan D thường không có triệu chứng hoặc có biểu hiện nhẹ. Tuy nhiên, sự đồng nhiễm virus viêm gan B và D sẽ làm bệnh diễn tiến nặng hơn. Khoảng 70-90% bệnh nhân bước vào giai đoạn xơ gan và có nguy cơ ung thư gan cao hơn so với người chỉ nhiễm viêm gan B.
Cách thức lây truyền viêm gan D
Các con đường lây nhiễm viêm gan D giống như viêm gan B, bao gồm đường máu, đường tình dục và lây truyền từ mẹ sang con:
- Đường máu: Tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch cơ thể người bệnh như dùng chung ống kim tiêm, lưỡi dao cạo râu, bàn chải đánh răng...
- Đường tình dục: Quan hệ tình dục không an toàn với người bệnh viêm gan D hoặc viêm gan B.
- Lây truyền từ mẹ bị nhiễm bệnh sang con trong quá trình mang thai và sinh nở. Tuy nhiên, tỷ lệ lây nhiễm theo con đường này khá thấp, chỉ khoảng 1-5% số ca bệnh.
Ngoài ra, những đối tượng có nguy cơ cao mắc viêm gan D gồm: người nghiện chích ma túy, bệnh nhân viêm gan B mạn, người làm công việc tiếp xúc với máu như y tá, bác sĩ, phẫu thuật. Người bị suy giảm miễn dịch, người đồng tính nam cũng dễ mắc bệnh do quan hệ tình dục không an toàn.
Dấu hiệu nhận biết viêm gan siêu vi D
- Ở giai đoạn sớm, bệnh nhân viêm gan D không có triệu chứng điển hình hoặc chỉ biểu hiện nhẹ với các dấu hiệu: mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn.
- Khi bệnh tiến triển nặng hơn, người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng:
+ Sốt nhẹ hoặc cao
+ Vàng da, vàng mắt
+ Nước tiểu sẫm màu
+ Đau bụng, tiêu chảy
+ Buồn nôn, nôn
+ Mất ngủ, mệt mỏi
Do hầu hết bệnh nhân viêm gan D đều đồng nhiễm virus viêm gan B nên các triệu chứng lâm sàng giống với viêm gan B. Vì vậy, chẩn đoán xác định bệnh cần dựa trên kết quả xét nghiệm máu.
Biến chứng nguy hiểm của viêm gan D
Viêm gan siêu vi D là căn bệnh phức tạp, tiến triển nặng dẫn đến nhiều biến chứng đe dọa tính mạng người bệnh:
- Viêm gan cấp: 70-90% người bị viêm gan D sẽ chuyển sang giai đoạn mạn tính, xơ gan nhanh chóng.
- Xơ gan và Ung thư gan: Nghiên cứu cho thấy, đồng nhiễm viêm gan B và D làm tăng đến 70% nguy cơ tử vong do xơ gan và ung thư gan so với người chỉ nhiễm viêm gan B.
- Suy gan, hôn mê gan: Ở giai đoạn xơ gan hoặc ung thư gan, nếu không được điều trị hỗ trợ kịp thời, bệnh nhân có thể bị suy gan hoặc hôn mê gan đe dọa tính mạng.
Ngoài ra, viêm gan D có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng khác như: tăng áp động mạch phổi, bệnh thận, viêm khớp.
Cách phòng tránh nhiễm viêm gan siêu vi D hiệu quả
Do virus viêm gan D chỉ nhân lên được trong người đã nhiễm viêm gan B nên việc phòng tránh viêm gan B cũng chính là cách phòng ngừa viêm gan D hiệu quả. Cụ thể:
- Tiêm phòng vắc xin viêm gan B đầy đủ, đúng lịch theo khuyến cáo.
- Kiêng quan hệ tình dục ngoài luồng hoặc thực hiện quan hệ an toàn bằng bao cao su.
- Sử dụng riêng các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, khăn mặt...
- Người nghiện ma túy nên sử dụng bơm kim tiêm riêng và không chia sẻ dụng cụ tiêm chích.
- Phụ nữ mang thai nếu nghi ngờ mắc bệnh cần đi xét nghiệm sớm để có biện pháp can thiệp, ngăn lây truyền cho thai nhi.
Viêm gan siêu vi D là bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do sự đồng nhiễm của virus viêm gan B và D. Bệnh gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như xơ gan và ung thư gan.
Việc tiêm vắc xin, quan hệ tình dục an toàn cũng như không dùng chung các vật dụng cá nhân là những cách phòng ngừa viêm gan D hiệu quả.
Người bệnh cần phát hiện sớm bệnh, điều trị tích cực để tránh biến chứng, gia tăng khả năng khỏi bệnh và kéo dài sự sống.