Rượu bia gây hại cho gan như thế nào và làm thế nào để bảo vệ gan khỏe mạnh?
Rượu bia là thức uống phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới, tuy nhiên việc lạm dụng rượu bia lâu dài sẽ gây ra những tác hại nghiêm trọng cho gan. Vậy rượu bia gây hại cho gan như thế nào và làm thế nào để bảo vệ gan khỏe mạnh? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây
Rượu bia được chuyển hóa như thế nào trong cơ thể?
- Khi uống rượu bia, cồn sẽ được hấp thụ nhanh qua đường tiêu hóa với tốc độ 20% ở dạ dày và 80% ở ruột non.
- Chỉ khoảng 10% lượng cồn được đào thải qua nước tiểu, mồ hôi và khí thở.
- 90% còn lại sẽ đi thẳng đến gan, nơi chịu trách nhiệm chính trong việc chuyển hóa và làm sạch cồn ra khỏi máu.
Quá trình chuyển hóa cồn ở gan
Tại gan, cồn (ethanol) trải qua hai giai đoạn chuyển hóa như sau:
Giai đoạn 1: Ethanol được chuyển thành acetaldehyde bởi enzyme ADH. Đây là chất chuyển hóa trung gian rất độc đối với nhiều cơ quan trong cơ thể.
Giai đoạn 2: Acetaldehyde được biến đổi tiếp thành acid acetic (không độc hại), sau đó phân huỷ thành CO2 và H2O để thải ra ngoài cơ thể.
Rượu bia gây tổn thương gan như thế nào?
Khi lượng cồn quá nhiều hoặc do gan bị tổn thương, quá trình chuyển hóa bị gián đoạn. Khi đó acetaldehyde sẽ tích tụ trong gan, gây nên các tác hại sau:
- Ức chế quá trình sản sinh và hoạt động của các enzyme chống oxy hóa, dẫn đến hình thành gốc tự do gây viêm tổn thương gan.
- Kích thích sản sinh các chất dẫn truyền tín hiệu viêm trong tế bào gan.
- Làm tổn thương trực tiếp tế bào gan, phá vỡ cấu trúc tế bào.
Ngoài ra cồn còn ức chế quá trình sản sinh và hấp thu chất dinh dưỡng của tế bào gan, dẫn đến suy dinh dưỡng và hoại tử tế bào.
Tổng hợp các tác động này khiến gan dần bị tổn thương, xơ hóa và mất dần chức năng.
Các bệnh lý gan thường gặp do lạm dụng rượu
- Gan nhiễm mỡ: Lượng mỡ trong gan tăng cao. Nếu không điều trị sẽ dẫn đến xơ hóa gan.
- Viêm gan do rượu: Gan bị viêm nhiễm, tổn thương. Có thể dẫn đến xơ hóa nếu không được kiểm soát.
- Xơ gan: Các mô gan bình thường bị thay thế bởi các mô xơ, vô hiệu hóa chức năng gan.
- Ung thư gan: Phát triển từ nền xơ gan. Nếu không điều trị sớm, tỷ lệ tử vong cao.
Các biện pháp bảo vệ sức khỏe gan
Để ngăn ngừa các bệnh lý gan do rượu bia, cần áp dụng những biện pháp sau:
- Giảm hoặc bỏ hẳn rượu bia nếu có thể: Đây là biện pháp hữu hiệu nhất.
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, giàu dinh dưỡng cho gan như: chất xơ, protein, omega-3. Hạn chế ăn đồ chiên rán, gia vị mặn.
- Tập luyện thể dục thể thao đều đặn (ít nhất 30 phút mỗi ngày) để giảm cân, giảm mỡ trong gan.
- Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng - 1 năm/lần để phát hiện sớm các vấn đề về gan.
- Tiêm phòng viêm gan A và B để tránh nhiễm trùng gan do siêu vi.
Rượu bia gây tổn hại cho gan thông qua việc cản trở quá trình chuyển hóa cồn, tích tụ các sản phẩm chuyển hóa độc hại (acetaldehyde), gia tăng stress oxy hóa dẫn đến viêm, xơ hóa và hoại tử. Trong khi điều trị bệnh gan đã xảy ra là khó khăn và tốn kém, thì ngăn ngừa bệnh là biện pháp tối ưu và hiệu quả hơn rất nhiều. Chúng ta cần áp dụng các biện pháp phòng chống được khuyến cáo để giúp gan luôn khỏe mạnh và hoạt động tối đa.