Lời khuyên giúp bảo vệ gan khỏi tổn thương trong ngày Tết
Theo báo cáo gần đây, tình trạng bệnh lý về gan ngày càng gia tăng ở Việt Nam, đặc biệt là các bệnh như xơ gan, ung thư gan, viêm gan virus... Nguyên nhân chính đến từ thói quen ăn uống không lành mạnh và lạm dụng rượu bia. Trong đó, dịp Tết là thời điểm mà nhiều người có xu hướng sử dụng rượu bia nhiều hơn bình thường, khiến gan phải làm việc vất vả hơn để thải độc tố ra khỏi cơ thể.
Vậy phải làm thế nào để bảo vệ lá gan quan trọng này, nhất là trong những ngày Tết đang đến gần? Dưới đây là lời khuyên hữu ích để phòng ngừa và hạn chế tối đa nguy cơ tổn thương gan.
Giới thiệu vai trò quan trọng của gan
Gan đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cơ thể, chịu trách nhiệm thực hiện hàng trăm chức năng sống còn. Gan giống như một nhà máy xử lý chất thải, tiếp nhận các chất độc hại do chúng ta hấp thu từ thức ăn, đồ uống và môi trường. Sau đó gan phân loại, lọc sạch và biến đổi các chất này thành dạng cơ thể có thể dễ dàng thải trừ.
Ngoài ra, gan còn tổng hợp các protein và enzyme quan trọng cho quá trình trao đổi chất, chuyển hóa carbohydrate, protein và chất béo. Gan cũng dự trữ một lượng lớn vitamin và khoáng chất để cung cấp khi cần thiết cho các bộ phận khác trong cơ thể.
Vì vậy, lá gan là một bộ phận sinh tồn vô cùng quan trọng. Khi gan bị tổn thương hay suy giảm chức năng sẽ rất nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong nếu không được can thiệp kịp thời.
Giới thiệu về tình trạng bệnh lý gan hiện nay ở Việt Nam
Theo thống kê, Việt Nam hiện đang có gần 10 triệu người mắc bệnh gan, trong đó tỷ lệ mắc viêm gan B và C chiếm gần 20%. Bên cạnh đó, các bệnh như xơ gan, ung thư gan, viêm gan do rượu cũng có xu hướng gia tăng.
Hiện tượng bệnh nhân nhập viện cấp cứu do các biến chứng về gan đang ngày một tăng cao, trong đó đa phần là các bệnh nhân suy gan, xơ gan hoặc ung thư gan. Điều này cho thấy tình trạng sức khỏe của gan ở người Việt đang rất đáng báo động.
Nguyên nhân chủ yếu đến từ thói quen ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh, trong đó việc lạm dụng rượu bia được xem là nguyên nhân hàng đầu gây hỏng gan.
Phân tích các nguyên nhân dẫn đến tổn thương gan
- Lạm dụng rượu bia: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương gan. Chất cồn trong rượu bia sẽ qua gan để được chuyển hóa và bài tiết. Nhưng nếu uống quá liều hoặc lạm dụng sẽ làm tăng gánh nặng cho gan, dẫn đến stress oxy hóa, viêm nhiễm và phá hủy tế bào gan.
- Nhiễm virus viêm gan: Viêm gan virus như viêm gan A, B, C rất dễ dẫn đến tổn thương và xơ hóa gan nếu không được điều trị.
- Lạm dụng thuốc: Dùng thuốc quá liều, đồng thời nhiều loại thuốc, phối hợp thuốc tây với thuốc nam... cũng rất dễ gây độc cho gan.
- Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Các hóa chất nông nghiệp, công nghiệp như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ... nếu xâm nhập cơ thể cũng gây hại cho gan.
- Mắc một số bệnh lý như tiểu đường, béo phì: Những bệnh này làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
- Đột biến gen: Một vài đột biến gen hiếm gặp cũng có thể gây ra các rối loạn chuyển hóa ở gan.
Phân tích các tác hại của việc lạm dụng rượu bia đối với gan
Rượu bia là một trong những "kẻ thù" lớn nhất của lá gan. Khi uống rượu bia, gan phải làm việc vất vả hơn để lọc cồn và các chất độc ra khỏi cơ thể. Một lượng nhỏ rượu sẽ không gây hại, nhưng lạm dụng hoặc uống quá nhiều sẽ dẫn đến:
- Viêm, hoại tử tế bào gan do rượu
- Xơ gan do rượu
- Ung thư gan (do đột biến ADN tế bào)
- Nhiễm mỡ gan
Ngoài ra còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác như tăng áp lực tĩnh mạch cửa, cổ trướng dịch ổ bụng, xuất huyết tiêu hóa, hôn mê gan... thậm chí tử vong.
Đưa ra các khuyến nghị về kiểm soát việc sử dụng rượu bia
Để bảo vệ sức khỏe gan, mọi người cần lưu ý:
- Giới hạn uống không quá 2 ly/ngày với nam giới và 1 ly/ngày với nữ giới.
- Không uống quá 15 ly/tuần với nam và 8 ly/tuần với nữ.
- Chỉ nên uống rượu vang đỏ, bia hoặc các loại rượu nhẹ, tránh các loại rượu nồng độ cao.
- Không nên pha lẫn nhiều loại rượu với nhau hoặc kết hợp với các loại động, thực vật khác để ngâm.
- Không bao giờ uống khi đang điều trị bằng thuốc Tây y. Đặc biệt với người bị gan nhiễm mỡ, viêm gan virus phải kiêng rượu hoàn toàn.
Đề xuất một số biện pháp phòng ngừa tổn thương gan khác
Ngoài kiểm soát rượu bia, mọi người cần lưu ý:
- Sử dụng thuốc đúng liều lượng và theo chỉ dẫn của bác sĩ
- Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin phòng viêm gan
- Duy trì cân nặng hợp lý, luyện tập thể dục thể thao
- Đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về gan
- Cẩn trọng khi tiếp xúc với máu và dịch cơ thể người khác
- Tránh tiếp xúc với các hóa chất, khí độc hại
- Kiểm soát lượng đường trong máu nếu mắc bệnh tiểu đường
Gan là một bộ phận quan trọng bậc nhất, đóng vai trò then chốt trong việc duy trì sự sống. Do đó, việc bảo vệ sức khỏe của gan là vô cùng cần thiết.
Hy vọng qua bài viết, mọi người có thể nâng cao nhận thức và tích cực thực hiện các biện pháp bảo vệ gan, ngăn ngừa tổn thương từ sớm. Đặc biệt trong những ngày Tết sắp đến, việc kiêng cữ hoặc hạn chế uống rượu bia ở mức độ vừa phải là điều cực kỳ cần thiết.