Gan bị tổn thương do lạm dụng rượu bia: Những sai lầm khiến tình trạng trở nên trầm trọng
Khi gan bị tổn thương do sử dụng quá nhiều rượu bia, sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Gan là cơ quan chịu trách nhiệm giải độc các chất độc hại cho cơ thể, trong đó có cồn etylic có trong rượu bia. Khi gan bị tổn thương, khả năng làm sạch các độc tố này bị suy giảm, khiến chúng tích tụ trong cơ thể và làm hại các cơ quan nội tạng khác.
Khi thấy người thân có dấu hiệu ngộ độc rượu như say rượu, nôn mửa, đau đầu, chóng mặt..., nhiều người có xu hướng áp dụng một số biện pháp để giải rượu ngay lập tức. Tuy nhiên, nếu không cẩn trọng, những biện pháp giải rượu này có thể khiến tổn thương gan do rượu bia càng trở nên trầm trọng hơn.
Dưới đây là một số sai lầm thường gặp khi giải rượu mà bạn cần lưu ý để không làm tình trạng tổn thương gan do rượu bia trở nên tồi tệ hơn.
Ngộ độc rượu là tình trạng nguy hiểm đe dọa tính mạng con người. Theo Trung tâm Y tế Quốc gia Singapore (2016), có tới 14% số ca cấp cứu tại các bệnh viện do ngộ độc rượu. Ở Việt Nam cũng có hàng nghìn người chết vì ngộ độc rượu mỗi năm.
Ngoài gây hại cho hệ thần kinh, tình trạng này còn gây tổn thương gan rất nghiêm trọng. Khi bị tổn thương do rượu bia, gan sẽ không còn khả năng giải độc tố từ rượu, khiến độc tố tích tụ trong cơ thể, gây nguy hiểm cho nhiều cơ quan nội tạng khác.
Để giúp người bị ngộ độc rượu phục hồi, nhiều người có xu hướng dùng các biện pháp khác nhau nhằm giải rượu nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu không cẩn trọng, những biện pháp này có thể càng khiến tổn thương gan do rượu bia trở nên trầm trọng hơn.
Cho bệnh nhân nằm thấp, gối đầu lên để dễ nôn
- Một sai lầm phổ biến là cho bệnh nhân ngộ độc rượu nằm thấp, gối đầu cao để kích thích nôn. Điều này giúp bệnh nhân dễ dàng ói hết rượu ra ngoài, giảm tác hại từ rượu bia. Tuy nhiên, nôn mửa quá mức có thể gây mất nước, mất điện giải và làm suy nhược cơ thể. Đặc biệt, quá trình co thắt dạ dày liên tục trong khi nôn có thể gây tổn thương thêm cho gan đang bị suy yếu.
- Thay vào đó, bạn nên để bệnh nhân nằm nghiêng sang một bên để tránh nguy cơ hít sặc nếu nôn mửa. Cho bệnh nhân uống từng ngụm nước lọc hoặc dung dịch điện giải để bù nước và điện giải. Nếu cần, có thể kích thích nôn nhẹ nhàng bằng cách xoa lưng, massage nhẹ vùng gan mật. Không nên ép bệnh nhân nôn quá nhiều gây mất sức.
Cho bệnh nhân uống vitamin nhóm B
- Nhiều người cho rằng bổ sung vitamin nhóm B như B1, B6, acid folic... sẽ giúp làm giảm các triệu chứng đau đầu, chóng mặt khi say rượu. Tuy nhiên, vitamin tan trong nước, khi uống vào lúc gan đang phải làm việc quá tải để đào thải rượu sẽ không thể hấp thu hết. Chúng sẽ bị đào thải ra ngoài qua nước tiểu, gây lãng phí. Đồng thời, việc uống vitamin quá liều cũng có thể gây ra tác dụng phụ.
- Thay vào đó, bạn chỉ nên bổ sung đủ lượng vitamin nhóm B thông qua chế độ ăn uống lành mạnh, chứ không nên uống vitamin khi đang say rượu.
Dùng thuốc giảm đau, hạ sốt kết hợp với rượu
- Một số loại thuốc giảm đau, hạ sốt thông dụng như paracetamol, aspirin có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày khi uống cùng rượu. Điều này làm tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa, đặc biệt nguy hiểm ở những người đã bị viêm loét dạ dày.
- Ngoài ra, kết hợp paracetamol và rượu còn có thể làm tăng độc tính gan, dễ dẫn tới suy gan cấp tính. Do đó, tuyệt đối không sử dụng các loại thuốc này khi đang uống rượu hoặc khi gan đang phải hoạt động hết công suất để đào thải rượu.
Dùng thuốc chống nôn
- Một số người cho rằng việc dùng thuốc chống nôn sẽ làm giảm triệu chứng nôn mửa khó chịu khi say rượu. Tuy nhiên, đây lại là sai lầm nghiêm trọng có thể dẫn đến hậu quả thảm khốc. Lý do là các loại thuốc này chỉ làm giảm triệu chứng mà không hề làm giảm nồng độ cồn trong máu.
- Khi bị chống nôn, rượu và các chất độc hại vẫn tích tụ trong cơ thể mà gan không thể lọc hết. Điều này khiến người bệnh dễ bị hôn mê sâu, suy hô hấp và tử vong do ngộ độc rượu nặng.
Không bù đủ nước
- Nôn mửa kéo dài khi say rượu rất dễ dẫn tới tình trạng mất nước và mất điện giải. Tình trạng này làm suy giảm chức năng của gan cũng như các cơ quan khác. Não cũng bị ảnh hưởng nặng nề, dễ dẫn tới hôn mê và tử vong.
- Vì vậy, rất quan trọng phải bù đủ nước cho người say bằng nước lọc, dung dịch điện giải hoặc nước hoa quả tự nhiên. Không nên uống nước đá lạnh đột ngột vì sẽ khiến mạch máu co lại, ảnh hưởng tới quá trình đào thải rượu.
Cho bệnh nhân ngủ ngay sau khi uống rượu
- Sau khi uống rượu, gan vẫn đang phải hoạt động hết công suất để đào thải rượu. Do đó, không nên để bệnh nhân ngủ ngay lập tức mà cần giữ họ tỉnh táo để theo dõi tình trạng.
- Ngoài ra, khi ngủ say, tần số thở và nhịp tim giảm, quá trình trao đổi chất cũng chậm lại. Điều này khiến rượu khó được đào thải, tích tụ nguy hiểm trong cơ thể.
Để bệnh nhân bị hạ đường huyết
- Nôn mửa mất nước kéo dài cùng với chức năng gan suy giảm khiến người ngộ độc rượu rất dễ bị hạ đường huyết. Tình trạng này rất nguy hiểm, có thể gây rối loạn nhịp tim, hôn mê, co giật và tử vong.
- Vì vậy, cần thường xuyên cho bệnh nhân ăn nhẹ bằng đường, bánh mì, cháo loãng... để tránh hạ đường huyết. Theo dõi sát sao triệu chứng lẫn mức đường huyết để có biện pháp xử trí kịp thời.
Trên đây là một số sai lầm phổ biến nhất khi giải rượu cho người ngộ độc rượu. Việc giải rượu không đúng cách, thiếu kinh nghiệm có thể khiến tổn thương gan do rượu bia trở nên trầm trọng hơn và gây nguy hiểm đến tính mạng. Do đó, khi chăm sóc người say rượu, hãy thận trọng và tuân thủ nguyên tắc trên.