Bệnh viêm gan A - Đối tượng nên tiêm phòng và lịch tiêm cho trẻ
Viêm gan A là bệnh truyền nhiễm cấp tính thường gặp ở trẻ em, đặc biệt tại các nước đang phát triển như Việt Nam. Bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa được nhờ tiêm vắc xin. Vậy viêm gan A là gì? Triệu chứng ra sao? Trẻ nên tiêm phòng lúc nào và với lịch tiêm như thế nào để đảm bảo an toàn và hiệu quả nhất? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau đây
Viêm gan A là gì?
- Viêm gan A là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus viêm gan A (HAV) gây ra.
- Virus xâm nhập và nhân lên trong gan, phá hủy tế bào gan dẫn tới viêm nhiễm.
- Bệnh lây qua đường phân-miệng, phổ biến ở các nước điều kiện vệ sinh kém.
Triệu chứng viêm gan A
- Thời gian ủ bệnh trung bình là 28-30 ngày, có thể kéo dài 15-50 ngày.
- 20-30% ca bệnh không có triệu chứng rõ ràng.
- Các triệu chứng thường gặp:
+ Sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi
+ Buồn nôn, nôn ói
+ Đau bụng, tiêu chảy
+ Da, mắt và nước tiểu vàng do tổn thương gan nặng.
- Hầu hết các ca bệnh tự khỏi sau 1-2 tháng mà không cần điều trị.
Biến chứng viêm gan A
Một số trường hợp viêm gan A có thể dẫn tới biến chứng nguy hiểm:
- Viêm gan kéo dài hơn 6 tháng
- Xuất huyết tiêu hóa
- Viêm não do viêm gan
- Suy gan cấp
- Tử vong (rất hiếm gặp).
Do đó, tiêm phòng là cách tốt nhất để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng.
Tiêm phòng viêm gan A - Vì sao cần thiết?
- Việt Nam được xếp vào nhóm các nước có nguy cơ lây nhiễm viêm gan A cao.
- Tỷ lệ mắc cũng như số ca tử vong do viêm gan ở trẻ em ngày càng tăng.
- Tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả nhất để ngừa viêm gan A. Theo WHO, vắc xin viêm gan A có hiệu quả phòng bệnh cao tới 95%.
- Tiêm phòng giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh, giảm lây lan dịch bệnh trong cộng đồng.
Do đó, tiêm vắc xin viêm gan A cho trẻ là việc làm cần thiết.
Đối tượng nên tiêm phòng viêm gan A
Theo khuyến cáo, những đối tượng sau cần được tiêm vắc xin phòng viêm gan A:
Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên
- Trẻ được khuyến cáo tiêm mũi đầu tiên khi tròn 12 tháng tuổi.
- Trẻ dưới 12 tháng chưa được khuyến cáo tiêm do hệ miễn dịch chưa trưởng thành, khả năng đáp ứng miễn dịch kém.
Người lớn có nguy cơ cao
- Người làm việc trong lĩnh vực y tế có tiếp xúc với bệnh nhân viêm gan.
- Người thường xuyên đi lại, tiếp xúc giữa vùng có dịch và không có dịch.
- Du khách đến từ các nước có dịch viêm gan A.
Người bị bệnh gan mãn tính
- Người bị viêm gan B, C hoặc xơ gan cần được tiêm phòng viêm gan A.
- Viêm gan A có thể làm bệnh gan tiến triển nặng hơn.
Như vậy, hầu hết mọi người đều có thể tiêm phòng viêm gan A để phòng tránh bệnh.
Trẻ nên tiêm mũi viêm gan A đầu tiên vào lúc nào?
Thời điểm lý tưởng để tiêm mũi 1
- Theo khuyến cáo, trẻ nên được tiêm mũi viêm gan A đầu tiên vào độ tuổi 12 tháng.
- Đây là thời điểm lý tưởng để khởi đầu tiêm chủng. Hệ miễn dịch và cơ thể đã trưởng thành đủ để đáp ứng tốt với vắc xin.
Tiêm sớm hơn 12 tháng
Một số trẻ có thể được khuyến cáo tiêm sớm hơn 12 tháng trong một số trường hợp:
- Trẻ sơ sinh cân nặng lớn, trên 2,5 kg có thể tiêm sớm từ 9 tháng tuổi.
- Trẻ sống trong vùng có dịch lưu hành rộng rãi.
- Trẻ tiếp xúc gần với người bệnh hoặc người mang mầm bệnh.
Tuy nhiên, hiệu quả của mũi tiêm trước 12 tháng có thể thấp hơn. Vì vậy, trẻ vẫn cần tiêm nhắc lại đủ liều khi đủ 12 tháng tuổi.
Tiêm muộn sau 12 tháng
Trẻ có thể được tiêm muộn hơn 12 tháng trong một số ít trường hợp như:
- Trẻ đang mắc các bệnh cấp tính khác.
- Trẻ quá yếu, suy dinh dưỡng.
Tuy nhiên, việc trì hoãn tiêm vắc xin quá lâu sau 12 tháng không được khuyến cáo vì làm tăng nguy cơ mắc bệnh cho trẻ.
Như vậy, 12 tháng tuổi là thời điểm lý tưởng để tiêm mũi đầu tiên viêm gan A cho trẻ.
Trẻ cần tiêm bao nhiêu mũi viêm gan A?
Hiện nay, lịch tiêm viêm gan A khuyến cáo cho trẻ gồm 2 mũi cơ bản:
Mũi 1: Lúc trẻ đủ 12 tháng tuổi
Mũi tiêm đầu tiên lúc trẻ tròn 12 tháng tuổi nhằm tạo miễn dịch phòng bệnh.
Mũi 2: Sau 6-18 tháng tiêm mũi 1
- Mũi 2 nhằm củng cố đáp ứng miễn dịch, nâng cao hiệu quả bảo vệ.
- Khoảng cách giữa 2 mũi là 6-18 tháng tùy theo loại vắc xin.
Ngoài 2 mũi cơ bản, một số trẻ cần tiêm thêm các mũi nhắc lại để duy trì độ bảo hộ của vắc xin:
- Trẻ tiêm mũi 1 sớm dưới 12 tháng tuổi.
- Trẻ suy giảm miễn dịch.
- Trẻ có nguy cơ cao phơi nhiễm với viêm gan A.
Lưu ý khi tiêm viêm gan A cho trẻ
Theo dõi sau tiêm
Sau tiêm, trẻ có thể sốt nhẹ, đau, sưng tấy tại chỗ tiêm là triệu chứng bình thường. Các triệu chứng thường nhẹ, tự khỏi sau 1-2 ngày.
Tuy nhiên, nếu thấy trẻ sốt cao trên 40 độ C, quấy khóc kéo dài, co giật cần đưa trẻ tới bệnh viện ngay.
Tiêm vắc xin kết hợp
Có thể tiêm vắc xin viêm gan A kết hợp cùng lúc với các loại vắc xin khác trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia.
Tuy nhiên, nên tiêm ở 2 vị trí khác nhau để theo dõi phản ứng sau tiêm từng loại vắc xin.
Trên đây là những thông tin cơ bản xoay quanh bệnh viêm gan siêu vi A cũng như lịch tiêm phòng viêm gan A cho trẻ. Hy vọng qua bài viết, phụ huynh có thêm kiến thức để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho con yêu.