Sán lá gan, bệnh dễ mắc gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe
Sán lá gan là một bệnh phổ biến tại Việt Nam, gây ra nhiều triệu chứng đa dạng và có thể dẫn đến biến chứng nặng nề nếu không được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về căn bệnh này cũng như cách phòng tránh hiệu quả. Chúng ta cùng tìm hiểu sâu hơn về sán lá gan, bệnh dễ mắc gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cách ngăn ngừa nó nhé
Sán lá gan là gì?
Sán lá gan là một loại ký sinh trùng sống trong đường mật và gan, có hình dáng giống như chiếc lá. Chúng được xếp vào nhóm sán lưỡng tính vì cùng một cá thể vừa có bộ phận sinh dục đực vừa có bộ phận sinh dục cái.
Có 2 loại sán lá gan thường gặp:
Sán lá gan nhỏ: Bao gồm Clonorchis sinensis, Opisthorchis felineus và Opisthorchis viverrini. Chúng sống trong cơ thể người, dùng các loài ốc, cá nước ngọt làm vật chủ trung gian.
Sán lá gan lớn: Gồm Fasciola gigantica và Fasciola hepatica. Chúng ký sinh ở động vật ăn cỏ như bò, dê,... và lây sang người qua thực phẩm bị nhiễm bẩn.
Đặc điểm sinh sản và phát triển của sán lá gan
Quá trình sinh sản và phát triển của sán lá gan khá phức tạp, trải qua nhiều giai đoạn. Cụ thể:
Sán trưởng thành sinh sống trong đường mật, đẻ ra hàng ngàn trứng mỗi ngày. Trứng theo phân vào môi trường bên ngoài.
Nếu gặp nước, trứng nở thành ấu trùng lông, bơi lội tự do. Sau đó chúng xâm nhập vào cơ thể các loài ốc để tiếp tục phát triển.
Trong ốc, ấu trùng biến thành dạng có đuôi, gọi là ấu trùng đuôi. Ấu trùng rời ốc ra ngoài, xâm nhập vào các loại cá nước ngọt.
Trong cá, chúng hình thành nang ấu trùng. Nếu con người ăn phải các món như gỏi, tiết canh chưa nấu chín, ấu trùng sẽ vào cơ thể và trưởng thành thành con sán lá gan.
Như vậy, để ngừa lây lan bệnh, việc cắt đứt chu trình phát triển của sán lá gan là hết sức quan trọng.
Triệu chứng của bệnh sán lá gan
Sán lá gan gây ra nhiều triệu chứng, có thể nhẹ hoặc nặng: mệt mỏi, chán ăn, sụt cân, đau bụng, tiêu chảy, phân lỏng hoặc táo bón, da vàng, buồn nôn, nôn,...
Nếu nhiễm sán lá gan nhỏ, người bệnh còn có biểu hiện đau tức vùng gan, rối loạn tiêu hóa, viêm đường mật, viêm tụy,... nguy cơ bị xơ gan và ung thư đường mật.
Với sán lá gan lớn, bệnh nhân dễ bị sốt cao, rét run, vàng da, da khô nứt nẻ, tím tái, rối loạn đông máu,... còn có nguy cơ suy gan và tắc mật.
Như vậy, sán lá gan gây ra nhiều triệu chứng nguy hiểm cần được điều trị sớm. Việc tầm soát, phát hiện bệnh đóng vai trò quan trọng.
Cách phòng tránh bệnh sán lá gan hiệu quả
Để hạn chế nguy cơ mắc bệnh sán lá gan, mọi người cần lưu ý:
Cá nhân
Chế biến và bảo quản thực phẩm đúng cách: nấu chín, hạn chế thức ăn sống
Không uống nước chưa đun sôi hay ăn các loại rau sống mọc dưới ao
Rửa tay thường xuyên, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
Điều trị sán lá gan định kỳ 6 tháng/lần nếu cần
Chính quyền địa phương
Tuyên truyền, phổ biến kiến thức phòng bệnh
Xây dựng hệ thống cấp thoát nước hợp vệ sinh
Giám sát dịch bệnh và cung cấp thuốc điều trị miễn phí cho người nghèo
Nếu thường xuyên áp dụng những biện pháp trên, chúng ta có thể ngăn ngừa sán lá gan hiệu quả, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Một số lưu ý quan trọng khác
Không nên dùng phân tươi làm phân bón hoặc thải xuống ao nuôi cá
Cần quản lý, kiểm soát chặt nguồn thực phẩm động vật như thịt bò, dê
Người có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh cần đến cơ sở y tế thăm khám
Luôn giữ thói quen vệ sinh, ăn uống lành mạnh để tăng sức đề kháng
Vậy là chúng ta đã hiểu rõ hơn về bệnh sán lá gan, cũng như cách ngừa lây nhiễm và phát triển bệnh. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn trong việc bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.