Bệnh gan to ở trẻ, cách chẩn đoán và điều trị
Gan to ở trẻ em là tình trạng khá phổ biến, được ghi nhận ở khoảng 5% trẻ em trên toàn thế giới. Đây cũng là biểu hiện của nhiều bệnh lý nguy hiểm như viêm gan, bệnh tim, bệnh máu hoặc thậm chí là ung thư. Do đó, khi phát hiện con bị gan to, các bậc phụ huynh thường vô cùng lo lắng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về bệnh gan to ở trẻ, cách chẩn đoán và điều trị
Định nghĩa gan to ở trẻ em
Gan to được định nghĩa là tình trạng kích thước của gan tăng lên so với bình thường. Đây là một tình trạng bất thường, có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý nguy hiểm ở trẻ em.
Trong một số trường hợp, cả gan và lá lách đều tăng kích thước, gọi là hội chứng gan lách to.
Những nguyên nhân chính gây gan to ở trẻ em
Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng gan to ở trẻ em, cụ thể:
Nhiễm trùng: Viêm gan siêu vi A, B, C hoặc các bệnh nhiễm trùng khác như sốt rét, giang mai, ký sinh trùng,... có thể gây viêm và làm tăng kích thước gan.
Bệnh tim mạch: Suy tim, huyết khối động mạch gan,... gây áp lực lên mạch máu nuôi gan dẫn đến gan phì đại.
Bệnh máu: Thiếu máu tan máu, rối loạn đông máu cũng là nguyên nhân chính.
Ung thư gan: Cả ung thư gan nguyên phát và di căn đều làm tăng kích thước của gan.
Bệnh chuyển hóa: Bệnh Wilson, tích tụ glycogen, thiếu alpha-1 antitrypsin... gây tổn thương gan và gan to.
Tắc nghẽn đường mật: Sỏi mật, u nang ống mật,... cũng dẫn tới gan to.
Chấn thương: Chấn thương làm tổn thương gan hoặc gây xuất huyết, tụ máu trong gan khiến kích thước gan tăng lên.
Nhiễm mỡ gan do suy dinh dưỡng, thiếu vitamin hay hormone.
Do đó, gan to ở trẻ em luôn đòi hỏi phải được khám, thăm dò nguyên nhân và điều trị triệt để.
Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết gan to ở trẻ
Một số biểu hiện kinh điển của gan to ở trẻ bao gồm:
Đau tức vùng hạ sườn phải: trẻ lớn thường phàn nàn đau còn trẻ nhỏ hay quấy khóc, kém ăn.
Chán ăn, mệt mỏi, sụt cân.
Da và mắt vàng, nước tiểu sẫm màu do vấn đề về gan.
Dễ bầm tím, chảy máu chân răng.
Buồn nôn, nôn, đau bụng do tắc mật.
Ngoài ra, trẻ có thể sờ thấy khối u cứng (trường hợp ung thư di căn hay áp xe gan). Trường hợp viêm gan virus, trẻ còn sốt cao kéo dài.
Do đó, khi gan to, trẻ thường có các biểu hiện về hệ tiêu hóa, xét nghiệm men gan tăng và biểu hiện rối loạn đông máu. Cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám ngay.
Các xét nghiệm chẩn đoán gan to ở trẻ
Các phương pháp chẩn đoán gan to thường gồm:
Khám và cận lâm sàng
Khám và thăm khám lâm sàng tình trạng trẻ.
Siêu âm, chụp CT hoặc MRI để đánh giá kích thước, cấu trúc gan và tìm nguyên nhân.
Nội soi dạ dày - tá tràng - ruột non để loại trừ áp xe, hẹp mật.
Xét nghiệm máu
Các xét nghiệm máu thường được chỉ định gồm:
Xét nghiệm chức năng gan: men gan, bilirubin, albumin, đông máu...
Xét nghiệm tầm soát nhiễm trùng: HBsAg, HCvAb, định lượng kháng thể.
Xét nghiệm tìm nguyên nhân đặc hiệu: đồng máu với bệnh Wilson, alpha-1 antitrypsin với bệnh alpha-1, ceruloplasmin với bệnh Wilson...
Kết hợp với cận lâm sàng và khám lâm sàng, các xét nghiệm máu giúp xác định chính xác nguyên nhân gây gan to ở từng bệnh nhân.
Điều trị bệnh gan to ở trẻ như thế nào?
Điều trị gan to ở trẻ em tùy thuộc vào nguyên nhân:
Nếu do viêm gan siêu vi, bác sĩ sẽ điều trị triệt để viêm gan và theo dõi sát sao.
Trẻ bị thiếu máu, rối loạn đông máu cần được điều trị nền.
Với bệnh lý chuyển hóa, trẻ cần được điều trị ổn định bệnh và tái khám thường xuyên.
Trường hợp bị sỏi mật, hẹp mật gây gan to cần phẫu thuật nội soi.
Ung thư gan phải điều trị triệt để bằng phẫu thuật, hóa trị, xạ trị...
Do đó, việc điều trị gan to ở trẻ phải dựa trên nguyên nhân và tình trạng bệnh. Cha mẹ cần tuân thủ điều trị để tránh biến chứng nặng nề như xơ gan, ung thư di căn, suy gan hay tử vong.
Trên đây là những thông tin về nguyên nhân, triệu chứng và cách chẩn đoán - điều trị gan to ở trẻ em. Hy vọng những chia sẻ này giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về căn bệnh này.