Bệnh u gan lành tính - Nhận diện, nguyên nhân và cách điều trị
Khối u lành tính ở gan là hiện tượng xuất hiện những khối u không phải ung thư trong gan. Tuy không gây nguy hiểm trực tiếp nhưng chúng vẫn tiềm ẩn rủi ro nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời. Làm thế nào để phân biệt được u gan lành và ác? Cùng tìm hiểu bệnh u gan lành tính - nhận diện, nguyên nhân và cách điều trị ngay sau đây
U gan lành tính là gì?
U gan lành tính là thuật ngữ dùng để chỉ các khối u phát triển trong gan mà không có khả năng lây lan hay gây hại. Đặc điểm của u gan lành tính:
Không phải ung thư, không di căn hay tái phát sau khi cắt bỏ
Tăng trưởng chậm, thường không gây triệu chứng rõ ràng
Ranh giới với mô lành rõ ràng, dễ dàng tách khỏi các mô xung quanh
Không gây tổn thương mạch máu và các cơ quan xung quanh
Các loại u gan lành tính thường gặp:
U nang: do sự tích tụ chất nhầy
U tuyến: phát triển từ các tuyến nội tiết trong gan
U máu: do sự tích tụ các tế bào máu bất thường
U mô liên kết: phát triển từ các mô liên kết
Nguyên nhân gây ra u gan lành tính
Nguyên nhân chính dẫn đến hình thành u gan lành tính có thể do:
Đột biến gen: lỗi trong quá trình sao chép DNA dẫn đến sự phát triển bất thường của tế bào
Nhiễm trùng mãn tính: do siêu vi, vi khuẩn, ký sinh trùng gây tổn thương viêm quá trình hồi phục dẫn đến hình thành sẹo và u lành
Chấn thương: tổn thương cơ học dẫn đến viêm và hình thành mô sẹo
Rối loạn chuyển hóa: lỗi chuyển hóa dẫn đến tích tụ chất dư thừa tạo thành khối u
Nguyên nhân khác: di truyền, dị dạng mạch máu, mất cân bằng hormone,...
Không giống như u ác tính, nguyên nhân hình thành các khối u lành ở gan khá đa dạng và phức tạp. Chúng có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau gây ra sự phát triển bất thường của các mô trong gan.
Đặc điểm lâm sàng của u gan lành tính
Đa số trường hợp u gan lành tính không gây ra triệu chứng rõ ràng. Một số biểu hiện có thể gặp:
Đau tức vùng hạ sườn phải, cảm giác nặng bụng
Sờ thấy khối cứng, không đau dưới vùng gan
Buồn nôn, nôn, ăn không ngon do chèn ép dạ dày, tá tràng
Sụt cân, mệt mỏi kéo dài vô cớ
Tắc mật do chèn ép ống mật chủ, vàng da, sốt
Các triệu chứng thần kinh khi khối u chèn ép thần kinh hoặc mạch máu não
Ngoài ra, một số u lành có thể tiết ra các hormone gây rối loạn nội tiết như tăng huyết áp, rối loạn kinh nguyệt, vú to ở nam giới,..
Chẩn đoán u gan lành tính
Các xét nghiệm và thăm khám chính để chẩn đoán u gan lành tính:
Xét nghiệm
Xét nghiệm chức năng gan: ALT/AST, bilirubin, albumin, đông máu
Các xét nghiệm huyết học, sinh hóa máu
Xét nghiệm nội tiết: nồng độ hormone giúp xác định loại u
Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI)
Thủ thuật chẩn đoán xâm lấn
Chọc dò tế bào khối u bằng kim nhỏ
Sinh thiết: lấy mẫu mô khối u để giải phẫu bệnh
Nhờ đó, bác sĩ có thể xác định chính xác vị trí, kích thước khối u, mối liên hệ với các cơ quan lân cận và tính chất lành/ác tính của u.
Điều trị khối u gan lành tính
Theo dõi định kỳ 6-12 tháng/lần nếu u nhỏ, không có triệu chứng
Các xét nghiệm cần làm để theo dõi:
Siêu âm, chụp CT/MRI để theo dõi kích thước u
Xét nghiệm chức năng gan
Tầm soát ung thư định kỳ nếu nguy cơ cao
Can thiệp nội khoa/phẫu thuật khi u to gây triệu chứng:
Thuốc giảm đau, thuốc ức chế hormone nếu u tiết hormone
Phẫu thuật nội soi, phẫu thuật hở cắt bỏ u khi cần thiết
Điều trị triệt để nhằm loại bỏ hoàn toàn khối u và ngăn chặn tái phát. Sau điều trị cũng cần theo dõi định kỳ để phát hiện sớm nếu có dấu hiệu tái phát.
Phòng ngừa u gan lành tính
Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất để giảm nguy cơ mắc u gan lành tính:
Không sử dụng rượu bia và các chất kích thích độc hại
Tiêm phòng đầy đủ các loại vacccine phòng bệnh gan
Điều trị triệt để các bệnh lý nhiễm trùng có liên quan
Chế độ ăn lành mạnh, giàu chất xơ và hoa quả tươi
Kiểm tra sức khỏe định kỳ, siêu âm gan 6 tháng/lần
Như vậy, u gan lành tính là hiện tượng xuất hiện các khối u không phải ung thư trong gan. Mặc dù ít gây triệu chứng và nguy hiểm hơn ung thư nhưng chúng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được điều trị đúng cách. Do đó, việc phát hiện sớm, theo dõi và can thiệp kịp thời khi cần thiết là vô cùng quan trọng.