Bệnh nóng gan mất ngủ, nguyên nhân và ảnh hưởng đến sức khỏe
Bệnh nóng gan và mất ngủ là hai vấn đề sức khỏe thường gặp và có liên quan chặt chẽ tới nhau. Theo các nghiên cứu, bệnh nóng gan mất ngủ đang là vấn đề của hơn 30% người trưởng thành. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết bệnh nóng gan mất ngủ, nguyên nhân và ảnh hưởng đến sức khỏe bên dưới đây
Mất ngủ là gì? Tại sao nó quan trọng với sức khỏe?
Trước khi tìm hiểu về bệnh nóng gan mất ngủ, chúng ta cần hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của giấc ngủ đối với sức khỏe con người:
Giấc ngủ ngon lành cho phép cơ thể nghỉ ngơi, trao đổi chất, phục hồi và tái tạo năng lượng cho các hoạt động vận động và nhận thức của não bộ. Đặc biệt, một số quá trình như bài tiết hormone, sửa chữa tế bào, củng cố ký ức chỉ xảy ra khi cơ thể ngủ say.
Mất ngủ hoặc thiếu ngủ sẽ gây nên các tác động xấu tới sức khỏe thể chất và tinh thần của mỗi người như sau:
Bộ não hoạt động kém hiệu quả, khó tập trung, chóng mặt, mệt mỏi
Tâm trạng trở nên khó chịu, lo lắng, dễ cáu kỉnh
Cản trở quá trình phục hồi và tái tạo của các tế bào, làm tăng nguy cơ mắc bệnh
Giảm khả năng miễn dịch, dễ bị cảm lạnh và nhiễm trùng
Gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường và ung thư
Như vậy, giấc ngủ có vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe. Tình trạng thiếu ngủ lâu dài (mất ngủ mãn tính) chắc chắn sẽ gây hại nhiều mặt tới cơ thể, trong đó có cả gan và hệ tiêu hóa.
Nguyên nhân gây nóng gan mất ngủ
Tình trạng nóng gan mất ngủ thường do những nguyên nhân sau:
Nóng gan
Gan là cơ quan chịu trách nhiệm lọc các chất độc có hại ra khỏi cơ thể. Nhưng khi gan bị tổn thương, quá trình này bị gián đoạn, khiến các chất thải độc tồn đọng lại, gây hại cho cơ thể.
Nếu gan không thể hoạt động bình thường, nhiệt độ cơ thể sẽ tăng cao -> gây cảm giác nóng nực khó chịu và mất ngủ. Đây chính là biểu hiện điển hình của “nóng gan”.
Ngoài ra, sự tích tụ quá nhiều chất độc cũng khiến cơ thể tiết ra các cytokine viêm, gây rối loạn chức năng nội tiết và ảnh hưởng tới sản sinh melatonin - hormone giúp cải thiện giấc ngủ.
Rượu bia và chế độ dinh dưỡng kém lành mạnh
Dùng nhiều đồ uống có cồn, chế độ ăn nhiều dầu mỡ và ít rau xanh sẽ gây hại cho gan, góp phần làm nặng thêm tình trạng nóng gan.
Bên cạnh đó, rượu bia hay cà phê còn có tác dụng kích thích thần kinh, làm tăng tình trạng mất ngủ.
Căng thẳng mãn tính
Căng thẳng kéo dài sẽ khởi động phản ứng “chiến đấu hay bỏ chạy” của cơ thể. Điều này tăng tiết adrenaline, gây mất ngủ và cũng làm tổn thương gan.
Do đó, stress và lo âu cũng là yếu tố quan trọng dẫn đến cả tình trạng nóng gan lẫn mất ngủ.
Như vậy, nguyên nhân gây nóng gan mất ngủ thường liên quan đến chế độ sống không lành mạnh và căng thẳng kéo dài mà không được kiểm soát.
Triệu chứng điển hình của bệnh nóng gan mất ngủ
Những triệu chứng hay gặp nhất của bệnh nóng gan mất ngủ bao gồm:
Biểu hiện của nóng gan
Tăng thân nhiệt, cảm thấy nóng rát vùng bụng vào ban đêm
Nổi mẩn, ngứa ngáy khó chịu ở tay chân, lưng, ngực
Da khô và sần sùi, có vết chàm, nổi mụn
Vàng mắt, vàng da, nước tiểu sẫm màu
Đầy bụng, tiêu hóa kém do ảnh hưởng đến gan và mật
Biểu hiện của mất ngủ
Khó ngủ, tỉnh giấc nhiều lần trong đêm, thời gian ngủ gián đoạn
Hay giật mình tỉnh giấc khi vừa ngủ được một lúc
Tình trạng mơ nhiều, mơ mệt, giấc ngủ không sâu
Có thể ngủ được nhưng không có cảm giác nghỉ ngơi, tràn đầy năng lượng khi thức dậy
Ngoài ra còn kèm theo các biểu hiện về tinh thần như mệt mỏi, chán ăn, căng thẳng, lo âu, khó tập trung hay quên trí nhớ kém đi.
Một số biểu hiện khác
Một số dấu hiệu liên quan đến bệnh gan hay gặp khác ở bệnh nhân nóng gan mất ngủ như:
Nước tiểu và phân có màu sẫm
Đi tiểu ít hơn bình thường
Sưng, căng và đau nhẹ ở vùng bụng trên bên phải
Buồn nôn và nôn, chán ăn
Hôi miệng do lượng amoniac bị thải quá mức qua phổi
Vàng da, da nhợt nhạt, xanh xao, mắt vàng
Như vậy, bệnh nhân nóng gan mất ngủ thường có rất nhiều biểu hiện điển hình ở cả về mặt thể chất lẫn tinh thần. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu này giúp phát hiện và điều trị bệnh hiệu quả.
Ảnh hưởng của nóng gan mất ngủ đối với sức khỏe
Tình trạng nóng gan kéo dài, đặc biệt là khi kết hợp với mất ngủ mãn tính gây ra những tác hại nghiêm trọng tới sức khỏe. Cụ thể:
Ảnh hưởng đến thể chất
Mất ngủ gây mệt mỏi kéo dài, tăng nguy cơ tai nạn do buồn ngủ
Sức khỏe suy giảm, dễ mắc các bệnh như cảm lạnh, đau nhức xương khớp, huyết áp cao, tiểu đường, béo phì...
Cơ thể suy nhược do không có đủ thời gian để phục hồi năng lượng, sửa chữa tế bào
Rối loạn chức năng não bộ như giảm trí nhớ, khó tập trung, làm việc kém hiệu quả
Nóng gan lâu ngày là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan, ung thư gan và suy giảm chức năng gan
Ảnh hưởng đến tinh thần
Tâm trạng luôn mệt mỏi, cáu kỉnh, thiếu kiên nhẫn
Mất ngủ đưa đến tình trạng trầm cảm, lo âu cao độ
Suy giảm khả năng xử lý vấn đề, ứng phó với áp lực cuộc sống
Cản trở công việc, học tập và mối quan hệ với người khác
Như vậy, bệnh nóng gan mất ngủ không chỉ là vấn đề riêng lẻ mà còn ảnh hưởng toàn diện tới cả thể chất lẫn tinh thần của người bệnh. Để phòng tránh các hậu quả xấu của bệnh, người bệnh cần tuân thủ điều trị kịp thời.
Các biện pháp điều trị bệnh nóng gan mất ngủ
Để điều trị bệnh nóng gan mất ngủ, người bệnh cần áp dụng đồng thời các biện pháp sau:
Chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh
Hạn chế rượu bia, đồ uống có ga và cà phê
Không hút thuốc lá để bảo vệ gan
Ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi và chất xơ
Uống đủ nước 2-3 lít mỗi ngày
Ngủ đủ giấc, đi ngủ và thức dậy đúng giờ
Luyện tập thể dục thể thao đều đặn 30-45 phút mỗi ngày
Điều trị bằng thuốc
Các loại thuốc thường được sử dụng gồm:
Thuốc bảo vệ gan như Silymarin
Thuốc hỗ trợ tiêu hóa và giảm đầy hơi như Bisacodyl
Thuốc an thần, thuốc ngủ nếu có triệu chứng mất ngủ nặng
Vitamin B1, Vitamin C... giúp tăng cường sức đề kháng cho gan
Tuy nhiên, thuốc chỉ mang lại hiệu quả khi kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh. Do đó người bệnh cần:
Khám bệnh, làm xét nghiệm đánh giá chức năng gan và tìm nguyên nhân gây bệnh
Tuân thủ phác đồ điều trị và lời khuyên của bác sĩ
Thường xuyên kiểm tra sức khỏe để theo dõi tình trạng bệnh
Bệnh nóng gan mất ngủ ảnh hưởng nghiêm trọng tới thể chất và tinh thần của người bệnh. Do đó, chế độ ăn uống sinh hoạt lành mạnh và điều trị thuốc kịp thời là điều vô cùng cần thiết. Bằng cách này, bệnh nhân có thể cải thiện triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ sức khỏe lâu dài.