Nguyên nhân gây bệnh gan nhiễm mỡ không chỉ từ thừa cân
Gan nhiễm mỡ là một bệnh lý phổ biến trong xã hội hiện đại, đặc biệt tại các nước phát triển. Mặc dù được xem là bệnh lý lành tính nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, suy gan. Nhiều người vẫn có nhận thức sai lầm rằng nguyên nhân chính gây gan nhiễm mỡ là do thừa cân, béo phì. Tuy nhiên, trên thực tế có nhiều yếu tố khác cũng góp phần khiến bệnh này phát triển, thậm chí ngay cả những người có cân nặng bình thường cũng có thể mắc phải.
Yếu tố di truyền - Nguyên nhân tiềm ẩn khó lường
1. Sự tương tác của nhiều biến thể gen khác nhau có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ
- Đặc biệt, biến thể gen PNPLA3 I148M có liên quan mật thiết đến việc phát triển bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
- Những người mang biến thể gen này dễ mắc bệnh hơn nhưng không có nghĩa là chắc chắn bị bệnh.
2. Các yếu tố môi trường như lạm dụng rượu, chế độ ăn không lành mạnh, ít vận động sẽ kích hoạt các gen gây bệnh
- Giải thích tại sao gan nhiễm mỡ thường xảy ra ở nhiều thành viên trong cùng một gia đình.
Các nguyên nhân thường gặp khác
Tăng mỡ máu (lipid máu cao)
- Gan là nơi tiếp nhận và chuyển hóa lipid từ máu, nếu hàm lượng mỡ máu quá cao sẽ khiến gan làm việc quá tải.
- Mỡ máu cao và gan nhiễm mỡ là "đôi bạn đồng hành", cùng là hệ quả của rối loạn chuyển hóa.
Lạm dụng rượu bia
- Rượu bia buộc gan phải làm việc quá tải để phân hủy độc tố từ cồn.
- Chất cồn dư thừa không được loại bỏ sẽ tích tụ, gây viêm và mô sẹo hóa gan.
Giảm cân quá mức
- Cơ thể bị "đói" kéo dài sẽ buộc phải phân giải mỡ dự trữ để tạo năng lượng.
- Lượng acid béo cao trong máu khiến gan bị tích tụ mỡ.
Thiếu hụt dinh dưỡng
- Chế độ ăn uống thiếu protein, vitamin, khoáng chất sẽ khiến mỡ xấu tích tụ ở các cơ quan nội tạng, nhiều nhất là gan.
Tác dụng phụ của thuốc
- Một số loại thuốc điều trị bệnh mạn tính có thể gây tác dụng phụ ảnh hưởng quá trình tổng hợp protein và chuyển hóa lipid của gan.
Triệu chứng của bệnh gan nhiễm mỡ
Giai đoạn đầu: Không có triệu chứng rõ rệt
- Nhiều bệnh nhân chỉ phát hiện bệnh một cách tình cờ qua khám sức khỏe định kỳ hoặc siêu âm bụng.
- Một số người có thể cảm thấy mệt mỏi, ăn kém hơn bình thường.
Giai đoạn trung gian: Gan bắt đầu bị viêm
- Bụng ậc, đầy hơi khi ăn, cơn đau vùng gan trái tập trung.
- Cảm giác buồn nôn, nôn, chán ăn, sút cân.
- Da và protein niệu dương tính.
Giai đoạn muộn: Xơ gan, suy gan
- Cơ thể suy nhược, chảy máu cam, vàng da.
- Phù chân tay, bụng to căng.
- Đau đầu, lú lẫn, hôn mê.
Phòng ngừa và điều trị gan nhiễm mỡ
Thay đổi lối sống
- Giảm cân khoa học nếu thừa cân, béo phì.
- Tập luyện thể dục thường xuyên.
- Hạn chế rượu bia, đồ ngọt, thực phẩm chế biến sẵn.
- Bổ sung chất xơ, vitamin, khoáng chất từ rau củ quả.
Điều trị bằng thuốc
- Với những trường hợp nặng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc hỗ trợ như vitamin E, thuốc hạ lipid máu…
- Đối với tình trạng viêm gan nhiễm mỡ, có thể sử dụng thuốc kháng viêm.
Can thiệp y khoa
- Với bệnh nhân bị xơ gan giai đoạn muộn, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt bỏ một phần gan.
- Trường hợp suy gan nặng phải ghép gan.
Gan nhiễm mỡ không phải là bệnh lý đơn thuần chỉ do thừa cân hoặc béo phì mà còn có nhiều nguyên nhân khác đan xen phức tạp. Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời là rất quan trọng để tránh những biến chứng nguy hiểm về sau. Hãy lắng nghe cơ thể mình, có chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh để bảo vệ "trái tim của cơ thể" - gan khỏi các tổn thương không đáng có. Sức khỏe quý giá nhất, hãy nâng niu và giữ gìn nó.