Hiểm họa khôn lường khi gan bị viêm mạn tính
Viêm gan mạn tính là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng của gan, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường. Đây là một bệnh tàn phá âm thầm, nhiều người mắc phải mà không hề hay biết cho đến khi đã bước sang giai đoạn muộn với những biến chứng nguy hiểm như xơ gan, suy gan và ung thư gan. Những biến chứng này không chỉ làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống mà còn trực tiếp đe dọa tính mạng của người bệnh. Chính vì vậy, việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và đặc biệt là các biến chứng của viêm gan mạn tính là vô cùng quan trọng để có hướng phòng ngừa và can thiệp điều trị đúng đắn, kịp thời.
Nguyên nhân gây viêm gan mạn tính
Viêm gan siêu vi B và D
- Viêm gan siêu vi B là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm gan mạn tính. Khoảng 5-10% người mắc viêm gan B cấp tính sẽ trở thành mạn tính nếu không được điều trị đúng cách.
- Tình trạng bệnh sẽ trở nên nghiêm trọng hơn nếu người bệnh đồng mắc với viêm gan siêu vi D. Siêu vi D chỉ lây nhiễm qua đường máu và thường gặp ở những người nghiện chích ma túy đường tĩnh mạch hoặc nhiễm siêu vi B.
- Đối với trẻ sơ sinh, tỷ lệ diễn tiến thành viêm gan mạn tính sau khi mắc viêm gan B rất cao, lên tới 90%. Nguyên nhân chủ yếu là do hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện.
- Vì vậy, việc chích ngừa vắc-xin phòng bệnh viêm gan B cho trẻ sơ sinh và dự phòng lây nhiễm từ mẹ sang con là rất cần thiết để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm này.
Lạm dụng rượu bia
- Gan là cơ quan chủ yếu chuyển hóa và loại bỏ rượu ra khỏi cơ thể. Quá trình này tạo ra các chất phụ như acetaldehyde, các gốc tự do và các phân tử oxy hoạt động mạnh có tác dụng phá hủy các tế bào gan.
- Sử dụng rượu bia quá nhiều và thường xuyên sẽ khiến gan phải làm việc quá tải, không kịp phục hồi dẫn đến tình trạng viêm kéo dài.
- Nếu kéo dài trong thời gian dài, các tế bào gan bị tổn thương sẽ không thể hồi phục và trở thành viêm gan mạn tính, thậm chí dẫn đến xơ gan.
Lạm dụng thuốc
- Một số loại thuốc có thể gây kích ứng và tổn thương gan nếu sử dụng trong thời gian dài hoặc quá liều. Đặc biệt là các loại thuốc chống viêm không steroid, thuốc hạ đường huyết, thuốc kháng sinh, thuốc trụ sinh,…
- Khi sử dụng những loại thuốc này, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ về liều lượng và thời gian sử dụng để tránh gây tổn thương gan dẫn đến viêm gan mạn tính.
- Tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng thuốc tại các quầy thuốc mà không có sự kê đơn của bác sĩ.
Nguyên nhân khác
- Viêm gan tự miễn: Hệ miễn dịch của cơ thể nhận nhầm các tế bào gan là "người lạ" và tấn công chúng, gây ra tình trạng viêm gan mạn tính.
- Gan nhiễm mỡ: Tình trạng tích tụ quá nhiều mỡ trong gan có thể dẫn đến viêm gan mạn tính nếu không được kiểm soát.
- Trong trường hợp hiếm gặp, viêm gan mạn tính là kết quả của rối loạn di truyền như thiếu alpha1-antitrypsin, bệnh loét dạ dày, rối loạn tuyến giáp hoặc bệnh Wilson (rối loạn về lượng đồng bất thường trong gan ở trẻ em và thanh thiếu niên).
Biến chứng nguy hiểm của viêm gan mạn tính
Xơ gan
- Xơ gan là biến chứng thường gặp và nghiêm trọng nhất của viêm gan mạn tính. Tình trạng này xảy ra khi gan bị tổn thương kéo dài, mô gan bị thay thế bởi mô sẹo không có chức năng.
- Triệu chứng lâm sàng của xơ gan thường không rõ ràng, chủ yếu là mệt mỏi, sốt, chán ăn, sụt cân, dễ bị nhiễm khuẩn. Nhiều trường hợp không có bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi bệnh đã ở giai đoạn muộn.
- Nếu không được phát hiện và can thiệp điều trị sớm, các mô sẹo sẽ ngày càng lan rộng, làm suy giảm nghiêm trọng chức năng gan. Gan bị xơ hóa hoàn toàn sẽ không thể đảm bảo các chức năng sống còn của cơ thể.
Suy gan
- Suy gan là biến chứng nguy hiểm nhất của viêm gan mạn tính, xảy ra khi gan đã bị tổn thương nặng nề và mất khả năng hoạt động bình thường.
- Triệu chứng điển hình của suy gan bao gồm chán ăn, buồn nôn liên tục, mệt mỏi triền miên, vàng da, phù, rối loạn đông máu, bệnh lý não (lú lẫn, hôn mê).
- Nếu không được điều trị kịp thời, suy gan có thể dẫn đến các biến chứng nặng nề khác như suy tuần hoàn, suy hô hấp, suy thận làm tăng nguy cơ tử vong của người bệnh.
- Hiện nay, phương pháp điều trị duy nhất cho suy gan giai đoạn cuối là ghép gan, tuy nhiên nguồn cung cấp mô gan rất hạn chế so với nhu cầu ghép gan.
Ung thư gan
- Ung thư gan là một trong những biến chứng đáng sợ nhất của viêm gan mạn tính. Người bệnh viêm gan mạn tính có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp 20 lần so với người bình thường.
- Ung thư gan thường không gây ra các triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn đầu, khi có biểu hiện thì bệnh đã ở giai đoạn muộn với các triệu chứng như sụt cân nhiều, đau bụng, vàng da, sờ thấy khối u ở vùng gan.
- Ung thư gan là một trong những bệnh ung thư nguy hiểm nhất, tỷ lệ sống sót thấp do phát hiện muộn và đáp ứng kém với hóa trị, xạ trị. Phương pháp điều trị chủ yếu là phẫu thuật cắt bỏ khối u nếu phát hiện sớm.
- Do đó, việc tầm soát ung thư gan thường xuyên ở nhóm nguy cơ cao như người viêm gan mạn tính là rất quan trọng để phát hiện sớm, tăng khả năng điều trị thành công.
Viêm gan mạn tính là một căn bệnh tàn phá âm thầm, nhiều người mắc phải mà không hề hay biết cho đến khi đã bước vào giai đoạn muộn với những biến chứng nguy hiểm như xơ gan, suy gan và ung thư gan. Những biến chứng này không chỉ làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống mà còn trực tiếp đe dọa tính mạng của người bệnh. Để phòng ngừa những hậu quả khôn lường này, mỗi người cần nâng cao nhận thức về các nguyên nhân gây viêm gan mạn tính và thực hiện các biện pháp phòng ngừa như chích ngừa vắc-xin, hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc không đúng chỉ định. Đặc biệt, người bệnh cần được khám, tầm soát thường xuyên để phát hiện sớm và có hướng điều trị đúng đắn, hiệu quả nhằm ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.