Dùng chung thớt cho thực phẩm sống - chín: Nguy cơ suy gan tiềm ẩn
Thớt là vật dụng quen thuộc trong mọi nhà bếp, được sử dụng hàng ngày để chuẩn bị và chế biến thực phẩm. Tuy nhiên, ít ai nhận ra rằng việc sử dụng thớt không đúng cách, đặc biệt là dùng chung thớt cho cả thực phẩm sống và chín, có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe. Từ các trường hợp bệnh lý nghiêm trọng ở trẻ em đến ngộ độc thực phẩm và nhiễm khuẩn huyết, tất cả đều bắt nguồn từ thói quen tưởng chừng như vô hại này.
Câu chuyện cảnh tỉnh từ các ca bệnh nghiêm trọng
Câu chuyện của cậu bé 1 tuổi ở Trung Sơn, Quảng Đông (Trung Quốc) là một minh chứng đầy báo động về nguy cơ từ việc dùng chung thớt cho thực phẩm sống và chín. Cậu bé đã bị đa nhiễm ký sinh trùng, bao gồm sán lá gan gây suy gan, giun hút máu Nhật Bản và bệnh paragonimzheim - tất cả đều do gia đình dùng chung một chiếc thớt để cắt cả đồ sống và đồ chín.
Trường hợp khác, một người đàn ông 82 tuổi ở Hàng Châu (Trung Quốc) đã bị nhiễm trùng huyết do vi khuẩn liên cầu lợn, cũng bắt nguồn từ thói quen chỉ dùng một chiếc thớt chung cho tất cả các thực phẩm.
Những nguy cơ đáng báo động từ thớt bẩn
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sán lá gan được xếp vào nhóm "sinh vật gây ung thư loại 1", đặc biệt nguy hiểm với trẻ em vì hệ tiêu hóa chưa phát triển đầy đủ. Nhiễm sán lá gan có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, khó tiêu, chán ăn, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, suy giảm chức năng gan, vàng da, gan to, mệt mỏi, sụt cân.
Ngoài ra, trên thớt bẩn còn có thể tồn tại nhiều loại vi khuẩn gây bệnh khác như Staphylococcus aureus (liên cầu lợn), Enterobacter cloacae, E. coli, aflatoxin (nấm mốc)... Những vi khuẩn này có thể gây ra các bệnh lý nguy hiểm như nhiễm trùng huyết, ngộ độc thực phẩm, viêm đường ruột cấp tính,...
Theo nghiên cứu của Đại học Harvard (Hoa Kỳ), hàm lượng vi khuẩn trên thớt thường cao tới 26.000/cm2, gấp 200 lần so với bồn cầu! Một thí nghiệm của CCTV (Trung Quốc) cho thấy những chiếc thớt đã sử dụng hơn ba tháng chứa tới 200 triệu vi khuẩn trên mỗi dặm vuông.
Nguyên nhân và cách phòng ngừa
Nguyên nhân chính khiến thớt trở thành "ổ chứa" vi khuẩn và ký sinh trùng là do dấu vết, kẽ nhỏ do dao làm bếp để lại khi cắt thực phẩm. Những khoảng trống nhỏ này chứa đầy bụi bẩn, vi khuẩn từ thực phẩm sống bám vào và tiếp tục lây lan sang các thực phẩm khác khi dùng chung thớt.
Để phòng ngừa, mỗi nhà bếp nhất định phải có ít nhất 2 chiếc thớt riêng biệt: một để cắt thực phẩm sống, một để cắt thực phẩm chín. Ngoài ra, cần rửa sạch thớt bằng nước sạch sau mỗi lần sử dụng, đun sôi để khử trùng trước khi dùng.
Thay thớt thường xuyên cũng là điều cần thiết. Theo Consumer Reports, thớt sử dụng trên 2 năm có nhiều khuẩn lạc, nấm mốc và E.coli hơn so với thớt dưới 2 năm tuổi. Do đó, nên thay thớt mới sau khoảng 2 năm sử dụng để đảm bảo an toàn.
Lời khuyên từ chuyên gia
Để phòng ngừa nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng từ việc dùng chung thớt cho thực phẩm sống và chín, các chuyên gia y tế khuyến cáo:
1. Luôn sử dụng ít nhất 2 chiếc thớt riêng biệt cho thực phẩm sống và chín.
2. Rửa sạch thớt bằng nước sạch sau mỗi lần sử dụng, đun sôi để khử trùng trước khi dùng.
3. Thay thớt mới sau khoảng 2 năm sử dụng.
4. Không bao giờ dùng thớt để cắt thực phẩm sống rồi cắt luôn thực phẩm chín hoặc trái cây tươi.
5. Vệ sinh nhà bếp thường xuyên, loại bỏ mọi nguồn lây nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng.
Thớt là vật dụng quen thuộc và không thể thiếu trong mọi nhà bếp. Tuy nhiên, việc sử dụng thớt không đúng cách, đặc biệt là dùng chung thớt cho cả thực phẩm sống và chín, có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe con người. Các trường hợp bệnh lý nghiêm trọng từ nhiễm ký sinh trùng, vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm cho đến nhiễm trùng huyết đều là minh chứng cảnh tỉnh về hậu quả của thói quen này.
Nguyên nhân chính khiến thớt trở thành "ổ chứa" vi khuẩn và ký sinh trùng là do những vết xước, kẽ nhỏ từ dao làm bếp để lại. Những khoảng trống này chứa đầy bụi bẩn, vi khuẩn từ thực phẩm sống bám vào và tiếp tục lây lan sang các thực phẩm khác khi dùng chung thớt.
Để phòng ngừa, mỗi nhà bếp cần có ít nhất 2 chiếc thớt riêng biệt cho thực phẩm sống và chín. Rửa sạch thớt bằng nước sạch sau mỗi lần sử dụng, đun sôi để khử trùng trước khi dùng. Ngoài ra, thay thớt mới sau khoảng 2 năm sử dụng để đảm bảo an toàn.
Các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo không bao giờ dùng thớt để cắt thực phẩm sống rồi cắt luôn thực phẩm chín hoặc trái cây tươi. Vệ sinh nhà bếp thường xuyên, loại bỏ mọi nguồn lây nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng cũng là điều cần thiết.
Việc dùng chung thớt cho thực phẩm sống và chín là một thói quen tưởng chừng như vô hại nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe. Hãy tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc vệ sinh an toàn thực phẩm để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những căn bệnh nguy hiểm mà không ai mong muốn. Sức khỏe của chúng ta quá quý giá để có thể chủ quan với những thói quen nhỏ nhưng lại có thể gây ra những hậu quả khôn lường.