Lạm dụng trứng - Nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ và hậu quả khó lường
Trong xã hội hiện đại, với nhịp sống hối hả, thực phẩm nhanh và đồ ăn giàu chất béo, đường và muối thường trở thành lựa chọn hàng đầu. Tuy nhiên, thói quen ăn uống không lành mạnh này đã dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, trong đó có gan nhiễm mỡ. Một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là lạm dụng trứng - thực phẩm quen thuộc nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu sử dụng quá mức.
Gần đây, các bác sĩ đã ghi nhận một số trường hợp gan nhiễm mỡ ở cả người lớn và trẻ em, với nguyên nhân chính là do ăn quá nhiều trứng. Một trong những ca điển hình là em Nguyễn Anh T., 15 tuổi, trú tại Hà Nội. Dù mới 15 tuổi nhưng T. đã nặng 70 kg và cao 1,7 m. Mẹ của T. đã đưa con đi khám vì thấy con hay mệt mỏi, không có sức lực.
Sau khi làm xét nghiệm và siêu âm, bác sĩ phát hiện T. bị máu nhiễm mỡ và gan nhiễm mỡ. Khi hỏi về chế độ ăn uống, mẹ của T. cho biết từ nhỏ, con chỉ thích ăn trứng. Mỗi ngày, T. có thể ăn tới 5-6 quả trứng gà luộc hoặc chiên, và rất ít khi ăn thịt. Gia đình đã để cho T. tự do ăn uống theo sở thích vì nghĩ rằng con chỉ ăn lòng đỏ trứng, không ăn lòng trắng để tránh cholesterol cao.
Tuy nhiên, sự thật là lòng đỏ trứng chứa hàm lượng cholesterol cao hơn so với lòng trắng. Điều này đã khiến mẹ của T. rất bất ngờ khi nghe bác sĩ tư vấn về tình trạng máu nhiễm mỡ và gan nhiễm mỡ của con. Gia đình T. thường mua vài trăm quả trứng mỗi tháng để đáp ứng nhu cầu ăn uống của con.
Trường hợp của T. không phải là ngoại lệ. Bác sĩ Khanh chia sẻ rằng không chỉ trẻ nhỏ mà người già cũng thường thích ăn trứng vì dễ ăn. Có những cụ ông chỉ ăn trứng trong vài năm, và khi đến khám thì phát hiện bị gan nhiễm mỡ nặng. Nhiều bệnh nhân không hiểu tại sao mình bị gan nhiễm mỡ trong khi họ không uống rượu bia hay ăn thịt thà. Họ không nhận ra rằng việc lạm dụng thực phẩm giàu chất đạm và chất béo như trứng cũng có thể dẫn đến máu nhiễm mỡ và gan nhiễm mỡ.
Gan nhiễm mỡ được coi là "căn bệnh của thời hiện đại", không chỉ xảy ra ở những người uống rượu bia mà còn do quá trình ăn uống vào cơ thể quá nhiều chất béo, đồ chiên rán, thức ăn nhanh. Cuộc sống bận rộn khiến nhiều người lười vận động, dẫn đến tình trạng béo phì - một trong những nguyên nhân chính gây ra gan nhiễm mỡ.
Theo tiến sĩ Khanh, trứng là thực phẩm dễ ăn nên được các bà nội trợ ưu tiên trong mâm cơm hàng ngày với các món đa dạng. Đặc biệt, chúng ta thường chọn trứng để bồi bổ cho những người ốm yếu. Tuy nhiên, nếu lạm dụng trứng thì bất cứ ai cũng có thể trở thành bệnh nhân gan nhiễm mỡ.
Để hiểu rõ hơn về tác hại của việc ăn quá nhiều trứng, chúng ta cần tìm hiểu về giá trị dinh dưỡng của trứng. Trứng là một trong những thực phẩm cung cấp nhiều chất đạm có giá trị sinh học cao, dễ hấp thu. Tỷ lệ hấp thu chất đạm của trứng là 100%, tương đương với đạm trong sữa nếu chế biến đúng.
Trứng còn chứa nhiều chất béo, vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển như sắt, vitamin A, kẽm... Một quả trứng gà nặng khoảng 40g (cả vỏ) chứa 14,8g protein và 166 calo. Một quả trứng vịt nặng 70g (cả vỏ) chứa 13g protein và 180 calo. Tuy nhiên, hàm lượng cholesterol trong trứng gà là 470mg, trong khi trứng vịt là 864mg.
Mặc dù giá trị dinh dưỡng của trứng gà và vịt không khác nhau nhiều, nhưng thành phần các vi chất dinh dưỡng trong trứng gà tốt hơn trứng vịt. Hàm lượng kẽm, vitamin A của trứng gà cao hơn trứng vịt, và trong trứng gà còn có vitamin D - một loại vitamin hiếm trong thực phẩm.
Tuy nhiên, nếu ăn trứng quá nhiều, hàm lượng chất béo cao sẽ khiến bé dễ bị đầy bụng, khó tiêu, rối loạn tiêu hóa. Bác sĩ khuyến cáo trẻ từ 2 tuổi trở lên chỉ nên ăn 1 quả trứng/ngày, và 3-4 quả/tuần cho người lớn. Người cao tuổi có thể ăn 2 quả/tuần.
Ngoài ra, cần lưu ý không nên ăn trứng gà sống hay hòa tan trứng sống trong cháo nóng, canh nóng để phòng nguy cơ nhiễm khuẩn. Đường sinh dục của gà có rất nhiều vi khuẩn, nên cả trong và ngoài trứng gà đều có thể nhiễm khuẩn, đặc biệt là salmonella - một yếu tố gây ngộ độc thực phẩm.
Trong lòng trắng trứng sống còn có một chất chống lại biotin (vitamin H), cản trở hấp thu dưỡng chất này. Do đó, nên luộc hoặc nấu chín trứng trước khi ăn.
Trứng là một thực phẩm bổ dưỡng và dễ ăn, nhưng lạm dụng sẽ gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng, trong đó có gan nhiễm mỡ. Điều này đã được minh chứng qua nhiều trường hợp bệnh nhân cả trẻ em và người lớn chỉ vì thói quen ăn quá nhiều trứng.
Để duy trì sức khỏe và phòng ngừa gan nhiễm mỡ, chúng ta nên tuân thủ khuyến cáo về lượng trứng ăn mỗi ngày và mỗi tuần. Đồng thời, cần chú ý chế biến trứng đúng cách để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và hấp thu dưỡng chất tốt nhất.
Gan nhiễm mỡ do lạm dụng trứng là một vấn đề sức khỏe ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại. Điều quan trọng là cần nâng cao nhận thức về lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý và tầm quan trọng của việc giữ gìn sức khỏe. Bằng những thay đổi nhỏ trong thói quen ăn uống hàng ngày, chúng ta có thể phòng ngừa và kiểm soát tình trạng gan nhiễm mỡ, đồng thời duy trì một cuộc sống khỏe mạnh và trọn vẹn.