Gan - Cỗ máy chuyển hóa kỳ diệu cần được bảo vệ
Gan là cơ quan lớn nhất và là cỗ máy chuyển hóa kỳ diệu nhất trong cơ thể con người. Nó đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều hoà, điều phối và giải độc cho cơ thể. Vì vậy, gan cần được bảo vệ và chăm sóc đúng cách.
Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc bảo vệ gan cũng như các yếu tố nguy cơ gây hại cho gan. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về cách bảo vệ và chăm sóc gan tốt nhất.
Nguyên nhân gây hại cho gan
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, bia rượu và thuốc lá chỉ đứng thứ 2 trong các nguyên nhân gây hại cho gan. Nguyên nhân hàng đầu là do các tác nhân bên ngoài như virus viêm gan (A, B, C, D, E), siêu vi trùng, sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài, tiếp xúc với các hóa chất độc hại hoặc ăn phải thực phẩm không an toàn.
Cụ thể, một số nguyên nhân phổ biến gây hại cho gan bao gồm:
- Nhiễm virus viêm gan B, C: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm gan ở Việt Nam. Viêm gan B có thể lây qua đường tình dục, qua máu và các dịch cơ thể.
- Sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài hoặc lạm dụng thuốc giảm đau: Thuốc kháng sinh và giảm đau nếu dùng không đúng cách và kéo dài có thể gây độc cho gan.
- Tiếp xúc phải các hóa chất độc hại: Công nhân làm việc trong các nhà máy hoặc tiếp xúc nhiều với hóa chất sẽ có nguy cơ mắc bệnh về gan.
- Sử dụng thực phẩm không an toàn, nhiễm độc: Ăn phải thực phẩm bẩn, ô nhiễm hoặc nhiễm độc có thể gây tổn thương gan.
- Sống trong môi trường ô nhiễm: Khói bụi, khí thải công nghiệp làm tăng gánh nặng cho gan và có thể dẫn tới tổn thương hoặc suy giảm chức năng gan.
Dấu hiệu cảnh báo tổn thương gan
Một số dấu hiệu cảnh báo bạn có thể đang bị tổn thương hoặc mắc các bệnh về gan bao gồm:
- Đau tức vùng dưới xương sườn bên phải
- Buồn nôn, nôn
- Vàng da
- Đại tiện phân sáng màu
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Cơ thể mệt mỏi, uể oải kéo dài
- Khó tiêu, ăn không ngon
Nếu nhận thấy những dấu hiệu trên, bạn cần đi khám để kiểm tra chức năng gan và phát hiện sớm các bệnh lý về gan nếu có.
Cách bảo vệ và chăm sóc gan
Để bảo vệ và chăm sóc gan, bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Kiêng rượu bia hoàn toàn: Rượu bia, kể cả rượu đắt tiền đều có hại cho gan.
- Bổ sung thực phẩm lành mạnh: Gan rất cần vitamin C, E và các chất chống oxy hóa để ngăn ngừa tổn thương. Bạn hãy ăn nhiều rau xanh, các loại quả chứa vitamin C và E.
- Tránh dùng thuốc tùy tiện: Chỉ sử dụng thuốc theo đơn của bác sĩ, tránh lạm dụng thuốc Tây cũng như Đông y.
- Chủng ngừa viêm gan: Viêm gan do virus chiếm tỷ lệ cao ở Việt Nam, vì vậy cha mẹ hãy cho trẻ tiêm chủng đủ mũi vắc xin phòng viêm gan B. Người lớn cũng nên xem xét tiêm phòng viêm gan A và B nếu cần.
- Khám sức khỏe định kỳ: Nên đi khám sức khỏe toàn diện ít nhất 1 năm/lần, bao gồm xét nghiệm chức năng gan để phát hiện sớm bất thường.
Như vậy, gan giống như một cỗ máy lọc cơ thể và rất dễ bị tổn thương bởi nhiều yếu tố. Chúng ta cần nâng cao ý thức bảo vệ gan bằng cách ăn uống lành mạnh, tránh tiếp xúc với các tác nhân gây hại và khám sức khỏe định kỳ. Bảo vệ lá gan khỏe mạnh chính là bảo vệ sức khỏe của chính mình.