Chế độ ăn uống tốt nhất cho người bị xơ gan
Xơ gan là giai đoạn cuối cùng của quá trình sẹo hóa gan do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Bệnh có thể được kiểm soát nếu phát hiện sớm và điều trị triệt để. Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng giúp làm chậm quá trình xơ hóa gan. Vậy người bị xơ gan nên ăn gì và kiêng gì?
Vai trò của gan trong cơ thể
Trước hết, gan có nhiệm vụ thực hiện các quá trình trao đổi chất quan trọng:
- Giải độc các chất độc hại cho cơ thể
- Làm sạch máu
- Dự trữ và giải phóng glucose
- Sản xuất protein và enzym
- Chuyển hóa cholesteron, axit béo,...
Do đó, tổn thương gan sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe.
Nguyên nhân dẫn đến xơ gan
Xơ gan thường do các bệnh lý sau gây ra:
- Viêm gan siêu vi (viêm gan B, C...)
- Rượu bia (xơ gan do rượu)
- Bệnh gan nhiễm mỡ không kiểm soát
- Suy dinh dưỡng, thiếu hụt vitamin
- Một số bệnh di truyền hiếm gặp
Khi bị tổn thương, gan sẽ phản ứng bằng quá trình tự lành sẹo. Dần dần, các mô sẹo lan rộng thay thế mô gan lành, dẫn đến xơ hóa và suy giảm chức năng gan. Do đó, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng giúp kiểm soát tốc độ phát triển bệnh.
Người bị xơ gan nên ăn gì?
Để chậm tiến triển bệnh, người bệnh cần bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng:
Protein
Protein giúp tạo thành các tế bào, mô mới thay thế cho các tế bào bị tổn thương cũng như duy trì các chức năng sống của cơ thể. Người bệnh nên chọn nguồn protein từ thực vật như:
- Đậu đỗ các loại: đậu xanh, đậu hà lan, đậu nành...
- Các loại hạt: vừng, hạnh, điều...
- Rau xanh, củ quả
Carbohydrate
Carbohydrate giúp cung cấp năng lượng cần thiết cho các hoạt động sống hàng ngày. Chúng ta có thể lấy carbohydrate từ:
- Ngũ cốc nguyên hạt (gạo lứt, yến mạch, kê...)
- Khoai lang, sắn
- Rau củ
Chất xơ
Chất xơ hỗ trợ quá trình đào thải chất thải, giảm cholesterol máu và chất béo trong gan. Người bệnh xơ gan nên tăng cường ăn các loại rau xanh, quả chín, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt.
Vitamin và khoáng chất
Vitamin A, E, C...và các khoáng chất giúp tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao khả năng chống ức chế các gốc tự do, phòng ngừa nhiễm trùng hiệu quả.
Các loại quả chín (chuối, cam, quýt, bưởi...), rau xanh, đậu các loại là nguồn cung cấp tuyệt vời.
Người bị xơ gan không nên ăn gì?
Bệnh nhân xơ gan cần kiêng cữ một số nhóm thực phẩm sau:
Hạn chế muối
Muối dư thừa sẽ làm tăng tích tụ dịch gây phù nề. Bệnh nhân nên hạn chế chế biến thức ăn quá mặn, tránh các loại đồ hộp đóng hộp có nhiều natri.
Hạn chế chất béo
Mỡ động vật chứa nhiều chất béo bão hòa, cholesterol khi vào cơ thể sẽ tích tụ dễ dàng gây tăng lượng mỡ trong gan.
Không uống rượu bia
Rượu, bia là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương gan dẫn tới xơ hóa. Người bệnh cần tránh hẳn các chất có cồn.
Hạn chế đồ uống có caffein
Caffeine kích thích hệ thần kinh, ảnh hưởng tới quá trình trao đổi chất và làm trầm trọng hơn gan.
Kiêng thuốc gây hại cho gan
Một số loại thuốc cần gan để chuyển hóa, thải trừ sẽ tạo gánh nặng cho gan đang bị bệnh. Người bệnh cần trao đổi với bác sĩ về các loại thuốc đang dùng để chủ động tránh loại gây hại cho gan.
Lối sống lành mạnh cho người bị xơ gan
Ngoài chế độ ăn uống, các thói quen sau đây giúp làm chậm quá trình xơ hóa gan hiệu quả:
- Không hút thuốc, không sử dụng các chất kích thích
- Giữ cân nặng ổn định, không béo phì
- Tập thể dục đều đặn
- Điều trị triệt để các bệnh nhiễm trùng gan như viêm gan virus
- Thăm khám định kỳ để theo dõi tình trạng gan
Như vậy, với người bị xơ gan, chế độ dinh dưỡng hợp lý cùng với lối sống lành mạnh sẽ giúp cải thiện đáng kể tình trạng bệnh. Hãy trao đổi với bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ phù hợp với cơ địa của mình.