Xơ gan cổ trướng - Nhận biết, nguyên nhân và chế độ dinh dưỡng khoa học
Xơ gan cổ trướng là giai đoạn muộn của bệnh xơ gan, khi mô gan bị tổn thương nghiêm trọng dẫn đến giữ nước, phù nề và các biến chứng nguy hiểm. Đây là tình trạng rất nặng nề, đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp sớm.
Dưới đây là một số thông tin cần biết để nhận biết, phòng ngừa và điều trị bệnh một cách hiệu quả:
Nhận biết xơ gan cổ trướng
Một số dấu hiệu phổ biến của xơ gan cổ trướng gồm:
- Bụng phình to, chướng bụng do tích nước ở ổ bụng
- Chân tay, mắt cá chân sưng phù
- Da xanh xao, vàng mắt vàng da nặng
- Gan và lách to lên do tích nước và máu
- Cao áp tĩnh mạch cửa dẫn đến giãn tĩnh mạch thực quản
- Các triệu chứng suy giảm chức năng não, lơ mơ, hôn mê
- Xét nghiệm máu cho thấy suy thận, rối loạn đông máu, thiếu máu, suy giảm miễn dịch...
Những người đã mắc xơ gan hoặc có vấn đề về gan mạn tính cần được thăm khám, theo dõi sát để phát hiện sớm biến chứng xơ gan cổ trướng.
Nguyên nhân gây xơ gan cổ trướng
Hai nguyên nhân chính dẫn đến xơ gan cổ trướng là:
- Lạm dụng rượu bia thường xuyên và kéo dài. Rượu gây độc cho gan, phá hủy cấu trúc và chức năng gan dần dẫn đến xơ hóa.
Lạm dụng rượu bia kéo dài nhiều năm làm tổn thương gan thông qua cơ chế độc hại trực tiếp của các chất cồn và aldehyd. Chúng gây stress oxy hóa, viêm nhiễm và làm hỏng cấu trúc tế bào gan.
- Mắc các bệnh viêm gan virus mạn tính, đặc biệt là viêm gan B và C mà không được điều trị triệt để.
Viêm gan virus mạn tính hoạt động theo cơ chế miễn dịch, khiến hệ thống miễn dịch nhận diện tế bào gan là mối đe dọa và tấn công phá hủy chúng. Điều này khiến tổn thương gan ngày càng trầm trọng.
Bên cạnh đó, bệnh gan nhiễm mỡ, tự miễn hoặc một số bệnh lý nội tiết như tiểu đường cũng có thể là nguyên nhân.
Cách điều trị xơ gan cổ trướng
Điều trị xơ gan cổ trướng bao gồm:
- Giai đoạn đầu tập trung chọc dò lấy dịch cổ trướng, kháng sinh và các biện pháp hỗ trợ để ổn định tình trạng nguy kịch.
- Khi tình trạng tạm ổn định, tiến hành thăm dò xác định nguyên nhân và điều trị tích cực nguyên nhân.
- Điều trị nguyên nhân: điều trị viêm gan mạn, cai rượu nếu do rượu gây ra
- Sử dụng thuốc lợi tiểu, kháng sinh, dinh dưỡng hỗ trợ điều trị triệu chứng
- Điều trị bệnh đồng mắc như tăng huyết áp, đái tháo đường, suy thận...
- Ghép gan là giải pháp quyết định cuối cùng để cứu sống bệnh nhân xơ gan nặng.
Ngoài điều trị y tế, chế độ dinh dưỡng khoa học cũng rất quan trọng, giúp hạn chế biến chứng và kéo dài sự sống.
Chế độ ăn uống cho người xơ gan cổ trướng
- Không được uống rượu bia, chất kích thích
- Giới hạn muối ở mức 2 gram/ngày. Tránh thức ăn nhiều muối, đồ hộp
- Bổ sung nhiều vitamin K từ rau xanh để giảm nguy cơ chảy máu do rối loạn đông máu. Vitamin E chống oxy hóa bảo vệ tế bào.
- Chia nhỏ bữa để gan không bị quá tải. Cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể bằng các bữa phụ.
- Hạn chế tối đa đạm động vật, thay thế bằng các nguồn đạm thực vật như đậu, hạt, sữa chua... Chúng dễ tiêu hơn, ít gây gánh nặng cho gan.
- Tăng cường bổ sung nước, vitamin, khoáng chất
- Tránh thức ăn giàu sắt, chất béo và đường
- Cần uống đủ nước, khoảng 30ml nước/ kg cân nặng/ ngày. Nước giúp cơ thể loại bỏ độc tố và giảm tải gánh nặng cho thận.
Với sự điều trị thích hợp, chế độ sinh hoạt, ăn uống lành mạnh, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được bệnh và kéo dài sự sống.