Lịch tiêm vắc xin viêm gan A cho người lớn - Bảo vệ bản thân và gia đình
Viêm gan A là một bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm, gây ra do virus viêm gan A (HAV). Bệnh lây lan nhanh chóng qua đường phân - miệng, thường gặp ở những vùng có điều kiện vệ sinh kém. Mắc viêm gan A, người bệnh sẽ có các biểu hiện như sốt, buồn nôn, nôn mửa, vàng da, đau bụng... nếu không được điều trị kịp thời.
Vì vậy, tiêm vắc xin viêm gan A là biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa căn bệnh này. Không chỉ trẻ em, người lớn cũng cần thực hiện tiêm phòng để tự bảo vệ bản thân và gia đình.
Viêm gan A là gì và cách lây lan?
Viêm gan A là bệnh nhiễm trùng cấp tính ở gan do virus viêm gan A gây ra. Loại virus này sống trong phân người bệnh, sau đó lây qua đường tiêu hóa vào cơ thể người lành.
Cụ thể, virus viêm gan A lây lan chủ yếu qua 2 con đường:
- Đường phân - miệng
Người lành tiếp xúc trực tiếp với phân, nước tiểu hoặc các dịch tiết của người bị nhiễm virus rồi đưa tay lên miệng mà không rửa tay. Hoặc sử dụng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, đồ ăn, nước uống...
- Đường thức ăn và nước bị nhiễm bẩn
Dùng phải thức ăn, đồ uống bị nhiễm virus do tiếp xúc với phân, nước thải chứa mầm bệnh mà chưa được xử lý.
Như vậy, viêm gan A lây lan cực nhanh qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với phân, nước tiểu người bệnh. Virus có khả năng tồn tại cao trong môi trường, kể cả khi đã phơi nhiễm với clo.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ lây nhiễm viêm gan A bao gồm:
- Vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường kém
- Thiếu nguồn nước sạch
- Tiếp xúc gần gũi với người bệnh
- Sống/đi du lịch tại vùng dịch
- Sử dụng chung đồ dùng cá nhân
Những người có nguy cơ cao cần ưu tiên tiêm phòng viêm gan A để tránh lây nhiễm, nhất là khi sống trong vùng có dịch.
Tại sao người lớn cũng cần tiêm vắc xin viêm gan A?
Theo bác sĩ chuyên khoa, viêm gan A có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Cho nên, tiêm vắc xin viêm gan A không chỉ dành riêng cho trẻ em mà người lớn cũng cần thực hiện.
Lý do người lớn cần tiêm phòng viêm gan A:
- Tăng cường miễn dịch, ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh do virus xâm nhập vào cơ thể. Kể cả khi virus xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch được tăng cường sẽ loại bỏ chúng nhanh chóng, không cho phát triển thành bệnh.
- Giảm tỷ lệ tử vong do viêm gan A. Theo thống kê, chỉ 1 liều vắc xin viêm gan A cho người lớn đã làm giảm 80% nguy cơ tử vong vì bệnh.
- Bảo vệ người thân trong gia đình, nhất là trẻ nhỏ chưa được tiêm phòng đầy đủ. Khi bố mẹ đã được tiêm vắc xin, khả năng lây nhiễm cho con cái sẽ giảm đi rất nhiều.
Ngoài ra, người lớn có bệnh lý nền như gan, thận, tiểu đường... càng cần được tiêm phòng sớm để hạn chế diễn biến nặng khi không may mắc bệnh. Người cao tuổi cũng dễ có biến chứng nguy hiểm hơn nếu nhiễm viêm gan A.
Những trường hợp nào cần ưu tiên tiêm vắc xin viêm gan A?
Căn cứ vào cơ chế lây truyền của viêm gan A, các chuyên gia khuyến cáo những người sau đây cần được ưu tiên tiêm phòng:
- Người thường xuyên tiếp xúc gần gũi với người bệnh viêm gan A: sống cùng nhà, chăm sóc người bệnh...
- Người có nguy cơ phơi nhiễm cao do điều kiện sinh hoạt vệ sinh kém (như nhà vệ sinh không hợp vệ sinh, thiếu nước sạch...)
- Du khách thường xuyên đi lại hoặc sinh sống tại vùng có dịch viêm gan A
- Đàn ông quan hệ tình dục đồng giới
- Bệnh nhân mắc các bệnh về gan mạn tính (viêm gan B, viêm gan C...)
- Người nghiện ma túy đường tiêm
- Nhân viên y tế tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch tiết của người bệnh
Ngoài ra, phụ nữ có thai cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về tiêm phòng viêm gan A phù hợp.
Việc tiêm vắc xin kịp thời cho những đối tượng trên sẽ giúp ngăn ngừa dịch lan rộng và hạn chế tối đa các biến chứng nặng nề của bệnh.
Lịch tiêm vắc xin viêm gan A cho người lớn
Theo khuyến cáo, người từ 15 tuổi trở lên cần tiêm đủ 2 mũi vắc-xin viêm gan A với liều lượng và khoảng cách như sau:
- Mũi 1: Người từ 15 tuổi trở lên tiêm 160 đơn vị.
- Mũi 2: Tiêm nhắc lại sau 6-12 tháng kể từ mũi 1.
Lưu ý:
- Trước khi tiêm, cần thăm khám sức khỏe tổng quát để loại trừ các chống chỉ định.
- Sau tiêm khoảng 1 tuần, cơ thể sẽ hình thành miễn dịch phòng viêm gan A.
- Miễn dịch sau tiêm có thể kéo dài 20 năm. Quá thời gian này, nên tiêm nhắc lại nếu có nguy cơ cao.
Như vậy, với 2 mũi tiêm phòng viêm gan A đúng lịch, người lớn sẽ an toàn trước nguy cơ lây nhiễm virus gây bệnh. Đồng thời, tạo miễn dịch bảo vệ lâu dài, giảm thiểu tối đa các biến chứng nếu không may phơi nhiễm.
Cách phòng tránh viêm gan A hiệu quả cho người lớn
Ngoài tiêm vắc xin viêm gan A, người lớn cũng cần lưu ý các biện pháp sau để phòng tránh lây nhiễm:
- Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, nhất là sau khi đi vệ sinh và trước bữa ăn
- Súc miệng, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng
- Không dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, bàn chải đánh răng với người khác
- Luôn kiểm tra nguồn gốc thực phẩm và chế biến chín kỹ trước khi ăn
- Uống nước đã đun sôi hoặc nước đóng chai
- Vệ sinh nhà ở, nơi làm việc thường xuyên, lau rửa bằng các dung dịch khử trùng
- Không quan hệ tình dục đồng giới nếu chưa tiêm phòng viêm gan A
- Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc đồ vật cá nhân của họ
Việc tuân thủ các quy tắc vệ sinh và phòng hộ cá nhân sẽ giúp phòng tránh lây nhiễm viêm gan A một cách hiệu quả.
Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn nắm được tầm quan trọng của việc tiêm ngừa viêm gan A đúng lịch, đặc biệt là với nhóm người có nguy cơ cao.