6 con đường dẫn đến xơ gan ở Việt Nam
Gan là cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, đảm nhiệm hơn 500 chức năng thiết yếu như thải độc, tổng hợp protein, dự trữ glycogen... Khi gan bị tổn thương sẽ dẫn đến suy giảm chức năng và có thể biến chứng nặng nề.
Xơ gan là tình trạng gan bị sẹo và biến đổi cấu trúc bất thường, khiến tế bào gan bị phá hủy dần. Bệnh xơ gan ở Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng với nhiều nguyên nhân. Dưới đây là chi tiết về các con đường chính dẫn tới xơ gan ở Việt Nam:
Xơ gan do viêm gan virus
Viêm gan virus, đặc biệt là virus viêm gan B là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan tại Việt Nam. Theo thống kê, Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ nhiễm viêm gan B cao nhất thế giới.
Tuy nhiên, đến 90% bệnh nhân không hề biết mình đang mang virus. Do đó, viêm gan virus dễ chuyển biến thành xơ gan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Theo thời gian, sự tấn công của virus khiến tế bào gan bị phá hủy và thay thế bằng mô sẹo, dẫn đến xơ hóa.
Xơ gan do uống rượu bia
Theo báo cáo năm 2018 của Bộ Y tế, Việt Nam luôn đứng trong top các nước tiêu thụ rượu bia lớn nhất thế giới. Lượng rượu tiêu thụ bình quân đầu người mỗi năm lên tới 8,3 lít.
Điều đó khiến 71,7% nam giới Việt bị xơ gan do lạm dụng rượu bia, xếp thứ hai sau viêm gan virus. Rượu chứa nhiều ethanol - chất gây hại cho gan, khiến men gan tăng cao, gây viêm và làm sẹo gan.
Xơ gan do gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ là tình trạng gan tích tụ quá nhiều mỡ, chiếm hơn 5% tổng trọng lượng. Tại Việt Nam, tỷ lệ gan nhiễm mỡ khá cao, lên tới 30% ở người trưởng thành, đặc biệt nam giới trên 40 tuổi.
Khi gan bị tích mỡ nhiều, các tế bào gan bị phá hủy, dần dần được thay thế bằng các mô hỗn hợp và dẫn tới xơ gan. Nguyên nhân chủ yếu là do thừa cân béo phì và lối sống ít vận động.
Xơ gan do ứ mật
Ứ mật lâu ngày do các bệnh lý về mật như sỏi mật, viêm đường mật, tắc ngẽn, ung thư... sẽ khiến mật tràn vào gan, gây tổn thương tế bào gan dẫn tới xơ hóa.
Theo thống kê tỷ lệ mắc sỏi mật ở Việt Nam ngày một gia tăng là nguyên nhân khiến bệnh xơ gan do ứ mật gia tăng. Nếu không được điều trị đúng cách, sỏi mật sẽ gây viêm đường mật, ứ mật và cuối cùng dẫn đến xơ gan.
Xơ gan do nhiễm độc
Ô nhiễm môi trường và thực phẩm bẩn là nguyên nhân gia tăng xơ gan do nhiễm độc ở Việt Nam. Nguồn gốc chủ yếu từ các hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, chất bảo quản, hoá chất công nghiệp.
Khi xâm nhập vào cơ thể, các chất độc này gây stress oxy hóa, viêm gan và làm tổn thương gan dẫn đến xơ hóa. Nếu không được xử lý kịp thời, chúng có thể gây ra ung thư gan.
Xơ gan do nấm mốc
Thực phẩm bị nấm mốc là tác nhân gây xơ gan phổ biến ở Việt Nam. Các độc tố vi nấm như Aflatoxin được sản sinh ra có thể gây ngộ độc cấp tính và làm tổn thương gan.
Chúng đặc biệt nguy hiểm với những thực phẩm khô dễ bị nấm mốc như gạo, ngô, đậu phụ, lạc... Do đó, tiêu thụ các thực phẩm không đảm bảo an toàn là nguyên nhân phổ biến dẫn tới xơ gan ở Việt Nam.
Ngoài các nguyên nhân trên, xơ gan còn có thể xảy ra do ký sinh trùng sán lá, xơ gan do xung huyết... Tất cả đều có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng như tăng nguy cơ mắc bệnh gan, thậm chí ung thư gan và tử vong.
Do đó, để phòng bệnh, mọi người cần nâng cao ý thức phòng bệnh, khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý về gan.