3 thói quen phổ biến hại gan nhất của người Việt
Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, đảm nhiệm chức năng thải độc và chuyển hóa chất. Tuy nhiên, nhiều người Việt lại có những thói quen không tốt gây hại đến gan. Bài viết này sẽ phân tích cụ thể 3 thói quen phổ biến hại gan mạnh nhất của người Việt hiện nay.
Thức khuya thường xuyên
Thức khuya đã trở thành thói quen của nhiều người Việt, đặc biệt là giới trẻ. Theo thống kê, khoảng 60% người dân Việt Nam thức khuya, trong đó có 30% thức quá nửa đêm. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là chức năng của gan.
Lý do thức khuya gây hại gan:
- Rối loạn nhịp sinh học: Gan có chu kỳ hoạt động theo nhịp sinh học của cơ thể. Từ 1-3h sáng, gan đẩy mạnh tiêu hóa chất béo, cholesterol và các chất độc hại. Nếu thức khuya, nhịp sinh học bị rối loạn, quá trình này bị ảnh hưởng, dẫn tới tích tụ chất độc trong gan.
- Tăng gốc tự do: Thiếu ngủ kích hoạt các phản ứng oxy hóa sinh ra gốc tự do. Gốc tự do gây tổn thương tế bào gan, làm suy giảm chức năng gan.
- Giảm oxy máu: Khi thức khuya, sự thiếu ngủ làm giảm oxy cung cấp cho gan. Thiếu oxy sẽ ảnh hưởng đến khả năng chuyển hóa của tế bào gan, gây tổn thương gan.
- Suy giảm miễn dịch: Gan có vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch của cơ thể. Thức khuya gây suy giảm miễn dịch gan, khiến cơ thể dễ bị bệnh tật tấn công.
Ngoài ra, nếu đã mắc các bệnh về gan sẵn như viêm gan, gan nhiễm mỡ... việc thức khuya càng khiến tình trạng bệnh trầm trọng hơn, khó điều trị.
Để giảm thiểu tác hại của thức khuya đối với gan, cần ngủ sớm trước 23h và ngủ đủ giấc, ít nhất 8 tiếng mỗi ngày. Đảm bảo khoảng 1-3h sáng cần duy trì trạng thái ngủ say để gan được nghỉ ngơi và làm sạch.
Thường xuyên tức giận, căng thẳng
Căng thẳng, tức giận kéo dài sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động của gan.
- Tăng áp lực máu: Khi căng thẳng, mức độ adrenaline và cortisol (hormon căng thẳng) tăng cao trong máu. Điều này làm tăng áp lực máu, giảm lượng máu đến nuôi dưỡng gan, khiến gan không có đủ máu để hoạt động.
- Tích tụ axit, rối loạn glucose: Căng thẳng kéo dài làm rối loạn quá trình trao đổi chất, dẫn đến tích tụ axit béo trong gan và rối loạn glucose. Điều này gây ra các bệnh gan nhiễm mỡ, viêm gan và tiểu đường type 2.
- Cản trở quá trình tái tạo tế bào: Khi bị căng thẳng, các tế bào gan bị phá hủy khó được tái tạo và phục hồi. Người bị viêm gan do virus, xơ gan... càng có nguy cơ bệnh chuyển biến xấu khi thường xuyên căng thẳng.
Do đó, việc kiềm chế cảm xúc tiêu cực, thường xuyên thư giãn là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe gan. Có thể thực hiện các phương pháp quản lý căng thẳng: yoga, thiền, tập thể dục... để giảm bớt gánh nặng cho gan.
Lạm dụng rượu bia
Rượu bia chứa nhiều ethanol - một chất cực độc. Gan là cơ quan chịu trách nhiệm chuyển hóa và thải trừ 90% lượng rượu vào cơ thể. Khi uống quá nhiều hoặc lạm dụng rượu bia trong thời gian dài, gan sẽ bị quá tải và hư hại.
Cơ chế gây hại gan của rượu bia:
- Chuyển hóa ethanol thành acetaldehyde - chất gây độc cho gan
- Gây viêm tổn thương tế bào gan, giải phóng men gan
- Làm cạn kiệt lượng glutathione và enzyme gan dùng để chuyển hóa độc tố
- Tích tụ lipit, axit béo làm hỏng thành tế bào gan
Từ đó gây ra các bệnh lý nguy hiểm như viêm gan do rượu, gan nhiễm mỡ, xơ gan và thậm chí là ung thư gan.
Để gan khỏe mạnh, không nên uống quá 30ml rượu mỗi ngày đối với nam giới và 15ml đối với nữ giới. Bên cạnh đó, cần bổ sung đầy đủ dưỡng chất, vitamin giúp hỗ trợ chức năng gan, hạn chế tác hại của rượu.
Gan là cơ quan quan trọng nhất trong việc giải độc và chuyển hóa chất cho cơ thể. Tuy nhiên, nhiều người Việt đang có 3 thói quen phổ biến gây hại mạnh đến gan là thức khuya, căng thẳng và lạm dụng rượu bia. Để có được gan khỏe mạnh, chúng ta cần cải thiện các thói quen đó và thực hiện lối sống lành mạnh như ăn uống cân đối, hạn chế thức khuya, rượu bia, quản lý căng thẳng và tập thể dục đều đặn.