3 thói quen phổ biến của người Việt khiến gan dễ bị tổn thương
Gan là cơ quan lọc các chất độc ra khỏi cơ thể. Khi gan bị tổn thương liên tục và dồn dập, khả năng phục hồi sẽ rất kém. Theo các bác sĩ, khi tổn thương gan vượt quá 75% khối lượng gan là nguy cơ cao dẫn đến suy gan, xơ gan, ung thư gan và có thể tử vong.
Tất cả các chất độc xâm nhập vào cơ thể đều phải đi qua gan để được khử độc. Vì vậy, có thể nói gan chính là "lá chắn" cuối cùng ngăn các chất độc hại xâm nhập vào cơ thể. Tuy nhiên, do nhiều thói quen sinh hoạt độc hại đang ngày càng phổ biến, khiến gan phải làm việc quá tải và dễ bị tổn thương.
Dưới đây là 3 thói quen phổ biến nhất của người Việt khiến gan dễ bị tổn thương:
Lạm dụng rượu bia
Theo các nghiên cứu, khi uống rượu bia, chất cồn được hấp thu nhanh chóng qua niêm mạc dạ dày và ruột. Chỉ khoảng 10% lượng cồn được đào thải qua đường mồ hôi, hơi thở và nước tiểu. 90% còn lại đi thẳng qua gan. Do vậy, gan chính là cơ quan chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của rượu bia.
Theo điều tra nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm năm 2015 tại Việt Nam, có tới 44% người uống rượu bia thường xuyên uống quá liều gây hại cho sức khỏe, gọi là uống quá độ. Một người trưởng thành ở Việt Nam trung bình tiêu thụ 8,3 lít cồn mỗi năm, tương đương với 470 chai bia. Thậm chí, tới 48% thanh thiếu niên từ 14-17 tuổi cũng đã sử dụng rượu bia.
Như vậy, lạm dụng rượu bia đang là một vấn nạn lớn ở Việt Nam, gây ảnh hưởng xấu trực tiếp tới gan. Khi bị phơi nhiễm quá liều cồn trong thời gian dài, gan sẽ bị tổn thương nghiêm trọng, dẫn đến xơ gan và nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
Lạm dụng và sử dụng thuốc không đúng cách
Thuốc tân dược đều phải đi qua gan để được chuyển hóa và loại bỏ. Tuy nhiên, nhiều người Việt có thói quen tự mua thuốc uống mà không khám bệnh, không có sự chỉ định của bác sĩ. Đây là một trong những nguyên nhân khiến gan phải làm việc quá sức.
Chẳng hạn paracetamol là thuốc giảm đau, hạ sốt phổ biến được nhiều người lạm dụng. Paracetamol được chuyển hóa mạnh tại gan, tạo thành các chất trung gian độc hại có thể phá hủy tế bào gan nếu sử dụng quá liều. Ngưỡng độc hại của paracetamol là 4 gam/ngày. Khi vượt quá liều lượng này, các tế bào gan sẽ bị tổn thương nghiêm trọng.
Ngoài ra còn nhiều loại thuốc khác cũng độc với gan như thuốc kháng sinh, thuốc điều trị bệnh lao, sốt rét, các thuốc điều trị động kinh... Do đó, việc lạm dụng thuốc, không có sự chỉ định của bác sĩ khi dùng thuốc là mối nguy hiểm cho gan.
Ăn phải thực phẩm nhiễm nấm mốc
Aflatoxin là chất độc do nấm mốc sản sinh, thường có trong các loại đậu, ngũ cốc, các sản phẩm từ sữa bị nhiễm nấm mốc. Aflatoxin rất bền vững với nhiệt độ, vẫn tồn tại sau khi nấu chín thức ăn và gây độc cho gan.
Nhiều người có thói quen sử dụng đồ hộp, thực phẩm chế biến sẵn được đóng gói nhưng không để ý tới hạn sử dụng. Khi cần dùng, họ vẫn sử dụng thực phẩm đã hết hạn hoặc sắp hết hạn mà không nghĩ ngợi.
Ngoài ra, khi phát hiện thức ăn bị mốc, nhiều người cũng có thói quen gạn bỏ phần mốc nhìn thấy rồi vẫn sử dụng. Tuy nhiên điều này hoàn toàn sai lầm vì phần mốc bên dưới vẫn còn đó với hệ thống sợi nấm phát triển sâu bên trong thức ăn. Ngoài ra độc tố aflatoxin cũng đã khuếch tán khắp thức ăn chứ không chỉ tập trung ở phần mốc nhìn thấy.
Do đó, việc sử dụng các loại thực phẩm đã hết hạn hoặc nhiễm nấm mốc dù chỉ với 1 lượng rất nhỏ cũng đủ gây nguy hiểm cho gan. Aflatoxin có thể gây viêm gan, xơ gan, ung thư gan nếu tiếp xúc thường xuyên.
Như vậy, lạm dụng rượu bia, sử dụng thuốc không đúng cách và ăn phải thực phẩm nhiễm độc là 3 thói quen phổ biến nhất của người Việt đe dọa trực tiếp đến sức khỏe của gan. Để bảo vệ lá gan, mọi người cần loại bỏ các thói quen độc hại trên và thay bằng lối sống lành mạnh, khoa học.
Gan là "lá chắn" cuối cùng bảo vệ cơ thể khỏi các chất độc hại. Tuy nhiên với nhiều thói quen sinh hoạt phổ biến độc hại hiện nay, gan ngày càng phải hoạt động quá tải và dễ bị tổn thương. Do đó mọi người cần nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe của chính mình thông qua việc thay đổi các thói quen có hại như lạm dụng rượu bia, sử dụng thuốc không đúng cách hay ăn uống không an toàn. Chỉ cần thay đổi những thói quen nhỏ nhưng sâu bên trong là có thể bảo vệ lá gan và sức khỏe của bản thân một cách hiệu quả.