Bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ em, nguyên nhân và cách phòng tránh
Bệnh gan nhiễm mỡ thường gặp ở người lớn, tuy nhiên không có nghĩa là trẻ em không thể mắc phải. Thực tế, ngày càng nhiều trẻ bị chẩn đoán mắc bệnh gan nhiễm mỡ, khiến phụ huynh hoang mang, lo lắng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ em, nguyên nhân và cách phòng tránh trong bài viết dưới đây
Bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ là gì?
Gan nhiễm mỡ là tình trạng gan tích tụ quá nhiều mỡ bên trong, vượt quá giới hạn bình thường.
Ở người khỏe mạnh, lượng mỡ trong gan chỉ chiếm khoảng 5% tổng trọng lượng. Khi vượt quá ngưỡng này, người đó được chẩn đoán mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Gan nhiễm mỡ có thể chia làm 2 loại: do rượu và không do rượu. Ở trẻ em thường gặp loại không do rượu.
Nguyên nhân khiến trẻ bị gan nhiễm mỡ
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ ở trẻ em, trong đó phổ biến nhất là:
Thừa cân, béo phì
Đây được xem là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ.
Trẻ thừa cân, béo phì có lượng mỡ trong cơ thể tăng cao. Mỡ sẽ được chuyển hóa thành axit béo, vận chuyển về gan để xử lý.
Tuy nhiên, gan không thể xử lý hết lượng axit béo dư thừa này nên sẽ để lại dạng mỡ trong gan, dẫn tới tình trạng gan nhiễm mỡ.
Yếu tố di truyền
Một số nghiên cứu cho thấy yếu tố di truyền có vai trò quan trọng trong bệnh lý gan.
Trẻ có người thân (cha mẹ, anh chị em) bị béo phì, gan nhiễm mỡ có nguy cơ cao hơn bình thường.
Nguyên nhân là do cơ thể của những trẻ này có gen nhạy cảm với bệnh gan nhiễm mỡ.
Hậu quả của việc sử dụng thuốc
Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc có chứa chất độc (ví dụ carbon tetraclorid, phospho...) có thể gây tổn thương gan.
Khi gan bị tổn thương, mỡ không được chuyển hóa mà đọng lại trong tế bào gan, dẫn đến gan nhiễm mỡ.
Chế độ dinh dưỡng không hợp lý
Trẻ có chế độ ăn nhiều dầu mỡ, đường, bánh kẹo, thực phẩm chế biến sẵn... sẽ dễ bị gan nhiễm mỡ hơn.
Những thực phẩm này khiến lượng đường, mỡ trong máu tăng cao, gây ra tình trạng viêm nhiễm, làm tổn thương gan.
Từ đó, mỡ không được chuyển hóa hết mà đọng lại trong gan.
Mắc một số bệnh lý mãn tính
Một số bệnh lý về chuyển hóa như tiểu đường, thiếu máu, suy dinh dưỡng... làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ ở trẻ.
Những bệnh này khiến cân nặng của trẻ giảm đột ngột. Lượng mỡ dự trữ trong cơ thể bị phân giải ra máu dưới dạng axit béo.
Gan không thể chuyển hóa hết axit béo thành năng lượng nên sẽ để lại dưới dạng mỡ, gây ra bệnh.
Dấu hiệu nhận biết trẻ bị gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ thường không có biểu hiện rõ ràng, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Tuy nhiên, một số dấu hiệu sau có thể xuất hiện:
Trẻ thừa cân, béo phì
Cân nặng vượt quá so với tiêu chuẩn 20% là dấu hiệu trẻ đã bị thừa cân, béo phì. Đây cũng là yếu tố nguy cơ cao mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Khó tiêu, đầy bụng, chướng bụng
Do gan bị tổn thương nên quá trình tiêu hóa thức ăn của trẻ bị ảnh hưởng.
Trẻ thường xuyên đầy bụng, chướng bụng, khó tiêu sau khi ăn.
Chán ăn, mệt mỏi
Gan là cơ quan quan trọng trong quá trình chuyển hóa năng lượng. Do bị tổn thương, gan hoạt động kém hiệu quả sẽ khiến trẻ mệt mỏi, chán ăn.
Da xanh xao, vàng da nhẹ
Khi gan bị tổn thương nặng, chức năng tổng hợp các yếu tố đông máu và giải độc của gan bị ảnh hưởng.
Trẻ có thể xuất hiện da xanh xao, vàng da nhẹ. Đây là dấu hiệu gan bị tổn thương nghiêm trọng.
Nếu thấy trẻ có những biểu hiện trên, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Phòng tránh và điều trị bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ
Khi trẻ được chẩn đoán mắc bệnh gan nhiễm mỡ, phụ huynh cần:
Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng
Tham khảo ý kiến bác sĩ để xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp, khoa học cho trẻ.
Trẻ cần bổ sung nhiều rau xanh, hoa quả. Hạn chế các loại thịt đỏ, tránh ăn quá no, ăn đêm.
Kiêng cữ đồ ăn nhanh, thức ăn nhiều dầu mỡ, béo, ngọt.
Rèn luyện thói quen sinh hoạt lành mạnh
Cho trẻ ăn đúng bữa, đúng giờ, ngủ đủ giấc.
Tạo điều kiện để trẻ vận động, chơi thể thao nhằm kiểm soát cân nặng
Giới hạn thời gian xem TV, chơi điện tử để hạn chế béo phì
Thuốc và các liệu pháp hỗ trợ (nếu cần)
Theo hướng dẫn của bác sỹ, trẻ có thể cần dùng một số loại thuốc để bảo vệ, tái tạo tế bào gan, hạn chế tích tụ mỡ.
Bên cạnh đó một số liệu pháp như châm cứu, massage, đắp lá được chứng minh là có lợi cho gan.
Theo dõi sức khỏe định kỳ
Trẻ cần khám lại đều đặn theo đúng lịch hẹn của bác sĩ.
Qua đó, bác sĩ sẽ thăm khám và đánh giá hiệu quả điều trị, tình trạng bệnh có thuyên giảm hay không, từ đó có phác đồ phù hợp.
Như vậy, bài viết đã giới thiệu chi tiết về căn bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ, từ định nghĩa, nguyên nhân, triệu chứng tới cách phòng tránh, điều trị. Hi vọng những thông tin chia sẻ sẽ là hữu ích để cha mẹ cùng đồng hành con mình cải thiện và hạn chế bệnh gan nhiễm mỡ.