Hiểu rõ về bệnh u hạt tế bào gan - Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Sức khỏe của gan là vấn đề cực kỳ quan trọng đối với mọi người. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về những bệnh lý liên quan đến gan, đặc biệt là bệnh u hạt tế bào gan. Bệnh u hạt tế bào gan là tình trạng bệnh với sự phát triển nhiều tế bào viêm (u hạt) ở gan. Mặc dù thường lành tính và có thể tự biến mất sau một thời gian, nhưng nếu không được kiểm soát và điều trị đúng cách, bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm gan, xơ hóa, tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn về bệnh u hạt tế bào gan, từ nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng, cách chẩn đoán cho đến các phương pháp điều trị hiệu quả.
Bệnh u hạt tế bào gan là gì?
Bệnh u hạt (Sarcoidosis) là tình trạng bệnh tạo ra các u nhỏ, chủ yếu ở phổi và có thể ảnh hưởng đến bất kỳ cơ quan nào trong cơ thể như gan, hạch bạch huyết,... U hạt gan là sự phát triển nhiều tế bào viêm (u hạt) ở gan. Đa số các u hạt gan là lành tính và có khả năng tự biến mất sau một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, chúng có thể gây ra các rối loạn nghiêm trọng như viêm gan, xơ hóa, tăng áp lực tĩnh mạch cửa hoặc phối hợp với nhau.
Mặc dù sự xuất hiện của u hạt không có nghĩa là tế bào gan bị viêm, nhưng u hạt tế bào gan thường phản ánh một bệnh lý trên lâm sàng. Vì vậy, cần được chú ý và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Nguyên nhân gây u hạt gan
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự hình thành u hạt ở gan, bao gồm:
1. Một số loại thuốc như Allopurinol, phenylbutazone, quinidin, sulfonamid.
2. Nhiễm vi khuẩn: Lao, Nhiễm actinomyces, nhiễm brucella, sốt mèo cào, giang mai, các nhiễm trùng mycobacterium khác, bệnh tularemia, sốt Q,...
3. Nhiễm nấm: Nhiễm nấm blastomyces, cryptococcus, histoplasma.
4. Nhiễm ký sinh trùng: Sán máng, ký sinh trùng mèo (toxoplasma), ấu trùng giun đũa chó mèo thể ấu trùng di chuyển nội tạng (visceral larva migrans).
5. Nhiễm virus: Viêm gan C, nhiễm cytomegalovirus.
6. Các rối loạn gan: Xơ gan mật tiên phát.
7. Các rối loạn hệ thống: U lympho Hodgkin, đau đa cơ dạng thấp, các rối loạn mô liên kết khác, sarcoidosis.
Trong đó, lao và bệnh sán máng là những nguyên nhân lây nhiễm phổ biến nhất gây u hạt gan, tiếp theo là nấm và virus. Bệnh Sarcoid là nguyên nhân không lây nhiễm phổ biến nhất, với gan là cơ quan bị ảnh hưởng chiếm khoảng 2/3 số bệnh nhân.
Triệu chứng và dấu hiệu của bệnh u hạt tế bào gan
Triệu chứng không đặc hiệu
U hạt tế bào gan không có triệu chứng đặc hiệu nào, thậm chí khi các tế bào hạt thâm nhiễm lan rộng cũng chỉ làm gan to nhẹ và hiếm khi gây vàng da.
Triệu chứng có thể gặp
- Sốt, mệt mỏi, ngứa, đau tức vùng bụng trên bên phải.
- Nếu có bệnh lý nền thì triệu chứng của bệnh lý đó sẽ xuất hiện như gan lách to trong bệnh sán máng, các triệu chứng toàn thân của nhiễm trùng.
Chẩn đoán u hạt tế bào gan
Chẩn đoán u hạt tế bào gan dựa vào các xét nghiệm cận lâm sàng như:
- Xét nghiệm chức năng gan: Thường không đặc hiệu và hiếm khi có giá trị trong chẩn đoán. Phosphatase kiềm và gamma-glutamyltransferase thường tăng nhẹ. Các xét nghiệm khác cho kết quả bình thường hoặc bất thường, phản ánh các tổn thương gan kèm theo.
- Chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, chụp CT, MRI): Không có tác dụng chẩn đoán nhưng có thể cho thấy hình ảnh vôi hóa hoặc khuyết lấp nếu u hạt đã hình thành từ lâu hoặc có tổn thương kết hợp.
- Sinh thiết gan: Là phương pháp chẩn đoán chủ yếu. Sinh thiết chỉ được chỉ định để chẩn đoán các nguyên nhân có khả năng chữa trị được hoặc loại trừ các rối loạn khác. Kỹ thuật này có thể phát hiện các bằng chứng về nguyên nhân cụ thể như trứng sán máng, hoại tử bã đậu của lao, bào tử nấm. Tuy nhiên, các xét nghiệm nuôi cấy, xét nghiệm da, xét nghiệm phòng thí nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, mẫu mô khác là cần thiết để tăng độ chính xác của chẩn đoán.
Điều trị bệnh u hạt tế bào gan
Nguyên tắc điều trị
- Điều trị tập trung vào bệnh lý nền gây ra u hạt gan.
- Theo dõi bệnh nhân và xét nghiệm chức năng gan định kỳ nếu nguyên nhân chưa phát hiện được.
- Nếu có triệu chứng của bệnh lao hay tình trạng sức khỏe xấu đi, điều trị lao theo kinh nghiệm có thể được chấp nhận.
Thuốc điều trị
- Đối với bệnh nhân bị bệnh sarcoid gan, thuốc Corticosteroid có thể hữu ích, mặc dù khả năng phòng ngừa xơ hóa gan của loại thuốc này vẫn còn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, corticosteroid chỉ được chỉ định khi gần như chắc chắn loại trừ không phải nguyên nhân do lao và một số nhiễm trùng khác.
Phòng ngừa bệnh u hạt tế bào gan
Hiện chưa có cách phòng bệnh u hạt tế bào gan cụ thể, nhưng có thể áp dụng các biện pháp sau để giảm nguy cơ mắc bệnh:
1. Không hút thuốc lá.
2. Tránh tiếp xúc với bụi, bẩn, hóa chất, khói và khí độc.
3. Có chế độ ăn uống hợp lý, lành mạnh.
4. Uống đủ nước.
5. Tập thể dục, thể thao thường xuyên.
6. Ngủ đủ giấc.
7. Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện kịp thời bệnh và theo dõi tiến triển bệnh cũng như các vấn đề sức khỏe liên quan.
Lời khuyên hữu ích
- Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào, đặc biệt là liên quan đến gan, hãy đến cơ sở y tế để được khám và tư vấn kịp thời từ bác sĩ.
- Tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả cao nhất.
- Duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý, tránh những yếu tố nguy cơ để phòng ngừa bệnh tái phát.
- Thường xuyên theo dõi sức khỏe, tiến hành các xét nghiệm cần thiết để đánh giá tình trạng bệnh.
Bệnh u hạt tế bào gan là một bệnh lý đáng lưu tâm bởi nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nó có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh sẽ giúp bạn có những chuẩn bị sẵn sàng để đối mặt với căn bệnh này. Đồng thời, duy trì lối sống lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ cũng là những biện pháp phòng ngừa hiệu quả mà chúng ta cần áp dụng. Hãy quan tâm đến sức khỏe của bản thân và gia đình để có một cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc.