Tìm hiểu chi tiết về bệnh men gan cao và cách phòng ngừa hiệu quả
Gan là cơ quan quan trọng trong cơ thể con người, giữ vai trò lọc các chất độc hại và chuyển hóa chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, trong thời đại hiện đại, tình trạng men gan cao đang ngày càng trở nên phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cuộc sống của nhiều người. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về bệnh men gan cao, liệu bệnh này có lây không và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Định nghĩa và nguyên nhân gây men gan cao
Men gan cao là gì?
Men gan cao là tình trạng bệnh lý có liên quan đến tổn thương ở gan, gây ảnh hưởng tới sinh hoạt cuộc sống và sức khỏe của người bị bệnh. Men gan được hiểu là một hệ thống các enzym ALT, AST, ALP, GGT xúc tác trong gan giúp cơ thể tổng hợp và thực hiện chuyển hóa các chất. Hệ thống enzym trên thường được các tế bào gan tiết ra lượng nhất định, sau đó hòa tan vào máu và tạo nên nồng độ men gan trong máu.
Dấu hiệu đầu tiên nhận biết tình trạng men gan tăng cao là gan của người bị bệnh có thể bị tổn thương tế bào gan hoặc bị viêm, chúng làm cho 2 loại men AST, ALT bị rò rỉ vào trong máu và tăng cao hơn mức bình thường. Hai loại men còn lại là ALP có trong màng tế bào gan và GGT có ở trong thành tế bào ống mật.
Nguyên nhân gây men gan tăng cao
Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng men gan tăng cao:
- Virus gây viêm gan: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất làm cho tình trạng men gan tăng cao. Các loại virus viêm gan chủ yếu như A, B, C, D, E có thể xâm nhập và phá hủy các tế bào gan, giải phóng men gan vào trong máu. Virus viêm gan vô cùng nguy hiểm, nó có thể gây ra bệnh viêm gan cấp, mãn tính và tăng nguy cơ thành xơ gan, ung thư gan.
- Các chất kích thích: Rượu, bia có chứa nồng độ cồn cao, khi sử dụng quá nhiều làm cho quá trình chuyển hóa tại gan bị nhiễm độc dẫn đến tổn thương các tế bào gan và gây nên tình trạng tăng men gan.
- Tác dụng phụ của thuốc: Quá trình sử dụng các loại thuốc giảm đau, kháng viêm, kháng sinh,... đều được chuyển hóa tại gan, vì thế chúng cũng có thể làm nồng độ men gan của bạn cao hơn mức bình thường. Nếu tự ý sử dụng hay lạm dụng quá nhiều sẽ làm cho gan bị quá tải, tế bào gan bị tổn thương và làm tăng men gan.
- Chế độ ăn uống hàng ngày: Khi ăn các thực phẩm nấm mốc, dư thừa thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật hay chứa nhiều chất bảo quản và độc tố cũng là nguyên nhân gây men gan tăng cao do gan phải hoạt động nhiều hơn để đào thải chất độc, từ đó các tế bào gan bị chết dần.
- Bệnh lý: Một số bệnh lý tác động đến quá trình chuyển hóa tế bào gan dẫn đến men gan tăng cao như: Sốt rét, viêm tụy, khối u đường mật, bệnh lý đường mật, nhiễm trùng đường mật, đái tháo đường, suy tim,...
Bệnh men gan cao có lây không?
Mặc dù bệnh men gan cao hiện nay xuất hiện khá phổ biến và ngày càng có xu hướng tăng nhanh, nhưng thực tế bệnh này không làm lây truyền từ người bệnh sang người khác. Vì thế mọi người có thể yên tâm tiếp xúc với người bị bệnh mà không cần lo lắng về nguy cơ lây nhiễm.
Ngoại trừ một số trường hợp men gan tăng cao do virus viêm gan B, C gây nên thì chúng có khả năng lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh, qua đường tình dục, đường máu. Ngoài ra, theo một số nguồn thống kê, tình trạng men gan tăng cao có tính chất di truyền tại các thế hệ trong gia đình. Trường hợp ông bà, bố mẹ bị men gan cao thì xác suất con cháu bị bệnh lý này cũng cao hơn bình thường.
Các biện pháp phòng ngừa men gan tăng cao
Duy trì lối sống lành mạnh
- Thực hiện ăn chín uống sôi, lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Hạn chế ăn đồ ăn nhanh chứa nhiều dầu mỡ, cay nóng, đồ ăn chứa nhiều đường. Khi cơ thể nạp lượng thức ăn không lành mạnh, gan sẽ là cơ quan đầu tiên thực hiện tiếp nhận, xử lý các chất độc từ thực phẩm.
- Không sử dụng các chất kích thích, rượu bia, nước có gas. Nếu quá trình này diễn ra lâu ngày sẽ khiến gan tổn thương, từ đó làm tăng men gan và gây ra các bệnh nguy hiểm về gan.
- Bổ sung các thực phẩm có tác động tích cực đến gan, nâng đỡ chức năng các tế bào gan như: Thực phẩm giàu axit folic, bổ sung protein, nước trái cây, thực phẩm giàu omega 3, vitamin A, vitamin B.
- Sinh hoạt và có chế độ tập luyện điều độ: Cần tạo thói quen sinh hoạt làm việc và nghỉ ngơi khoa học để cơ thể lấy lại cân bằng, có thời gian nghỉ ngơi. Đồng thời tập luyện thể dục thể thao thường xuyên để cơ thể dẻo dai, bền bỉ, nâng cao sức sức khỏe.
Sử dụng thuốc an toàn và phù hợp
- Không lạm dụng hay tự ý sử dụng thuốc mà không có sự hướng dẫn của y bác sĩ để tránh men gan tăng cao.
- Thực hiện tiêm phòng ngừa viêm gan A, B,... để giảm nguy cơ mắc bệnh do virus viêm gan gây ra.
Theo dõi sức khỏe định kỳ
- Theo dõi nồng độ men gan định kỳ để có thể phát hiện được những tổn thương gan để có phương hướng điều trị kịp thời và đem lại hiệu quả cao nhất.
Tổng quan về bệnh men gan cao
- Bệnh men gan cao là tình trạng bệnh lý có liên quan đến tổn thương ở gan, chúng gây ra ảnh hưởng tới sinh hoạt cuộc sống và sức khỏe của người bị bệnh. Men gan được hiểu là một hệ thống các enzym ALT, AST, ALP, GGT xúc tác trong gan giúp cơ thể tổng hợp và thực hiện chuyển hóa các chất.
- Dấu hiệu đầu tiên nhận biết tình trạng men gan tăng cao là gan của người bị bệnh có thể bị tổn thương tế bào gan hoặc bị viêm, chúng làm cho 2 loại men AST, ALT bị rò rỉ vào trong máu và tăng cao hơn mức bình thường. Hai loại men còn lại là ALP có trong màng tế bào gan và GGT có ở trong thành tế bào ống mật.
- Nguyên nhân gây men gan tăng cao bao gồm: Virus gây viêm gan, các chất kích thích, tác dụng phụ của thuốc, chế độ ăn uống hàng ngày và một số bệnh lý.
- Bệnh men gan cao không làm lây truyền từ người bệnh sang người khác, ngoại trừ một số trường hợp do virus viêm gan B, C gây nên và có thể có tính di truyền trong gia đình.
- Để phòng ngừa men gan tăng cao, cần duy trì lối sống lành mạnh, sử dụng thuốc an toàn và phù hợp, theo dõi sức khỏe định kỳ.
Bệnh men gan cao là tình trạng bệnh lý nghiêm trọng, có thể gây ra nhiều ảnh hưởng nguy hại đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Mặc dù không có tính lây nhiễm cao, nhưng bệnh men gan cao vẫn đòi hỏi mỗi người cần chú ý đến lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý, sử dụng thuốc an toàn và theo dõi sức khỏe định kỳ để phòng ngừa hiệu quả.